© २०२३
ब्यवसायिक कृषिको अवधारणा लिएर सञ्चालनमा आएको मध्यविन्दु एग्रो फर्म प्रा.लि. पछिल्लो समय यस क्षेत्रको तरकारी तथा कृषिजन्य बस्तु उत्पादनको मुख्य केन्द्र बनेको छ ।बर्दघाट सुस्ता पूर्व त्रिवेणी गाउँपालिकाको दुम्किबासमा विगत २ वर्षदेखि सुरु भएको फर्ममा बहुवर्षिय र मौसमी तरकारी खेती हुँदै आएको छ । मनकामना माध्यमिक विद्यालयको करिब ३३ विगाहा जमिन २० वर्षको लागि लिजमा लिएर सञ्चालन भएको फर्ममा बहुवर्षिय खेतीमा कागती, डालेघाँस र बाँस लगायतका रहेको सञ्चालक हरी भुर्तेलले बताए ।
पशुपालनको समेत अवधारणा लिएर बहुवर्षिय डालेघाँस, नेपियर, बाँस लगायतका बिरुवाहरू करिब ७ विगाहामा लगाइएको उनले बताए । खोला किनारमा सँचालित फर्मको करिब ४ विगाहामा कागती खेती समेत गरिएको छ ।
७ जना पुर्णकालिन र मासिक करिव १ सय ५० दैनिक ज्यालामजदुरी कर्मचारीलाई रोजगारी प्रदान गरेको फर्मले विशेषगरी सिजनल तरकारी उत्पादन गरी नारायणगढ, बुटवल र काठमाण्डौ निर्यात गरेको भुर्तेलले बताए । आफ्नो फर्ममा सिजन अनुसार मकै, तोरी, सुर्यमुखी, मसुरो लगायतको खेती समेत गर्दै आएको छ ।
प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिक परियोजना (पकेट कार्यक्रम) समेत सञ्चालन भएको फर्मको लागि वार्षिक ५ लाख रूपैयाँ कृषि औजार खरिदको लागि अनुदान प्राप्त हुँदै आएपनि प्राविधिक सहयोग हुन नसकेको गुनासो सञ्चालक भुर्तेलले गरे । फर्मका अध्यक्ष चन्द्रकान्त चापागार्इँ कृषि प्रधान देशमा कृषिमा केहि गर्नुपर्छ भनेर करिब १ करोड लगानी गरिएको छ, तर प्राविधिक ज्ञानको कमी र सम्बन्धित निकायबाट प्राविधिक सहयोग पाउन नसक्दा सोँचेजस्तो उपलब्धि पाउन नसकिएको बताउँछन । उनले भने ‘कृषिमा आत्मनिर्भरताको लागि कृषकलाई उत्प्रेरणा र सम्बन्धित निकायबाट प्राविधिक सहयोग आवश्यक छ ।’
अहिले वार्षिक करिब ३० लाख सँचालन खर्च हुने गरेको र खर्चको तुलनामा आम्दानी हुन नसकेको भुर्तेलको भनाइ छ । ‘हामी अझै पनि भौतिक पूर्वाधार निर्माण र सिकाइकै क्रममा भएकोले पनि नाफा कमाइहाल्ने अवस्थामा छैनौँ तर भविष्यमा पशुपालन समेत सुरु भएपछि प्रतिफल पाउने आशामा छाँै ।’उनले बताए । नेपालमा उत्पादित कृषि उपजको उचित बजार ब्यवस्थापन हुन नसक्दा, सिँचाइ, मल बीउ समयमा उपलब्ध नहुँदा कृषि पेशामा कठिनाइ भएको उनको तर्क छ । नेपालको बजारमा भारतिय कृषि उपजको बाहुल्यता रहनुले पनि नेपालमा कृषि पेशा गर्नेहरू विस्थापित हुँदै गएको उनी बताउँछन् । à