खोज

बुटवल, १५ असोज । आईतबार बुटवल उपमहानगरपालिकाकी उप–प्रमुख सावित्रादेवी अर्याल सहितको अधिकृतहरूको टोली बुटवल बजार अनुगमनमा निस्कीयो । नगरपालिका नजिकै रहेको कान्ती माविले निर्माण गरेको व्यवसायीक सटरमा व्यवसाय गर्दै आएका न्यू कान्दु किराना तथा गेडागडी पसलमा व्यवसायीले आफूले खरिद गरेको जिराको मूल्य ३ सय ३४ रूपैयाँ प्रतिकिलो थियो । जसमा व्यवसायीले १३ प्रतिशत थप गर्दा ४३ रूपैयाँ थप हुन आउँछ । यसरी उनले खरिद गरेको मूल्य जिराको कुल ३ सय ७७ रूपैयाँ प्रतिकेजी मात्रै भयो ।
यो त उनले आफू भन्दा पहिला खरिद गरेको जिराको मूल्य हो । उनले उक्त जिरालाई क्वालिटी हेरिकन ६ सयदेखि ७ सय प्रतिकिलोमा बिक्री गर्दै आएको अनुगमनको बेला भेटिएको थियो ।

नजिकै रहेको विष्णु विबेक गल्लाले भने ८ सयप्रति किलोमा जिरा बिक्री गर्दै आएको थियो । जुन व्ययवसायीको होलसेल मूल्य हो । यसरी होलसेल व्यवसायीहरूबाट करिब ७ देखि ८ सय रूपैयाँमा खरिद गरेको खुद्रा किराना व्यवसायीहरूले भने त्यहि जिरालाई १३ सय रूपैयाँदेखि १५ सय रूपैयाँ प्रतिकिलोमा बिक्री गर्दै आएका छन् । होलसेलमा लिएको मूल्य भन्दा खुद्रा किराना व्यवसायीहरूले झाण्डै दोब्बर मूल्यमा जिरा बिक्री गरिरहेको पाइएको छ ।

बुटवल उप–महानगरपालिका अनुगमन समितिका संयोजक तथा उप–प्रमुख सावित्रा देवी अर्यालले कालोबजारी गर्ने, चाडपर्वको बेला उपभोक्ता अधिकारमाथि खेलवाड गर्ने जोकोहीलाई पनि कानूनी कारवाही गर्ने बताएकी छिन् । उनले नगरपालिकाले चाडपर्व लक्षित अनुगमन सुरुवात गरिएको भन्दै होलसेल व्यवसायीहरू बाट फुटकर व्यवसायमा जाँदा के–कति नाफा वा घाटाको अवस्था रहेको छ, त्यो विषयमा यकिन गरेर स्थानीय सरकारको रूपमा आफूले कार्य अगाडि बढाउने बताईन । उनले चाडपर्वको बेलामा विना लेवलका, मिति गुज्रीएका सामान बिक्री हुने गरेको गुनासो पटक–पटक आउने गरेको भन्दै यसलाई अनुगमन गरेर नियन्त्रण गरिने जानकारी दिईन ।
व्यापार–व्यवसाय उद्देश्य अनुसार गर्नुपर्ने र यसको लागि स्थानीय तह, बाणिज्य कार्यालय वा घरेलु कार्यालय जस्ता सम्बन्धीत निकायमा दर्ता गरेर मात्रै, नविकरण गरेर आवश्यक राजश्व तिरेर मात्रै सञ्चालन गर्नुपर्ने, मापदण्ड विपरित नभए कारवाही गरिने समेत बुटवल उपमहानगरापलिका अनुगमान महाशाखा प्रमुख तुल्सा अर्यालको भनाई छ ।

यता, खुद्रा किसाना व्यवसायीहरूले भने होलसेल र डिलरहरूबाट नै बजार मुल्य बढि बनाएर आएको कारण खुद्रा किराना व्यवसायीहरूले मुल्य बृद्धि गरेको भन्ने आधार निराधार भएको बताउँछन् । खुद्रा किराना व्यवसायी संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष मोहन प्रसाद बस्यालले डिलर तथा होलसेल व्यवसायीहरूले नै मुल्य बढाएर पुरानो स्टक सामानमा पनि नयाँ मुल्य राखेको कारण अहिले मुल्य बृद्धि भएको बताएका छन् । बुटवल टुडे संगको कुराकानीमा उनले भने–‘हामी स–सानो एकाईमा विक्रि गर्नेहरूले ठूलो मात्रामा मूल्य वृद्धि गर्न संभव पनि छैन, यसमा हामी भन्दा पनि होलसेल व्यवसायी र डिलरहरूबाट नै मुल्य बढेर आएको कारण समस्या आएको हो ।’

कतिपय होलसेल व्यवसायीहरूले पुरानो स्टकमा रहेको सामानको पनि अहिले बढेर आएको मूल्य लगाएर बजारमा पठाउँदा समस्या भएको खुद्रा किराना व्यवसायीहरूको भनाई रहेको छ । खुद्रा व्यवसायीहरूले स्थानीय तह, सरकारले खुद्रा किराना व्यवसायी भन्दा पनि ठुला, होलसेल, डिलरमा गएर अनुगमन गर्नुपर्ने र त्यहाँबाट नै मुल्य घटेर आउँदा खुद्रा किरानामा पनि घट्ने बताउँदै आएका छन् । अहिले बजारमा चिनीको मुल्य समेत बढेको छ । ५० किलो चिनीको मुल्य होलसेलमा ५७ सय ५० रूपैयाँ रहेको खुद्रा व्यवसायीहरूको दावि छ । जसमा प्रतिकिलोमा १ सय १५ रूपैयाँ हुन आउँछ । ५० किलो चीन खुद्रा व्यवसायीहरूले ल्याउँदा ४९ किलो जति हुने व्यवसायीको भनाई रहेको छ । यसरी व्यवसायीको खरिद मुल्य नै १ सय ७ पर्ने हुँदा ५, ७ रूपैयाँ नाफा खाँदा अहिले बजारमा मुल्य १ सय २५ देखि १ सय ३० रूपैयाँ भएको खुद्रा व्यवसायीको दावि रहेको छ ।

पछिल्लो समयमा व्यवसायीहरूले जिरा र चीनको मुल्य झण्डै दोब्बरले बढाएका छन् । नेपाली चीन एक महिना पहिला ८० रूपैयाँ प्रतिकिलो थियो । अहिले १ सय २५ देखि १ सय ३० रूपैयाँ मा विक्रि भैरहेको छ भने ७ देखि ८ सय रूपैयाँ रहेको जिरा अहिले १२ देखि १५ सय रूपैयाँमा खुद्रा व्यवसायीहरूले बिक्री गरिरहेका छन् । उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च लुम्बिनी प्रदेशका अध्यक्ष तेज कुमार पाठकले उपभोक्ताहरू अधिकार माथि कुण्ठीत गर्दै भएको मूल्य वृद्धि सरकारले नै नियन्त्रण गर्नुपर्ने बताएका छन् । उनले यसको लागि तीन वटा नै सरकार ले संयुक्त रूपमा अनुमन गरेर मुहान देखि नै नियन्त्रण गर्नुपर्ने बताएका हुन । नेपालीहरूको ठुला पर्व दशैं र तिहार नजिकीदै जाँदा अनुगमन लगायतका विषयमा कडाईका साथ कार्यान्वयन गर्नुपर्ने उनको भनाइ रहेको छ ।