खोज

सुस्तासम्म नेपालकै भूमी हुँदै पुग्न २०७२ असोज २६ गते झोलुङ्गे पुल निर्माण गर्न ठेक्का सम्झौता भई ४ वर्ष भित्र कार्य सम्पन्न गर्ने भनिएपनि अहिलेसम्म पुल पूरा हुन सकेको छैन् । कामले गति नलिएपछि सरकारले ठेक्का सम्झौता रद्द गर्ने र कारवाहिको प्रकृया अघि बढाउने चेतावनीपछि अहिले काम भइरहेको छ तर पूरा कहिले हुने हो टुङ्गो छैन् ।

000

पश्चिम नवलपरासीको पिछडिएको सुस्ता गाँउकोबारेमा नसुन्ने सायद कमै मात्र होलान । धेरै पिडा र ब्यथा बोकेको सुस्ताको नाम २०६५ अघिसम्म खासै चर्चामा थिएन । २०६५ सालबाट एकाएक चर्चामा आयो सुस्ताको नाम, कारण थियो भारतिय अतिक्रमणमा परेको नेपाली भूभाग ।

सुस्ता गाँउपालिका वडा नम्बर ५ मा रहेको सुस्ता कुनै बेला सिँगो गाँउ पञ्चायत रहेपनि अहिले भने सुस्ता गाँउपालिका वडा नम्बर ५ को एउटा गाँउमा सिमित रहेको छ । तिनतिरबाट भारतले घेरेको र नारायणी नदि पारी रहेको सुस्ता गाँउ विकासको दृष्टिकोणले अति पिछडीएको गाँउ हो । सडक सञ्जालले नछोएको यो गाँउसम्म पुग्न गाडीमा जान भारतिय भूमी भएर जानु बाहेक विकल्प छैन तर भारतिय भूमि हुँदै सुस्ता पुग्न भारतले रोक लगाएको छ । विशेष अनुमतिपत्र बोकेका सवारी बाहेक अन्य सवारी सुस्ता पुग्न सक्दैनन् ।

विकासको पहिलो खुटकिलो सडक रहेपनि नारायणी नदिको कारण सुस्ता सडक सञ्जालले जोडिन सकेको छैन । सडक सञ्जाल नहुँदा त्यहाँ उत्पादन भएका कृषिजन्य उत्पादन र नगदे बालीहरुले बजार पाउन नसकेकै कारण कृषि उत्पादनमा त्यहाँका किसानको लगाव रहेको छैन ।

सुस्तासम्म नेपालकै भूमी हुँदै स्थलमार्गबाट सहज पहुुँच पु¥याउने उद्देश्यले २०७२ असोज २६ गते झोलुङ्गे पुल निर्माण गर्न त्रिशुली आश्रय जेभीले ठेक्का सम्झौता गरेर ४ वर्ष भित्र कार्य सम्पन्न गर्ने भनिएपनि अहिलेसम्म पूरा हुन सकेको छैन् । कहिले गण्डक नहर खोलेर नारायणी नदिमा पानीको वहाव बढि भएको बाहना त, कहिले कोरोनाको कारण देखाइ काममा ढिलासुस्ती हुँदै आएको छ । २०७२ सालमा सम्झौता भइ २०७६ मा सम्पन्न हुनुपर्ने आयोजनालाई कोरोनाको बहाना बनाएको भन्दै स्थानिय असन्तुष्ट रहेपनि पछिल्लो समय कामले गति लिएसँगै स्थानिय भने अव छिट्टै पुल निर्माण हुनेमा आशावादी रहेका छन ।

टेण्डर आव्हान भइ काम सुरु भएपनि कामले गति नलिएपछि सरकारले ठेक्का सम्झौता रद्द गर्ने र कारवाहिको प्रकृया अघि बढाउने चेतावनीपछि कामले गति लिएको थियो । नारायणी वारी नर्सही र सुस्ता सम्म करिव २८ करोड लगानीमा १ हजार ५ सय ७१ मिटर लम्बाइ र साढे १ मिटर चौडाइको पूल निर्माणको लागि १४ वटा पिल्लर मध्ये १० वटा ठड्याउने काम सकिएको छ भने अव ४ वटा पिल्लर ठड्याउने काम अन्तिम चरणमा रहेको छ । सिभिल वर्क तर्फ ८५ प्रतिशत काम सम्पन्न भएको र फेव्रिकेशनको काम सुरु भएको निर्माण कम्पनीका सन्तोष शाहले जानकारी दिए ।

झोलुङ्गे पुल विभागले उपलब्ध गराउने लठ्ठा विभागले उपलब्ध नगराउँदा र कोभिडका कारण फेव्रिकेशनका सामाग्री उद्योगबाट समयमा उत्पादन हुन नसक्दा कामले गति लिन नसकेको शाहले बताए । समग्रमा पुल निर्माणको ६० प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको र एक वर्षभित्र पुल संचालनमा आइसक्ने शाहले दावि गरे ।

पुल निर्माण भइसकेपछि सुस्ता क्षेत्रका स्थानियलाई आवतजावतका लागि डुँगाको भर पर्नु पर्ने बाध्यता हटनु त स्वभाविक नै हो त्यो भन्दा पनि सुस्तामा उत्पादन भएका कृषिजन्य उत्पादन बजार क्षेत्रसम्म पुग्ने र त्यहाँका स्थानियको जिवनस्तर उकासिने सुस्ता गाँउपालिका अध्यक्ष राम प्रसाद पाण्डेले बताए । निर्माण कम्पनी लाइ लगातार ताकेता गरेपछि अहिले काम देखिने गरि अघि बढेको र यहि गतिमा काम भएमा एक वर्ष भित्र काम सम्पन्न हुनेमा विश्वस्त रहेको अध्यक्ष पाण्डेले बताए ।

करिव ३ हजार ३ सय जनता रहेको सुस्ता गाँउबासी पुलको निर्माण सम्पन्न भएपश्चात आवतजावतका लागि सहज हुने, औषधिउपचारकोलागि र अन्य अत्यावश्यकिय कामको लागि सहज हुने सुस्ताका स्थानिय मुन्सी हरिजन बताउँछन । वर्षाको समयमा नारायणी नदिमा पुल नभएकै कारण धेरै क्षति ब्यहोर्नु परेको उनको भोगाइ छ । डुँगामात्र एकमात्र साधन हुनु र वर्षामा धेरै नै चुनौती खेप्दै नदि पार गर्नु परेको पिडा पुल बनेसँगै सहज हुने उनको विश्वास रहेको छ ।

सुगम जिल्ला भइकन पनि दुर्गम बनेको सुस्तामा अहिले झोलुङ्गे पुल निर्माण अघि बढेसँगै त्यहाँका जनताले विकासको अनुभूति गरेको नेकपा एमाले सुस्ताका अध्यक्ष ज्ञान प्रसाद पाठक (सन्तोष) ले बताए । सुस्तागाँउको जमिन निकै उर्वर रहेको तर कृषिजन्य बस्तु उत्पादन गरेपनि बजार नहुँदा जमिनको सहि सदुपयोग नभएको उनले बताए । पूल निर्माणको कामलाई तिव्र बनाउन र यथाशक्य चाँडै सम्पन्न गर्न पालिकामा क्रियाशिल राजनैतिक दलहरुले पनि दवाव सिर्जना गरेको उनको भनाइ छ ।

‘हामी सुस्ताबासी विशेषतःसाउने भेलबाट डर छ । विहारको बाटो प्रयोग गरौ भारतिय सुरक्षामा खटिएका सिपाहीले मनलाग्दी व्यवहार गर्छ । नेपालको बाटो प्रयोग गरौ भने भेलले डुङ्गा नै बगाउने होकी भन्ने डर छ, अव पुल बनेपछि कम्तीमा यी दुइ डरबाट बच्न सकिएला ।’ सुस्ता गाँउकी स्थानिय सुमित्रा भरले भनिन । नेपालकै सबैभन्दा लामो झोलुङ्गे पुल हो रे भन्ने सुनेकी उनले पुल बनिसकेपछि पुल हेर्न आउनेले गर्दा आफ्नो गाँउको समेत चिनारी हुने आशा ब्यक्त गरिन ।

सडक सञ्जाल नहुँदा बर्षौदेखि भारतियहरुको हेपाइ सहँदै आएका सुस्ताबासीमा झोलुङ्गे पुलले केहि आशाको किरण जगाएको छ । एकातर्फ भारतियहरुको हेपाइ र अर्कातिर सरकारकै उपेक्षाका कारणपछि परेको सुस्ता पुल निर्माणपछि जिवनशैली फेरिनेमा विश्वस्त रहेका छन ।