© २०२३
राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानले कुपोषित बालबालिकाहरुलाई उपचार नगरी घर फिर्ता पठाएको रहस्य खुलेको छ । तत्कालिन राप्ती उपक्षेत्रीय अस्पतालको स्वामित्वमा रहेको पोषण पुर्नस्थापना गृहमा अन्तिम समयमा उपचारगराई रहेका ४ जना बिरामीलाई उपचार हुन नसक्ने भन्दै अस्पतालले घर फिर्ता पठाएको हो ।
अस्पतालले उपचार नगर्ने भन्दै घर फिर्ता पठाएपछि आफ्नो छोरीको ज्यान बचाउन उपचारका लागि आफ्नो जिल्ला भन्दा बाहिर बुटवल पुग्नु परेको बताउछिन दाङ गढवाकी कबिता चौधरी । पहिले आफ्नै जिल्लामा पोषण गृह भएकाले बिरामीको उपचार गर्न सजिलो भएपनि अहिले बन्द गरेपछि उपचारमा कठिनाइ भएको कविताको भनाइ छ । गरिबीका कारण जिल्ला बाहिर गएर उपचार गर्न निकै कठिनाइ छ । “एक दिनको उपचारले निको हुने भएपनि बाहिर जिल्ला लैजान हुन्थ्यो तर यो त महिनौ बस्नु पर्छ” कबिताले भनिन् । दाङ मै फेरी पोषण गृह संचालन गरे छोरीलाई छिट्टै सन्चो बनाउन सकिन्छ भन्ने झिनो आशामा उनी छिन् ।
त्यसैगरि रोल्पा नुवागाउँकी सुप्रिया बुढा पनि १ बर्षकी भइन तर शरीरको तौल जम्मा २ केजी छ । कुपोषणका कारण समस्या उत्पन्न भएपछी आमाले उपचारका लागि घोराहीको पोषण गृहमा ल्याइन । त्यहाँ जम्मा ६ दिन राखियो ६ दिनमै बच्चाको तौलमा अनपेक्षित वृद्धि भैरहेको पुर्नस्थापना गृहका स्वास्थ्यकर्मिहरुले बताएको सुप्रियाकी आमाले बताईन् । तर पोषण गृहले एक्कासी अब घर फिर्ता जानुस पछी फेरी हामीले पोषण गृह चलाएमा बोलाउने छौं भनेपछि उनलाई चिन्ताले सताएको छ । भर्खर उपचारले तङ्ग्रीन लागेकी छोरीको अवस्थामाथी राप्ति स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानले खेलवाड गरीरहेको उनले बताईन् । दुखि हुँदै आमाले बिरामी बच्चालाई फिर्ता गरिन । तर उनले अझै उपचार गराउनको लागि पोषण गृहमा बारम्बार सम्पर्क गर्छिन । जति नै फोन गरेपनि पोषणगृहको जवाफ भने एउटै छ –हामी आफै तपाईलाई फोन गर्छौ ।
त्यस्तै लमहीका सुरज पाण्डेय र प्युठानका प्रशान्त पुनको पनि अबस्था उही हो । पोषण गृह बन्द भएपछी हामीले छोराहरुलाई घरमा ल्याएका छौं । पोषणगृह सञ्चालन भएपछी फेरी उपचारमा लैजाने आशामा उनीहरु छन् । आर्थिक अभावका कारण उपचारमा टाढा लैजान नसक्नेहरुका लागि राप्ति उपक्षेत्रिय अस्पतालको पोषण पुर्नस्थापना गृह बरदान जस्तै रहेको उनीहरु बताउछन् ।
बिगत पाँच बर्ष देखी लगातार सञ्चालन हुदै आएको पोषण पुर्नस्थापना गृहको बारेमा जानकारी पाएपछि अहिले पनि कुपोषित बालबालिकाहरुका बाबुआमा सम्पर्कमा आइरहेका छन् । तर उक्त गृह राप्ति स्वस्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको मातहतमा आएपछि अहिले त्यसलाई हटाएर डाक्टरहरुको आवास गृह बनाईएको छ भने पोषण पुर्नस्थापना गृहलाई अस्पतालको एउटा कोठामा लगेर थन्काईएको छ । प्रतिष्ठानले दिएको एउटा कोठामा बालबालिका राख्ने स्थानको कमीका कारण कुपोषित बालबालिकाहरुलाई फर्काउनु परेको पोषणगृहकी व्यवस्थापक लक्ष्मी गैरेको भनाइ छ । नेपाल युथ फाउन्डेसनद्वारा ५ बर्ष अगाडि सुबिधा सम्पन्न भवन निर्माणगरि राप्ती उपक्षेत्रीय अस्पताललाई कुपोषित बालबालिकाको उपचार गर्नका लागि पोषण गृह भवन हस्तान्तरण गरेको भएपनि अहिले आएर उक्त भवनलाई डाक्टरको आवश गृह बनाउनु दुखद भएको व्यवस्थापक गैरेको भनाइ छ ।
यता प्रतिष्ठानका रजिस्ट्रार डा रामप्रसाद प्याकुरेलले भने उपचारका लागि आउने विज्ञ डक्टरहरुका लागि कोठा आवश्यक परेकाले पोषणगृह खाली गर्नुपरेको बताए । पोषण गृह छुट्टै घरमा नभई अस्पतालकै एउटा कोठामा ब्यवस्था गरीएको उनको भनाई छ । राप्ति स्वस्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान अन्र्तगत अस्पतालको एउटा कोठावाट पोषण गृहको काम भैरहेको प्याकुरेल जानकारी दिए । “उक्त गृहको सञ्चालनको लागि बरिष्ठ बालरोग विशेषज्ञ कृष्णहरी सुवेदीलाई जिम्मा दिईएको छ, तर बजार हल्लामा रहेको जस्तो कामै नभएको भने होईन” प्याकुरेलले भने ।