खोज

अर्घाखाची, २२ असार ।  सन्धिखर्क नगरपालिका–८ पकलेका युवा सुमन अर्यालले सन्धिखर्कमा थरीथरीका अचारका परिकार तयार पारेर बजारका भान्सामा पुर्याउछन् । गाउमा फल्ने काफल, अमला, लसुन, खुर्सानी, अकबारे खुर्सानी र मिक्स रातभर तयार पार्ने र दिनभर बजारमा बिक्री गर्छन् । अचारको लागि चाहिने सामान खरिद गर्न गाउ डुल्छन् ।

‘स्थानीय उत्पादन संकलन गरेर सिजन अनुसारका विभिन्न प्रकारका अचार तयार गर्छु,’ उनले भने, ‘यही वैशाख ११ गतेबाट बजारमा अचार ल्याएका छौं । विस्तारै मार्केट बढ्दो छ ।’ केही वर्षअघिसम्म यसरी आचार बिजनेस गर्ने सोच उनलाई थिएन । छिमेकी साथीभाई वैदेशिक रोजगारीमा जानेको लहरले उनलाई स्वदेश बस्ने मन लागेन । केहीवर्ष अघि उनी मलेसिया पुगे । मेनपावर कम्पनीले नक्कली भिसामा पठाएका कारण ११ महिनासम्म जेल बसेर फर्केको उनले बताए । त्यसपछि दुबई गए । त्यहा पनि राम्रो कमाई नभएपछि स्वदेश फर्केर अचार उद्योग सञ्चालन गरेको उनले बताए ।

स्वदेश फर्केपछि अचार उद्योग खोल्न छत्रदेव गाउपालिका–५ का मोहन रानाभाट दौतरी भए । ‘गाउमा उत्पादन भएको काफल, अमलाका लसुन, खुर्सानी खरिद गरेर हामीले अचार बनाउछौं,’ उनले भने, ‘विस्तारै ठूला सहरमा पठाउने लक्ष्य छ ।’ मलेसिया र दुबईमा दुःख पाएकै कारण आफ्नै देशमा अचार उद्योग सञ्चालन गरेको उनले बताए । सानो लगानीमा शुरु भएको व्यवसायलाई विस्तारै ठूला सहरका होटल, रेष्टुरेन्ट र व्यक्तिका भान्सामा पहाडको आचार पु¥याउने लक्ष्य रहेको उनले सुनाए ।

‘विदेशमा धेरै दुःख छ मैले भोगें,’ उनले भने, ‘दैनिकी पीडादायी हुन्छ । यहा आफ्नो बिजनेससगै परिवारसित बसेर गाउको सामाजिक काममा पनि सक्रिय भइन्छ ।’ रानाभाट १७ वर्ष भारतको दिल्लीमा गाडी चालकको काम गरेर फर्किएका हुन । ‘दिल्लीमा गाडी चलाउदा अचार उद्योगमा लगानी गरेको देखेको थिए,’ उनले भने, ‘स्वदेश फर्केर आफै उद्योग खोलें । भारतमा भन्दा आफ्नै ठाउमा केही गर्नु ठीक लागेर म फर्के ।’ अचारको लागि सबै सामान जुटाएर आफै तयार गरेर डब्बमा राखेर बजार पु¥याउने उनले बताए । ‘हाम्रो उद्योगले किसानलाई पनि टेवा दिन्छ,’ उनले भने, ‘अमला, काफल, खुर्सानी, लसुन, आप लगायत सजिन अनुसारका सबै खरिद गरिदिन्छौं । हामीले अर्घाखाचीकै उत्पादनको अचार तयार गर्छौ ।’

दुबई र कतारमा रोजगारीबाट फर्किएका पशुपति पाण्डेले सन्धिखर्क नगरपालिका–५ बलेवाङमा ३० रोपनी खेत भाडामा लिएर दुईवर्षदेखि अकबारे (डल्ले) खुर्सानी खेती गरेका छन् । उनले पनि अचार तयार गर्छन् । घरमै आधा र एक केजीको डब्बामा खुर्सानीको अचार तयार गरेर बजार पठाउने उनले बताए । काठमाडौं र बुटवलका मार्केट पसलमा गाडीबाट पठाइने र माग बढ्दो रहेको उनले बताए ।

‘खुर्सानीमा पनि बिक्री भएको छ,’ उनले भने, ‘खुर्सानी चाउचाउ उद्योग र तरकारी पसलले खरिद गर्छन् । अचार काठमाडौंका ठूला मार्केट पसलमा जान्छ ।’ स्वास्थ्यलाई राम्रो मान्दै खुर्सानी र आचारको माग बढ्दो छ । जवानी छदासम्म अरुको देशमा श्रम गर्ने र उमेर ढल्केपछि फर्कनुभन्दा युवा उमेरको बल आफ्नै माटोमा काम गर्दा धेरै राम्रो हुने भएकाले आफुले कृषि उद्यममा लागेको पाण्डेले बताए ।