खोज

नवलपरासी, २ फागुन ।

पश्चिम नवलपरासीको बर्दघाट नगरपालिकामा रहेको खजुरा खोलामा नदीजन्य पदार्थको चरम दोहन भएको छ । प्रहरी प्रशासन र स्थानीय तहलाई छलेर व्यापक रुपमा चोरी निकासी हुँदै आएको छ ।

हरेक बर्ष खजुरा खोलाको नदीजन्य पदार्थमाथि चोरी निकासी गर्नेहरुको राईँदाईँ नै चल्ने गरेको छ । दिनहुँजसो उत्खननमा संलग्न ट्याक्टरहरु नगरपालिकाले नियन्त्रणमा लिदै आएको छ । यद्यपि प्रहरी प्रशासन र स्थानीय तहको आँखा छलेर रातारात अवैध उत्खनन् र डम्पिङ हुने गरेको छ । दिनदहाडै समेत चोरी निकासीमा संलग्न साधनहरु समातिने गरेका छन् ।

अहिले अनाधिकृत रुपमा डम्पिङ गरी राखिएका नदीजन्य पदार्थलाई नगरपालिकाले जफत अभियान नै चलाएको छ ।

नगरपालिकाले अवैध रुपमा डम्प गरी राखिएको १ सय ३ टिप टेक्टर, २ हाईवा र २४ टिप्पर ढुङ्गा जफत गरेको छ भने १ सय ९७ ट्रिप टेक्टर, ६ टिप्पर मिस्कट जफत गरिएको नगर प्रहरी प्रमुख पिताम्बर सापकोटाले जानकारी दिए । यद्यपि घनमिटरमा आधिकारिक स्टक प्रमाणित आइतवार मात्रै हुने नगरपालिकाले जनाएको छ ।

बर्दघाट नगरपालिकाले चालू आर्थिक बर्षमा खोला ठेक्का लगाएपनि आईईई प्रतिबेदनमा वन क्षेत्र देखिएकाले अन्तिम अवस्थामा नगरपालिकाले ठेक्का रद्ध गरेको थियो । वनले सहमति नदिएपछि ठेक्का रद्ध गर्नु परेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।
ठेक्का लाग्न नसक्दा अवैध उत्खनन र चोरी निकासीले खजुरामा नदीजन्य पदार्थ नै रित्तिएको छ । बर्दघाट नगरापालिकाका नगर प्रमुख शम्भुलाल श्रेष्ठले प्रहरी प्रशासन र नगरप्रहरी अहोरात्र खटाईएको र अवैध डम्पिङ नियन्त्रणमा लिइएको जानकारी दिए ।

“ठेक्का पनि लागेन, खोला पनि रहेन भने जस्तो छ, प्रहरी प्रशासन नगर प्रहरी खटाएकै छौं, चौबीसै घण्टा खोलामै कुर्न पनि सम्भव भएन सक्दो नियन्त्रण गरेका छौ”–श्रेष्ठले भने ।

डम्पिङ जफत गरिएका नदीजन्य पदार्थको खरिद बिल, स्टक बिल समेत नरहेकाले वैधता नदेखिएको बर्दघाट नगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत प्रकाश खनालले बताए । नगरपालिकाले ट्याक्टर नियन्त्रणमा लिएर जरिवाना बापतको राजश्व काटेर मात्रै पठाउने गर्दछ । प्रहरीले ट्याक्टर समाएबापत जरिवानाको कुल रकमको भ्याट कटाएर २५ प्रतिशत प्रोत्साहन रकम दिइने गरिएको अधिकृत खनालले जानकारी दिए ।

दिनदहाडै खजुरा खोलामा चोरी निकासी हुँदा प्रहरी प्रशासन र सरोकारवाला निकायको भूमिकाप्रति स्थानीयले आशङ्का ब्यक्त गर्न थालेका छ्न । यता प्रहरी प्रशासन या स्थानीय तहले ट्याक्टर नियन्त्रणमा लिएपनि राजनीतिक नेतृत्वबाट वा अन्य विभिन्न तहबाट समेत दबाब हुने गरेको आम नागरिकले सजिलै आंकलन गर्ने गरेका छ्न् ।

केही समयअघि मात्रै प्रमुख जिल्ला अधिकारी, जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख लगायत जिल्लाका सुरक्षा निकायका प्रमुखहरुले खजुरा खोलाको स्थलगत अवलोकन गरेका थिए । स्थलगत अवलोकनका क्रममा नदीजन्य पदार्थको ठुलै परिमाणमा चोरी निकासी भएको देखिएको जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख भगौती यादव “रुदल” ले बताए ।

“जताततै नदीजन्य पदार्थ चोरी हुने गरेको छ तर अर्को कुरा राज्यको नीति पनि स्पष्ट छैन।बन क्षेत्र पर्यो भनेर चुरेले सहमति दिंदैन अनि ठेक्का लाग्दैन, ठेक्का नलाग्दा व्यापक चोरी हुन्छ, अनि के अर्थयता मिस्कट ढुङ्गा गिटी बालुवाको अभावमा बिकास निर्माणका काम गर्न पनि कठिनाई छ, राज्यले एउटा मापदण्ड बनाउन जरुरी छ”–प्रमुख यादवले भने । स्थानीय खोला नाला विविध कारणले ठेक्का लाउन नपाइने अर्कातिर कुनै पूर्वाधारको काम गर्नु पर्दा कच्चा पदार्थ कहाँबाट ल्याउने भन्ने अवस्था देखिएको जिसस प्रमुख यादवको भनाइ छ ।

बर्दघाट नगरपालिकाको वडा नम्बर ५, १४ र १६ नम्बर वडाबाट चोरीनिकासी हुने गरेको नगरपालिकाले जनाएको छ । नगरपालिकाले यसअघि पनि अवैध डम्पिङ पटक पटक जफत गर्दै आएको छ तर चोरी निकासी नियन्त्रण भने हुन सकेको छैन । प्रहरी प्रशासन र अन्य सरोकारवाला निकायले नियन्त्रणको जिम्मेवारी सम्बन्धित पालिकाको मात्रै हुने बताइरहँदा सबै निकायको समन्वय बिना एक्लै पालिकाले मात्रै कति नियन्त्रण र संरक्षण गर्न सक्छ भन्नेमा प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ ।