© २०२३
बागलुङको सबै भन्दा विकट क्षेत्र मानिने तमानखोला गाउँपालिकाले मुहार फेर्दै गएको छ । पछिल्लो समय गाउँ–गाउँमा स्थानीय सरकारले विकासका निर्माणका कार्यहरु तिव्र गतिमा अगाडी बढाए पछि यहाँका दलित तथा जनजातिको जीवन शैलिमा परिवर्तन आएको पाईन्छ ।
साबिकका खुङ्खानी, बोङगादोभान र तमान ३ वटा गाउँ विकास समिति मिलेर बनेको तमानखोला गाउँपालिकामा जनजाति र दलित जातिको बाक्लो बसोबास छ । वर्तमान समयमा उनीहरु शिक्षा, स्थास्थ्य, यातायात लगायतको विकासको पूर्वाधारको नजिक पुगेका छन् ।
विकासको आयाम र आर्थिक शैक्षिक अवस्थाबाट सदियौँदेखि पछाडी पर्दै आएका दलित, जनजाति समुदायका मानिसहरु पछिल्लो समय हरेक कार्यमा चेतनशिल र विकासको माध्यमबाट समेत नजिक हुन पाएका छन् । परम्परादेखि १२ वर्ष उमेर नपुग्दै केटा केटी मिलेर विवाह गर्दथे । पछिल्लो समय त्यसलाई गाउँपालिकाले रोकेको छ । यसको लागि गाउँपलिकाले बालविवाह मुक्त पालिकाको निम्ती पहल कदमी चालेको तामानखोला गाउँपालिका प्रमुख जोकलाल बुढा मगरले बताए ।
केही वर्ष पहिलेसम्म ४÷५ कक्षासम्म अध्ययन गरेर बिचैमा विद्यालय छोडी विवाह गर्ने, विदेश जाने प्रवृती थियो । पछिल्लो समय यहाँका जनमानसमा चेतना हुँदै गए पछि आफ्ना बालबच्चालाई सानै उमेरमा विवाह गर्ने र पढाई रोक्ने क्रियाकलाप बिस्तार हट्दै जान थालेको छ ।
केही समयदेखि बुर्तिबाङ–खुङगा–बोङगादोभान हुँदै तमानसम्म सिधा सडक सञ्जाल जोडिए पछि स्थानीयको दैनिकीमा समेत परिवर्तन आउन थालेको छ । दैनिक उपभोग्य सामानहरु घोडा खच्चडको माध्यमबाट ढुवानी गर्ने गरेका स्थानीयहरुको सडक सञ्जाल जोडिए पछि यो सयस्या हटेको तमानखोला गाउँपालिका–३ का इन्द्र सिर्पालीले बताए ।
‘घोडा खच्चडमा दुवानी गर्दा महङ्गो मुल्यमा सामान किन्नुपर्ने बाध्यता थियो, अहिले गाउँमै सडक आएको छ । घोडा खच्चडमा ल्याउने समस्या पनि भएन, महङ्गीमा पर्ने समस्या पनि भएन’ सिर्पालीले भने । गाउँमै सडक पुगे पछि विहान बुर्तिबाङ आएका मानिसहरु यातायात सिधा सञ्चालन हुँदा साँझ सामान लिएर गाँउ फर्किन गर्दछन् ।
गत वर्ष तमानखोला गाँउपालिकाले शिक्षालाई व्यवहारीक र प्रभावकारी बनाउनका लागि यहाँका विभिन्न वडाहरुमा विद्यालय भवन निर्माण गरेको गाउँपलिकाका अध्यक्ष जोकलाल बुढाले जानकारी दिए ।