खोज

सरकारले देश बिकासको मुख्य एजेण्डा पर्यटन बनाउँदै गर्दा यहाँका बुद्धस्थलमा आउने पर्यटकलाई स्थानीय (मगन्ते) ले बाटो छेकेरै पैसा मागेर सास्ती दिने गरेका छन् । लुम्बिनी बिकास कोषले तिलौराकोट, कुदान, निग्लिहवा लगायतका स्थानमा सुरक्षा गार्ड खटाए पनि कोषका सुरक्षा गार्डकै उपस्थितिमा पर्यटकलाई सास्ती दिइने गरिएको छ ।  स्थानीयले बाटो छेकेरै पर्यटक सँग पैसा माग्दा समेत कोषका सुरक्षाकर्मी चुपचाप बस्ने गरेको भेटिएको छ । दैनिक जसो तिलौराकोट, कुदान र निग्लिहवामा स्थानीय र बालबालिकाले पर्यटकलाई बाटो छेकेर पैसा माग्ने गरे पनि सो नियन्त्रणका लागि कोषले कुनै पहल गर्न सकेको छैन ।
“बुद्धस्थल आउने पर्यटकलाई बाटो छेकेरै माग्ने कार्यले पर्यटकलाई दिक्क पार्ने गरेको छ । कोषका सुरक्षाकर्मीले समेत यस्तो कार्य नियन्त्रणमा कुनै चासो देखाएको भेटिएको छैन ।” एक पर्यटक पथप्रदर्शकले नाम उल्लेख नगर्ने शर्तमा भने । “यस्तो कार्यले देशकै बेईज्जत हुन्छ । समस्या समाधानका लागि सम्बन्धित निकाय गम्भिर हुनु पर्छ,” उनले भने । त्यस्तै गुनासो अर्का पथप्रदर्शक राज कुमार कोहारको पनि छ । “हिजो मात्रै म्यानमारको ग्रुप तिलौराकोट आएको थियो । गेटमै पैसा मागेर हैरान पारेपछि माग्ने व्यवस्थापन नगरिए आफूहरू तिलौराकोट नआउने भन्दै रिसाएर फर्किए ।” उनले गुनासो गरे । बिगतमा यसरी मागेर दुःख दिनेलाई प्रहरीले धपाउन खोज्दा स्थानियले झै झगडा गर्न तम्सिएको उनले अनुभव सुनाए ।
लुम्बिनी बिकास कोषले बुद्धस्थलको सुरक्षाका लागि गार्ड कमान्डर सन्जय शर्माको नेतृत्वमा तिलौराकोटमा ४ जना, निग्लिहवा र कुदानमा ३÷३ जना र गोटिहवामा २ जना गरि कुल १३ सुरक्षाकर्मी खटाएको छ । तर कोषकै सुरक्षाकर्मीले समेत मागेर हैरान पारिने कार्यलाई व्यवस्थापन गर्न नसकेको स्थानियको आरोप छ । “कोषकै सुरक्षा गार्डहरू माग्नेहरू सगै लाईनमा उभिएर बिदेशी पर्यटक सँग पैसा माग्छन । अनि बुद्धस्थल आउने पर्यटकलाई मागेर हैरान पार्ने कार्य कसरी नियन्त्रणमा आउछ ।” एक स्थानियले आरोप लगाए ।
सुरक्षामा खटिएका कर्मचारी स्थानिय भएकाले पैसा माग्ने स्थानिय र बालबालिकाले अटेरी गर्ने गरेको भन्दै गार्ड कमान्डर सन्जय शर्माले निरिहता व्यक्त गरे । आफूहरूले बिगतमा पर्यटकलाई मागेर हैरान बनाउने कार्य नियन्त्रण गर्न खोजे पनि जनशक्ति अभावले समस्या समाधन हुन नसकेको लुम्बिनी बिकास कोषको सम्पर्क कार्यालय तिलौराकोटका प्रमुख माधव आचार्यले बताए । “मागेर हैरान पार्ने कार्यले बुद्धस्थलको बदनामी भएको छ । हामी नियन्त्रणका लागी स्थानिय प्रशासन सँग अनुरोध गर्छौ,” आचार्यले भने । बुद्धस्थलमा पैसा मागेर पर्यटकलाई हैरान पार्ने बिषयको गुनासोलाई गम्भिर रूपमा लिई समस्या समाधानका लागी पहल गर्ने कोषका कार्यकारी सदस्य राजेश ज्ञवालीले प्रतिक्रिया दिए । बुद्धस्थलमा पर्यटकलाई मागेर सास्ती दिने कार्य नियन्त्रण गर्न आफूहरूले तत्कालै सम्बन्धित स्थानिय प्रशासनसँग पहल गर्ने लुम्बिनी बिकास कोषका योजना प्रमुख ईन्जिनियर सरोज भट्टराईले जानकारी दिए । “कोषका कर्मचारीबाट त्यस्ता कार्यलाई प्रोत्साहन गरिएको भेटिए आवश्यक कारवाही गर्ने छौं,” योजना प्रमुख भट्टराईले भने । à