खोज

भनिन्छ स्वदेशमा नै पौरख गर्ने हो भने पैसा कमाउनु विदेश गै रहनु पर्दैन । स्वदेशमा नै कृषि क्षेत्रमा लाग्ने हो भने मनग्ये आम्दानी गर्न सकिन्छ त्यहीपनि खेर गइरहेको जमिन पाखोबारीमा । त्यहि उदाहरण बनेका छन् गुल्मी जिल्लाको छत्रकोट गाउँपालिका हुँगाका किसान लक्ष्मण न्यौपाने । परिवार नै कृषि पेशामा लागेका न्यौपानले पाखोबारीमा तरकारी खेती गरी राम्रो आम्दानी गरको छन् । ३२ बर्षिय न्यौपानेले करिब ५ लाख रूपैयाँ खर्चमा गाउँमा टनेल निर्माण गरको छन् भने गाउँमा नै पाईने काठको प्रयोग गरी झेक्राँमा टमाटर खेती गरेका छन् । पोखरी नभएको कारण पानीको समस्या व्यहोर्दै आएता पनि उनले हिम्मत हारेका छैनन् । उनी भन्छन्–‘आकासको पानीको भरमा खेती गर्दै आएका छांै, पानीको समस्या छ ।’ ११ रोपनी क्षेत्रफलमा तरकारी रोपेका उनले बारीमा अहिले काउली, टमाटर, बोडि, काँक्रा लगायतका तरकारीहरू लटरम्म फलेका छन् । ११ रोपनी क्षेत्रफल मध्ये ८ रोपनीमा उनले भाडा(लिज) मा लिएका हुन् । उनी भन्छन्–‘आफ्नो जग्गा कमी भएपछि भाडामा लिएर तरकारी खेतीमा लागेको हुँ ।’
करिव ४ बर्ष देखि तरकारी खेतीमा निरन्तर लागेका उनले गत बर्ष टमाटर मात्रै खेती गरेका थिए । तर अहिले काउली, बोडी, सिमी, काँक्रा प्रजातिका तरकारी रोपेका छन् । गत बर्ष करिब ७ लाख रूपैयाँ बराबरको टमाटर मात्रै विक्रि गरेका न्यौपानेले ४ लाख रूपैयाँ खर्च कटाएर आम्दानी गरेको अनुभव सुनाउँछन् ।
बार्षिक ८ रोपनी जग्गालाई २० हजार रूपैयाँ भाडा तिर्ने गरी उनले तरकारी रोपेका हुन् । तर यसमा कुनै पनि चिन्ता छैन उनलाई । कारण उनले उत्पादन गरेको सबै तरकारी पहिला नै सम्झौता भैसकेको हुन्छ । पैचो पसल प्रालिले उनले उत्पादन गरेका सबै तरकारी पहिला नै किनिदिने सम्झौता गरेको छ । ३० रूपैयाँ प्रतिकिलो टमाटरको सम्झौता भएको र सोही अनुसार कारोबार भएको उनी बताउँछन् । एउटा बोटमा करिब ५ देखि ६ किलो सम्म टमाटर फलेको उनको भनाई छ ।
४ बर्ष पहिला भारतमा समेत काम गरेका न्यौपानेले पोखरामा फेन्सी पसल समेत चलाएका थिए । केही समय फेन्सी चलाए पनि राम्रो आम्दानी नभएको कारण कृषि क्षेत्रमा हात हालेको उनको भनाई छ । टमाटर खेतीमा राम्रो भविश्य देखिएको कारण यसैमा लागेको उनको भनाई रहेको छ । ४ जनाको परिवार सबै नै कृषि खेतीमा लागेको उनको भनाई छ । घुसुवाली चक्र समेत न्यौपानेले अबलम्बन गरेका छन् । पहिला टमाटर रोपेको स्थानमा छेबैमा उनले काउली रोपेका छन् । टमार पाकेर सिध्याउँदा काउलीको उत्पादन हुने भएको कारण प्राविधिकहरूको सल्लाहमा घुसुवा बाली अपनाइएको उनको भनाई रहेको छ । हाल उनको पाखो बारीमा उन्सरी जातको टमाटर र सुपरवाईडर जातको काउली उत्पादन भैरहेको छ ।
à