खोज

वैदेशिक रोजगारीका नाममा भइरहेको नृशंस अपराध रोक्नेतर्फ सरकारले प्रयास नगर्ने हो भने नेपालले यसैगरी आफ्ना नागरिक गुमाउने श्रृंखला रोकिने अवस्था छैन । केही म्यानपावर कम्पनी र एजेन्टहरूले रुस र युक्रेनमा नेपाली युवाहरू पठाउने गरेको खुलेपछि बैदेशिक म्यानपावर ठगीको श्रृंखला सार्वजनिक भएको छ । रुस र युक्रेन युद्धमा नेपाली युवाहरू बाध्यताबस संलग्न हुनुपरेको तीतो यथार्थ साँच्चै कहालीलाग्दो छ । नेपाली युवालाई दुबई लगायतका मुलुकमा आकर्षक रोजगारीको आश्वासन दिने र त्यहाँ बोलाएर रुस र युक्रेन युद्धमा धकेल्ने काममा संलग्न जो कोही भएपनि उनीहरूलाई निर्मम कारवाही गर्नेतर्फ सरकारले खुट्टा नकमाओस् । मानव ओसारपसार र तस्करी संसारकै ठूलो व्यापारमध्ये एक मानिन्छ । हतियार र लागूपदार्थसँगै मानव तस्करी पनि रोक्न नसकिएको नृशंस अपराध हो । नेपालमा वैदेशिक रोजगारीका नाममा हुने अवैध क्रियाकलापले मानव तस्करी फस्टाएको छ । नेपाल सरकारले चाहेर पनि मानव तस्करी पूर्णरूपमा समाधान गर्न सकिरहेको छैन । बैदेशिक रोजगारीलाई व्यवस्थित र राज्यको निगरानी कडा बनाएमा केही नियन्त्रण भने हुनसक्छ । तर, तस्करीका लागि पठाउनेहरूले उन्मुक्ति पाउन्जेल यो समस्या रहिरहने देखिएको छ । मानव बन्धक र तस्करीका यस्ता घटनामा प्रहरीले गम्भीरतापूर्वक अनुसन्धान गर्नु अव अत्यावश्यक भैसकेको छ ।

आफ्नो देशमा रोजगारीको पर्याप्त अवसर सिर्जना हुन नसक्दा प्रत्येक वर्ष लाखौँ युवा कामका लागि विदेसिन बाध्य हुनुपरेको छ । यो बाध्यतालाई मानव तस्करले अवसरको रूपमा हेरिरहेका छन । दैनिक करिब दुई हजार ५०० व्यक्ति वैदेशिक रोजगारीमा जाने गरेको तथ्याङ्कले देखाउँछ । औसतमा ६० प्रतिशतभन्दा बढी घरधुरीबाट कोही न कोही वैदेशिक रोजगारीमा रहेको देखिन्छ । एकातर्फ मुलुकको भविष्यका बौद्धिक जनशक्ति देशले गुमाइरहेको छ भने अर्कोतर्फ उनीहरूको शुल्क तथा खर्चका लागि वार्षिक रूपमा अर्बौं रुपियाँ विदेश पठाउनु परिरहेको छ । शान्ति सम्झौतापछि पनि आधा करोडभन्दा धेरै नेपाली युवा परिवारको हातमुख जोर्नका लागि बिदेसिएको तथ्याङ्कले युवा पलायनको खास कारण द्वन्द्व मात्र रहेन छ भन्ने देखाएको छ । अर्कोतर्फ तीनै तहका सरकारहरूले युवा पलायनलाई रोक्नका लागि कुनै पनि ठोस कार्यक्रम ल्याउन सकेका छैनन् । देशमा पूर्वाधार निर्माणका लागि स्वदेशी श्रमशक्तिको अभाव छ तर पूर्वाधार निर्माणको क्षेत्रमा युवाको श्रमको सदुपयोग गर्न सकिएको छैन । शिक्षित युवा बेरोजगारी चरम मात्रामा हुनु, श्रम क्षेत्रमा न्यूनतम आयआर्जन तथा तलबभत्ताको ग्यारेन्टी नहुनु, सामाजिक सुरक्षाको अवस्था कमजोर हुनु, शिक्षा तथा स्वास्थ्य र जीवनयापनसमेत निकै महँगो र धान्नै नसकिने बन्नु, रोजगार

बजारमा नातावाद, कृपावाद र आफ्नो मान्छे प्रवृत्ति मौलाउनु जस्ता कारणले युवा वर्गमा चरम निराशा छाएको अवस्था छ ।
विदेश गएर दुःख पाएका पीडितहरूका अनुसार अध्यागमन कार्यालयका कर्मचारीको समेत मानव तस्करीमा मिलेमतो रहेको देखिएको छ । अर्कोतर्फ मानव तस्करीमा पनि राजनीतिक नेताहरूको संरक्षणमा प्रहरी, व्यवसायी र कर्मचारी संलग्न हुने गरेको घटनाले मानव तस्करी नियन्त्रण चुनौतिपूर्ण वन्दै गएको छ । यसैले सरकारी संयन्त्रका हर्ताकर्ताहरूले मानव तस्करी भइरहँदा पनि आँखा चिम्लेको हुनसक्छ । परन्तु, सार्वजनिक भइसकेपछि यस्ता घटनामा सरकार तमासा हेरेर बस्न मिल्दैन । मानव तस्करीमा सवैभन्दा ठूलो संलग्नता नेपालीहरूकै देखिएको छ । अवका दिनमा नेपाली युवालाई ‘दास’ बनाउने नेपाली नागरिकलाई कुनैपनि अवस्थामा कारवाहीबाट चोखाउन मिल्दैन । मानव तस्करी अन्तर्राष्ट्रिय कानुन अनुसार पनि दण्डनीय अपराध हो । तसर्थ सरकारले यो विषयमा आउने दिनमा कुनैपनि प्रकारको मोलाइजा नगरोस् । मानव तस्करलाई उन्मुक्ति नदेओस् ।