© २०२३
पचास बर्ष पछि रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिका वडा नं. १५ र १७ का १ सय १२ जनाले गाउँब्लक जग्गाको जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा पाएका छन् । वि. स. २०२५ सालमा नापी हुँदा छुटेका उनीहरुको लालपुर्जा करिब ५० बर्ष पछि शनिवार वितरण गरिएको हो ।
तिलोत्तमा नगरपालिका र नापी कार्यालय भैरहवाको आयोजनामा नेपाल सरकारका भुमि व्यस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्री चक्रपाणी खनालले जग्गाधनी प्रमाणपत्र प्रदान गरेका हुन ।
उपयोग गरेको वर्षौंपछि जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा प्राप्त गर्दा स्थानीय बासिन्दाहरु अत्यन्त खुशी भएका छन् । तिलोत्तमा–१७ भरौलियाकी ७० वर्षीय मालतीदेवी थरुनीले जीवनको उत्तराद्र्धमा जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा प्राप्त गर्दा आफू निकै खुशी भएको बताइन् । यस्तै तिलोत्तमा–१५ की ६० वर्षीय कोइली चौधरीले लामो समयको प्रतीक्षापछि बल्ल प्रमाण पूर्जा पाएको बताउँदै अब बल्ल जग्गाको वास्तविक धनी भएको बताइन् । नापी कार्यालय रुपन्देहीका प्रमुख नापी अधिकृत जनकबहादुर भण्डारीले प्रक्रिया पूरा गरेर क्रमशः तिलोत्तमा नगरपालिकामा रहेका अन्य गाउँब्लक जग्गाको जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा पनि वितरण गरिने जानकारी दिए ।
जनप्रतिनिधिहरुको तत्परताका कारण पछिल्लो पटक तिलोत्तमाबाट गाउँब्लकको जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा वितरण सुरु गरिएको उनले बताए । तिलोत्तमाका अन्य वडाहरुमा समेत गाउँब्लक जग्गा रहेको छ ।
जग्गाको जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा वितरण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्री खनालले कृषि योग्य जमिनलाई खण्डीकरण हुनबाट जोगाउनको लागि कित्ता काट रोकिएको जानकारी दिदै तर अहिले अंश बण्डाको नाममा कित्ता काट गरि विक्रि वितरण भैरहेको प्रति आफ्नो गम्भिर ध्यानकर्षण भएको बताएका थिए । जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा वितरण गर्दै कृषि, भूमि व्यवस्था तथा सहकारी मन्त्री खनालले जग्गाको कित्ताकाटमा लगाइएको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्ने तयारीमा सरकार रहेको बताएका हुन । प्रतिबन्धका कारण धेरै समस्या र विकृति बढेको बताउँदै उहाँले आवश्यक नीति निर्माण गरेर कित्ताकाटमा लगाइएको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्ने तयारीमा मन्त्रालय रहेको प्रष्ट पारे ।
‘जग्गा व्यवस्थापन सम्बन्धी आवश्यक नीति बनाएर कित्ताकाटमा देखिएको गाँठो फुकाउँछौं ।’ उनले भने– ‘यस सम्बन्धमा मैले प्रधानमन्त्रीज्यूसँग पनि छलफल गरेको छु । एक महिनाभित्र यो विषयलाई हामीले टुंग्याउने छौं । ’
स्थानीय तहले भू–उपयोग योजना बनाएर कार्यान्वयन गर्नुपर्नेमा जोड दिँदै उहाँले रुपन्देहीमा खेतीयोग्य जमिनको संरक्षण गरिनुपर्ने बताएका थिए ।।
कार्यक्रमका बीच कृषि, भूमि व्यवस्था तथा सहकारी मन्त्री चक्रपाणि खनाल, प्रदेश सांसद दधिराम न्यौपाने, नगर प्रमुख बासुदेव घिमिरे र उप–प्रमुख जागेश्वरी चौधरीले उनीहरुलाई जग्गाधनी प्रमाण पूर्जा प्रदान गरेका हुन ।
नापी कार्यालय रुपन्देहीले साविक मधवलिया १ (क) को किता नं. ८९ र ९८ तथा गंगोलिया ३ (ख) को कित्ता नं. १३२ को गाउँब्लक जग्गाको जग्गाधनीहरुलाई प्रमाण पूर्जा वितरण गरेको हो । यसअघि नापजाँच हुने क्रममा छुटेका स्थानीय बासिन्दाले झण्डै ५० वर्षपछि आफूले प्रयोग गरेको जग्गाको प्रमाण पूर्जा प्राप्त गरेका हुन् ।
कार्यक्रममा प्रदेश सांसद दधिराम न्यौपानेले जग्गाको कित्ताकाट रोकिँदा मालपोत र नापी कार्यालयमा धेरै विकृति देखिएको बताउँदै यो समस्या समाधानमा संघीय सरकार गम्भीर हुनुपर्ने बताए ।
सोही अवसरमा नापी विभागका महानिर्देशक गणेश प्रसाद भट्टले कित्ताकाटमा लगाइएको रोकले ल्याएको समस्याप्रति जानकार रहेको उल्लेख गर्दै आफूहरु नीतिभन्दा बाहिर जान नसक्ने बताए । भूमि व्यवस्थापनका सन्दर्भमा तिलोत्तमा नगरपालिकाको नेतृत्वले देखाएको तत्परता निकै प्रशंसनीय रहेको बताउँदै उनले नेतृत्वको इच्छाशक्तिका कारण आगामी आर्थिक वर्षमा तिलोत्तमामा पुनःनापी हुन थालेको जानकारी दिए ।
तिलोत्तमा नगर प्रमुख बासुदेव घिमिरेले नगरभित्रको जग्गाको वैज्ञानिक व्यवस्थापनमा नगरपालिका क्रियाशील रहेको बताए । उप–प्रमुख जागेश्वरदेवी चौधरी ,प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत कृष्ण प्रसाद सापकोटा, नापी कार्यालय रुपन्देहीका प्रमुख नापी अधिकृत जनक बहादुर भण्डारीलगायतले बालेका थिए ।