खोज

पछिल्लोसमय बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनीलाई विवादमा ल्याउने काम भैरहेको छ । शान्ति सहर लुम्बिनीलाई अशान्त वनाउने काम भैरहेको छ । चाहे त्यो उपाध्यक्षमा ल्हारक्याल लामाको नियुक्तीको विषय होस् या पछिल्लोपटक स्थानीय जनताको प्रतिनिधित्व गर्दै लुम्बिनी विकास कोषको बोर्ड सदस्यमा नियुक्त भएका विश्वराज पौडेललाई हटाउने बिषय होस्, लुम्बिनीलाई येनकेन विवादमा ल्याएर धमिलो पानीमा माछा मार्ने प्रयास भैरहेको छ । उपाध्यक्ष लामाले पत्रकार सम्मेलन नै गरेर लुम्बिनी विकास कोषमा अनियमितता रहेको जसरी दावी गरेका छन, त्यसरी नै उनले आफ्नो दावी प्रमाणित गर्ने साहस राख्नुपर्दछ । पछिल्लोपटक लामाको उपाध्यक्षमा नियुक्तीसंगै मायादेवी मन्दिरको रिडिजाइन र पुनःनिर्माण गर्न खोजिएको कुरा बाहिर आएको छ । त्यसमा असहमति जनाउने लुम्बिनी विकास कोषका बोर्ड सदस्य विश्वराज पौडेललाई पदबाट हटाइएको छ । उनको स्थानमा नयाँ बोर्ड सदस्य नियुक्त गरिएको छ । यसरी गलत कामको विरोध गर्नेलाई हटाउँदै जाने हो भने लुम्बिनीको भविष्य के होला ? उता स्थानीय संघ संस्थाले मायादेवी मन्दिरमा गर्न खोजिएको कामप्रति आपत्ति जनाएका छन् ।

लुम्बिनी बचाउ संघर्ष समितिले धार्मिक तथा पुरातात्विक महत्वको प्राचीन मायादेवी मन्दिरलाई रिडिजाइन र पुनःनिर्माण गर्ने कुरा स्वीकार्य नहुने बताएको छ । संघर्ष समितिका अध्यक्ष रामविकास चौधरीले प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै यही भदौ २४ गते काठमाडौमा बसेको लुम्बिनी बिकास कोषको मन्त्रीस्तरिय बैठकमा मायादेवी मन्दिरलाई रिडिजाइन र पुनःनिर्माण गर्ने निर्णय भएकोमा लुम्बिनीका स्थाीय जनताका लागि त्यो मान्य नहुने बताउँदै गर्दा लुम्बिनीलाई फेरी विवादमा तान्ने प्रयास भैरहेकोमा चिन्ता प्रकट गरिएको छ । लुम्बिनी विकास कोषका नवनियुक्त उपाध्यक्ष डा. ल्हारक्याल लामाले पदभार ग्रहण पछि मायादेवी मन्दिरको रिडिजाइन गरी पुनःनिर्माणका लागि आफूले व्यक्तिगत ७ करोड रूपैयाँ दिने घोषणा गरेका थिए । निश्चितरूपमा यसअघि पटकपटक विवादमा मुछिएका उपाध्यक्ष ल्हारक्याल लामाको नियुक्तीले लुम्बिनीको पहिचान, अस्तित्व र गरिमामाथि आँच पुग्ने हो कि भन्ने सर्बत्र चासो र चिन्ता छ । त्यो आशंकालाई उनले मायादेवी मन्दिरको लुम्बिनीबासीको मनोभावना विपरीत गर्न खोजेको रिडिजाईन र पुनर्निर्माणको कुराले झनै बल प्रदान गरेको छ । त्यसैपनि लुम्बिनीप्रति अगाध आस्था र झुकाव राख्ने करोडौं बौद्धमार्गीहरू उपाध्यक्षमा लामाको नियुक्तीलाई अस्वाभाविक मानिरहेका छन ।

त्यसमाथि पछिल्लो निर्णयले लुम्बिनीप्रति चासो र चिन्ता गर्नेहरूलाई झनै अन्यमनस्क तुल्याएको छ । लुम्बिनी बचाउ संघर्ष समितिले उपाध्यक्षले गरेका विभिन्न निर्णयहरूप्रति आशंका ब्यक्त गर्दै आएको छ । त्यसमाथि कोषको निर्णयमा असहमति जनाएकै नाममा पदबाटै हटाउनु दुर्भाग्यपूर्ण हो । लुम्बिनी विकास कोषले लुम्बिनीबासीको आस्थामा ठेस पुग्ने खालका एकपछि अर्को निर्णयहरू गर्दा विरोध गर्न बाध्य भएको बचाउ अभियानको निष्कर्ष छ । लुम्बिनीका स्थानीय वासिन्दा लुम्बिनीको विकासलाई लिएर धेरै पहिलेदेखि चासो र चिन्ता ब्यक्त आएका छन । लामा नेतृत्वको कोषको चार सदस्यीय सचिवालय बैठकले लुम्बिनी बिकास कोषको सम्पर्क कार्यालय काठमाण्डौंमा स्थापना गर्ने निर्णय गरेको थियो । त्यसपछि ब्यापक विरोध भयो । अव नागरिक स्तरबाट लुम्बिनीको समग्र विकास निर्माणप्रति चासो नराख्ने हो भने लुम्बिनीको गरिमा भत्काउने काम हुन सक्छ । तसर्थ लुम्बिनीको विकासमा लुम्बिनीका स्थानीय जनताको चासो र चिन्तालाई लुम्बिनी विकास कोषले ह््दयंगम गरोस् ।