© २०२३
नवलपरासी, बैशाख – जिल्ला स्थित महेशपुर भन्सारमा बनस्पति (प्लान्ट) क्वारेन्टाईन नहुँदा राजश्व उठाउनमा समस्या देखिएको छ । बालीसँग सम्बन्धित चेकजाँच गरि दिने निकाय प्लान्ट क्वारेन्टाईन नभएका कारण महेशपुर भन्सारबाट आयात भएका बस्तुको भन्सार हुने गरेको छैन् । भन्सार गराउनका लागि माल सामान लिएर भैरहवा भन्सारमा नै जानुपर्ने बाध्यता रहेको छ ।
भन्सारमा कम कर्मचारी, पूर्वाधार अभाव, सुरक्षाकर्मीको असहयोग लगायतका विभिन्न बाधाको साथै एउटा प्लान्ट क्वारेन्टाईन पनि नहुनु भन्सार कार्यालयले लक्ष्य अनुसारको भन्सार राजश्व उठाउन सकि रहेको अवस्था छैन् । पशु क्वारेन्टाईन भए पनि पशुजन्य पदार्थको निकासी पैठारीका लागि आवश्यक गोदाम भण्डारण गर्ने पुर्वाधार पनि अभाव नै रहेको छ । भारतिय बजार ठूठीबारीमा पनि निकासीका लागि अधिकारिता नहुदा पनि यो भन्सारले गति लिन नसकेको कुरा भन्सारका कर्मचारीले पनि स्वविकार गरेका छन् । भन्सार चाहियो भन्ने नवलपरासीका नेतृत्व तथा स्थानियबासीले पनि भन्सारलाई आवश्यक सहयोग नपाईरहेको अवस्था समेत देखिन थालिएको छ । भन्सारले नवलपरासीको उद्योग धन्दा बजार ब्यवसाय फस्टाउनमा मद्दा हुने भए पनि स्थायिन नेतृत्वस्तरबाट भन्सारको प्रगतिका लागि आवश्यक सहजीकरण नगरिदिनुले पनि समस्या रहेको भन्सारका कर्मचारीहरूले बताए ।
विगत बर्षमा भन्सारलाई आवश्यक पुर्वाधार निर्माणका लागि जग्गा अधिग्रहण गर्नका लागि सरकारले बजेट पठाएको थियो,भन्सारका एक कर्मचारीले भने,पहिला स्थानियबासीसँग जग्गाको अधिग्रहण गर्ने सरकारी मुल्य तय भएको थियो, सोही मूल्यको आधारमा सरकारले अधिग्रहणका लागि बजेट पनि पठाएको थियो तर अधिग्रहण गर्ने बेलामा केही स्थानिय नेताले उचाले पछि स्थानीय जग्गाधनीले अप्रत्यासित रूपमा बढि मूल्य माग गर्न थालेपछि जग्गा अधिग्रहण नै हुन सकेन् । त्यो भएर पूर्वाधार बन्न सकेन् । त्यसमा नेतृत्व तहबाट सहजीकरण पनि हुन नसकेन । मुल भन्सार भनेर सरकारले निर्णय गरि दरबन्दी कायम गरिदियो, उनले भने, तर दरबन्दी अनुसारको कर्मचारी नै पठाइदिएन् । यो सरकारी स्तरबाट पनि असहयोग जस्तै छ,त्यसमा पनि स्थानीयबासी, उद्योग बाणिज्य संघले चाँसो लिएर सरकारी निकाय र स्थानीयस्तरमा स्थानियबासीसँग सहजीकरण गर्नुपर्ने थियो, तर त्यसो गरेको पाइएन् ।
महेशपुर भन्सार चाहियो भन्ने मञ्चमा भाषण ठोक्ने नेता तथा ब्यापारीले नै मुल भन्सार खुले पछि चासो लिन छाडेका छन्, उनले भने,भाषण ठोकेर जनता रिजाउने जस्तो ब्यवस्थापन कार्य कठिन नै हुन्छ । त्यसका लागि नियमित सहजीकरण गर्न आवश्यक छ । समकक्षी भारतिय बजार ठूठीबारीको भन्सारले पनि भारतिय पक्षबाट त्यही अनुसारको आवश्यक पूर्वाधार र अधिकार प्रत्यायोजन गर्न आवश्यक हुन्छ । त्यो हुन सकेको छैन् । त्यसै गरि महेशपुर बजारको साँघुरो सडक, महेशपुर बसपार्क, अभाव, गाडी पार्किगँ समस्या र झरही नदीको होचो पुल पनि एक बाधक जस्तै छ । यसका लागि पनि जिल्ला स्तरबाट समाधान तर्फ कुनै पहल भईरहेको छैन् ।
भन्सारमा राजश्व लक्ष्य अनुसार उठाउन नसकिएको भन्सारका नासु शुवास पौडेलले बताए । उनका अनुसार चालु आर्थिक बर्षमा ३३ करोड २५ लाख सम्म भन्सार उठाउने लक्ष्य थियो । तर चैत्र मसान्तसम्म जम्मा ८ करोड २७ लाख ३१ हजार ६ सय ६४ रुपिया मात्र भन्सार राजश्व उठेको छ । त्यसमा भन्सार तर्फ ६ करोड २५ लाख ६९ हजार ८ सय ४१ रहेको छ । पैठारी अन्तःशुल्क १२ लाख ५६ हजार ५ सय १३,मुल्य अभिवृद्धिकर(भ्याट) १ करोड ८६ लाख ३७ हजार ४ सय २ रहेको छ । त्यसै गरि आयकर २ लाख ६७ हजार ९ सय ८ रहेको छ । भन्सारको समस्यालाई लिइएर एक पटक आन्तरिक र पछि भारतिय पक्षसँग छलफल गर्न आवश्यक रहेको भन्सारका कर्मचारीले महशुस गरिरहेका छन् ।
भन्सारसँग सम्बन्धि सरोकार राख्ने संस्था उद्योग बाणिज्य संघ नवलपरासी नै अहिले नेतृत्व विहिन रहेको संघका पुर्व बाणिज्य उपाध्यक्ष राधेश्याम अग्रहरीले बताए । अबैधानिक रूपमा रहेको संघको नेतृत्व आफ्नो अधिवेशन र साधारणसभा गर्न नसकेर अबैध भएको दुई बर्ष भई सक्यो, उनले भने, त्यो भएर उसलाई काम गर्न नैतिक बल नै छैन् । जो आफै अबैध छ, उनले प्रश्न गर्दै भने, त्यस्तो सस्थाले ब्यपारीको पिर मर्का के बुझ्छ ? भन्सारमा समस्या छ, स्थानिय स्तरबाट पहल गर्नु पर्नेमा उबासंघको यस्तो हाल छ, माथि केन्द्रिय स्तरबाट भन्सारको दररेट बढाएर तस्करीलाई मौलाउने नीतिगत समस्या सृजना गरिदिन्छन् । चर्को भन्सार दर गर्ने गिरोह नै तस्करी गराउन खोज्छ,त्यो भएर राज्य पक्ष यस प्रति गम्भिर हुन आवश्यक रहेको उनको भनाई थियो ।