© २०२३
बाँके, २० चैत ।
करोडौँको लगानीमा बनेका खानेपानी ट्यांकी श्रमदान नहुँदा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । बाँकेको जानकी गाउँपालिका र नरैनापुर गाउँपालिकामा करोडौं लगानीमा बनेका खानेपानी ट्यांकी सञ्चालनमा आउन नसकेका हुन् । खानेपानी योजननाका लागि जनस्तरबाट हुने श्रमदानको काम हुन नसक्दा करोडौंको योजना सञ्चालनमा आउन नसकेको हो ।बाँकेमा खाने पानी अयोजना २०७२/०७३ सालदेखि योजना बनेपनि सञ्चालनमा आएको छैन । बाँकेको जानकी गाउँपालिकामा गनापुरमा ७ करोड ३० लाखमा गनापुर खानेपानी समिति बनाएर स्थापनाको भएको थियो । तर भैतिक संरचना सम्पूर्ण बनिसकेपनि १० प्रतिशत काम जनश्रमदानबाट खानेपानीको पाईप विछ्याने काम हुन नसकेको छैन । जानकी गाउँपालिकाको इन्द्रपुरमा आर्थिक बर्ष २०७४/०७५ सालमा ८ करोड २७ लाख लगानीमा इन्द्रपुर ट्युववाइल खानेपानीको पानी ट्यांकी र भवन निर्माण भएपनि सञ्चालन भएको छैन । सोही गाउँपालिकाको खजुरा खुर्दमा आर्थिक बर्ष २०७४/७५ मै ८ करोड २२ लाखमा खजुरा खुर्द खानेपानी पानी ट्यांकी निर्माण भएपनि सञ्चालमा आउन नसकेको खानेपानी तथा सरसफाई डिभिजन कार्यालयका प्रमुख प्रकाश जंग शाहले बताए । सरकारको ठोस निति नभएको कारणले कार्यालयबाट सम्पूर्ण काम भएपनि श्रमदानबाट हुने काम नभएको कारणले खानेपानी सञ्चालनमा आउन नसकेको कार्यालय प्रमुख शाहले बताए ।
संघीय सरकारले खानेपानी सञ्चालको लागी २० प्रतिशत श्रमदानबाट हुने र बाँकी सरकारको लागनीबाट पुर्ती हुने भएकोले जानकी र नरैनापुरका खानेपानी मात्र नभएर बाँकेका अधिकांश खानेपानी आयोजना सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । एक त मानिसहरूमा जनश्रमदान गर्ने भावना र समय पनि नहुने र अर्को गाउँभेगमा मानिसहरू पैसा तिरेर खानेपानी इच्छा नभएको कारणले खानेपानी सञ्चालनमा आउन नसकेको देखिन्छ । मानिसहरूले अझै धाराको पानी खाने पैसा किन तिर्ने मानिसकता रहेको देखिन्छ । खास गरी गाउँ भेगमा यो मानसिकता रहेको देखिन्छ । जानकी गाँउपालिकामा निर्माणको क्रममा रहेको खजुरा खुर्द खानेपानी असार मसान्त सम्म सञ्चालनमा रहेको खजुरा खुर्द खानेपानी समितिका अध्यक्ष लोकनाथ वर्माले बताए । खानेपानी निर्माणमा उपभोत्ताबाट १० प्रतिशत काम गर्नुपर्ने भएको कारणले ढिलाई हुने भएको अध्यक्ष वर्माले बताए । उनले भने, उपभोक्ताले श्रमदान गर्न नमान्ने र गाउँपालिका र वडा कार्यालयले पनि चासो नदेखाएको कारणले खानेपानी सञ्चालनमा नआएको हो ।
नरैनापुर गाँउपालिमापनि अझै सम्म निर्माण अन्तिम चरणमा रहेपनि सञ्चालनमा कुनैपनि खानेपानी सञ्चालनमा आउनसकेको खानेपानी तथा सरसफाई डिभिजन कार्यालयका ईन्जिनियर तथा सुचना अधिकारी खगेन्द्र खत्रीले बताए । उनले भने नरैनापुर गाँउपालिका भित्र करिब ९ ओटा खानेपानीको निर्माण अन्तिम चरणमा भएपनि गाँउका मानिसले श्रमदान नगरेकोले सञ्चालनमा आएको छैन । नरैनापुर गाँउपालिमा आर्थिक बर्ष २०७४।०७५ सालमा करोडौँको लगानीमा लक्ष्मणपुर दिपट्युवेल खानेपानी, कट्क्वाँईया खानेपानी, नरैनापुर खानेपानी, कालाफाँटा खानेपानीर गंगापुर खानेपानी योजना सञ्चालनमा आएपनि सञचालनमा आएको छैन ।खानेपानी तथा सरसफाई डिभिजन कार्यालयले सम्पूर्ण सेवा सुबिधा दिएपनि गाँउकांं उपभोत्ता मानिसहरूले चासो नदेखाउने र निमार्णका लागि श्रमदान गर्नपनि नमान्ने भएकोले सञ्चालनमा ढिलाई भएको नरैनापुर गाँउपालिकाको गंगापुर खानेपानी समितिका अध्यक्ष ईन्द्रजित मौर्याले बताए । उनले भने, निमार्ण सम्पन्नका लागि १० प्रतिशत काम श्रमदानबाट नभए पनि खानेपानी सञ्चालन हुने अवस्थामा आइसकेको छ तर कुनै मानिसले आहिले सम्म खानेपानी जडानको लागि आएको छैन । श्रमदान १० प्रतिशत श्रमदान पहिलै भएको भए पहिलै सञ्चालनमा आइसक्थ्यो ।
अहिलेका जनताहरूले श्रमदान नगरेर उल्टै गाँउपालिकाबाट श्रमदान लिन खोज्नेको संख्या धेरै रहेको जानकी गाँउपालिकाका अध्यक्ष छव्वन खाँले बताए । उने भने खानेपानी छिटै सञ्चालनमा आए गाँउपालिकाका जनताहरूले स्वच्छ खानेपानी पिउन सक्ने बताए । अन्तिम खानेपानीको काम अन्तिम चरणमा आइसकेकोले बाँकी काम श्रमदानमा नभए पालिकाबाट गराएर भएपनि छिटै सञ्चालनमा ल्याने प्रतिबद्धता गरे । त्यस्तै नरैनापुर गाँउपालिकामा पनि श्रमदानबाट हुने जतिको काम गाउँपालिकाबाट गर्ने निर्णय गरेको नरैनापु गाँउपालिकाका अध्यक्ष ईस्तियाक अहमद शाहले बताए । उनले भने अहिलेका जनताहरु श्रमदान गर्न चाहँदैनन् र त्यही भएको कारणले खानेपानी सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । जनताहरूको घर घरमा स्वच्छ खानेपानी पुगेपछि गर्मी महिनामा लाग्ने रोगबाट बचाउन सकिन्छ ।