© २०२३
पूर्व मन्त्री, नेपाली कांग्रेस केन्द्रिय सदस्य तथा प्रमुख सचेतक बालकृष्ण खांणले ले अवको १० बर्षमा संसारबाट नै कम्युनिष्ट पार्टी लोप हुने ठकुवा गरेका छन् । उनले पार्टी एकिकरण प्रक्रियामा जानु, एकिकरण हुनु समान्य कुरा भएको भन्दै जहिलेबाट कम्युनिष्ट पार्टीमा एकिकरणको प्रक्रिया सुरु भयो त्यहिबाट नै पार्टी को आयुको दिनगन्ती सुरुवात भएको दावि गरेका हुन ।
रिपोर्टस क्लव प्रदेश ५ कमिटिले बुटवलमा आयोजना गरेको साक्षत्कार कार्यक्रममा बोल्दै काग्रेस नेता खाँणले अहिलेको सरकारकै कारण संघीयता धरापमा परको बताएका छन् । पछिल्लो समयमा सरकारले गर्दै आएको गतिविधि तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको अभिव्याक्तिको कारण नै नेपालमा संघीयता धरापमा परेको बताए । तर संघीयतालाई दिगोपना दिनको लागि नेपाली काग्रेस लागि परेको बताए । साक्षात्कार कार्यक्रममा बोल्दै उनले नेकमा एकताको प्रक्रिया सुरु हुने समान्य भएको भन्दै अव एकता पछि आयुको गणनाा सुरु भएको बताए । उनले भने अव नेकपा भित्र एकता मात्रै होईन, विगठनको प्रक्रिया सुरु भएको छ । ’
अहिलेको सरकारको कारण संघीयता धराkमा परेको भन्दै उनले तर यसलाई दिगो रुपमा लैजानुको विकल्प नभएको बताए । केही कमीकमजोरीहरु रहेक पनि संघीयताका धेरै राम्रा पक्षहरु रहेको भन्दै उनले ति रााम्रा पक्षलाई अगाडी बढाएर संघीयतलाई दिगो पना दिनु पर्ने बताए । संविधानमा उल्लेख भएका अधिकारहरुलाई परिमार्जन र परिस्कृत गर्नुआवश्यक रहेको भन्दै उनले नेकपाले दुई तिहाईको आडमा अन्य दलको अस्तत्विवलाई अस्वीकृत गर्ने परिपाटीले सरकारलाई नै घाटा हुने बताए ।
अहिलेको सरकार र प्रधामन्त्रीको पछिल्लो अभिव्याक्तिी, सरकारका तिविधिले मुलक विकासमा रचनात्मक काम गर्नेमा आफु विश्वस्त नभएको उनलको भनाई रहेको छ । पछिल्लो समयमा विकास निर्माणका कार्यक्रमहरु तिन वटा सरकारको विचमा तालमेल नभएको कारण विकाका गतिविधिहरुमा शुन्य भएको उनले बताए । साक्षत्कार कार्यक्रममा बोल्दै नेता खाँणले प्रतिपक्ष दल लाई सरकारले उचित व्यवाहर नगरेको बताए ।
अहिलेको सरकारले कर आतंक सृजना गर्ने कार्य वाहेक ठोस कार्य गर्न नसकेको नेता खाँणको आरोप रहेको थियो । उनले भने–‘घरको कर तिर्नको लागि घर नै बेच्नुपर्ने अवस्था समेत आउन थाल्यो भन्ने गुनासो आएको छ, यसमा सरकारको ध्यान जानुआवश्यक छ ।’
उद्योगी व्यवासयीहरुलाई समेत सकरारले आतंकित पार्ने काम गरेको भन्दै उनले सरकारलाई राज्यको शक्ति दुरुपयोग नगर्नको लागि आग्रह गरे । उनले भने–‘सरकारले आफ्नो गतिविधिलाई परिस्कृत गर्न नसकेकमा सरकारको स्थनियत धेरै कमजोर हुन्छ, बेलैमा ख्याल गर्नु राम्रो ।’
जततालाई बढि भन्दा बढि सम्पन्नशाली बनाउनको लागि संघीय लोकतान्त्री गणतन्त्र नै उत्तम विकल्प भएको भन्दै उनले पछिल्लो समयमा नेकपाको सरकार केन्द्रीय सासन प्रणाली भएको र अहिले पछिल्लो समयमा आएर मात्रै संघीयलोतान्त्रीक गणतन्त्र स्वीकार गरेको बताए । उनले भने–प्रदेश, स्थानिय सरकारलाई अधिकार दिनुको सट्टा विभिन्न विवादिद कार्य गर्नु आफैमा घाटा हो ।
१० बर्ष पनि विश्वको कुनै पनि भुभागमा कम्नष्युष्ट शासन व्यवस्था चल्न नसक्ने नेता खाँणको भर्नाइ रहेको छ । उनले नेपालका पनि दलहलरुले यस विषयमा बेलैमा सोच्नको लागि आग्रह गरे । नयाँ पुस्ताले चाहेको जस्तो मुलुक निर्माणको लागि लाग्नको लागि ढिला गर्न नहुने उनले भनाई रहेको थियो ।
नेपालमा कम्नुष्ट पार्टीको आयुको गणना सुरु भएको तर्क गर्दे नेता खाँणले द्धन्द्धान्तम भौतिक वादको सिद्धान्त अनुसार आयुगणना सुरु भएको बताए । जवसम्म एकता नहुने र एकताको प्रक्रियामा जाने र पछि एक दिन विगघन भएर नै छाड्ने ठोकुवा गरे । उनले सदाकै लागि नेपालमा सासनचलाउने सपना नेकपाले नदेख्नको आग्रह गरे । उनले भने–‘नेकपा भित्र विगठनको प्रक्रिया सुरु भईसकेको छ, बुटवलमा आएर मैले बोले, के कसरी भन्ने कुरा माक्र्सजिमम पढ्नुहोस ।’
प्रजातन्त्र र पत्रकारिता एकसिक्कका दुई पाटाको रुपमा स्थापित भएका बतायदै उनले समाचार संकलन गर्दा, पत्रकारहरुको भुमिका प्रतिपक्षजस्तो हुन थालेको छ भन्ने वातावरण नहुनको लागि आग्रह गरेका थिए । सरकारमा जो भएपनि त्यो कामको निस्पक्षरुपमा कलम चलाउनको लागि आग्रह गरे । पत्रकारितामा लागेका व्याक्तिले कहिल्यै पनि खुट्ट नकमाउनको लागि नेता खाणले आग्रह गरेका थिए ।
नेपाली काग्रेस जहिले पनि संघीय लोकतान्त्रीक गण्तान्त्रको पक्षमा रहेको बताउदै उनले स्थानिय निकाय, जनताको पक्षमा उभ्याउने क्रममा बढि भन्दा बढि अधिकार संम्पन्न गराउनु संसारकै प्रजातन्त्री पद्धतीको मुल आधारसिला भएको बताए । फरक प्रसंघमा उनले बुटवलमा नै स्थायी राजधानी बन्नेमा विस्तस्त हुनको लागि आग्रह गर्दै उनले यसमा कुनै पनि शक्तिले स्थायी राजधानी बुटवलबाट बाहिर नजाने बताए ।