© २०२३
गौमुखी गाउँपालिका–३ पोखरा रजवाराकी चन्द्रा बुढाले जीवनको आठ दशक पार गरेपछि नेपाली नागरिकता प्राप्त गरेकी छन् । अविवाहित उनले ८२ वर्षको उमेरमा ठूलाबेसीमा संचालित घुम्ती शिविरबाट नागरिकता बनाएकी हुन् । ४० वर्ष पहिले बुवा र २६ वर्षअघि आमाको मृत्यु भइसकेपछि उनले नागरिकता बनाउन सकेकी थिइनन् । यसअघि संचालन भएको शिविरमा नागरिकता बनाउने मन भएपनि उनले खबर पाइनन् । नेपाली नागरिकता नभएकै कारण उनी बृद्धभत्ता पाउनबाट १२ वर्षदेखि बञ्चित थिइन् । उनका भाई पहलसिँह बुढाको सनाखतमा यसपाली नागरिकता बनेको छ । ‘सदरमुकाम गएर नागरिकता बनाउने पहल ग¥यौँ’, पहलसिँहले भने,‘तर, दिदी खलंगा जान मान्नुभएन ।’
सात सन्तानमध्ये उनी जेठी छोरी हुन् । बहिनी र भाइहरू सवैको विवाह भइसकेको छ । बुवा आमाको मृत्युपछि उनी गोठमा एक्लै बस्दै आएकी छिन् । उमेर ढल्किदै गएपछि जिउन समस्या हुने देखिएपछि उनको नागरिकता बनाउन पहल थालिएको भाइले बताए । उनले नागरिकता बनेकै दिन फोटो सहितको मतदाता नामावलीमा समेत नाम दर्ता गराएकी छन् । यसअघि थुप्रै चुनाव भएपनि बुढा मतदानबाट बञ्चित भइन् । बृद्धभत्ताका लागि दिदीको नामावाली पेश गरिदिने बुढाले बताए । लामो समयदेखि गोठमा एक्लै बस्दै आएकी बुढालाई दाजुभाइले हेरचाह गरेका छन् । गाउँमै पुगेका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी यज्ञश्वर पन्थीले उनलाई नागरिकता प्रदान गरे ।
शिविरबाट तीन सय ४४ जनाले नेपाली नागरिकता बनाएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी बद्रीनाथ गैह्रेले जानकारी गराए । तीन सय ७७ जनाले मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गराएका छन् । शिविर स्थलमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय प्यूठानले नागरीकहरूलाई प्रदान गरिने सुरक्षा सम्बन्धी सन्देशमुलक स्टल राखेर जानकारी गराएको थियो ।
गौमुखी क्षेत्रमा रहेका दुर्गमका नागरिकहरूलाई लक्षित गरी दुई दिनसम्म गाउँमै एकिकृत घुम्ति शिविर संचालन गरिएको हो । जिल्ला प्रशासनको अगुवाइमा भएको शिविरबाट स्थानीयले नागरिकता, फोटो सहितको मतदाता नामावली, स्वास्थ्य लगायतका सेवाहरू लिएका छन् । दुर्गमका सयौँ नागरिकले घरदैलोमा सेवा पाएको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी पन्थीले बताए । गाउँमा भएको एकीकत घुम्ती सेवाबाट नागरिकहरूलाई आर्थिक भारमा कमी आएको छ ।