© २०२३
मौसमको परिवर्तन संगै वर्षातको समयमा प्रायः गरेर आँखा पाक्ने रोग कन्जनटिभाईटिस बिगतका केही दिनदेखि रुपन्देही लगायत देशका विभिन्न ठाउँहरुमा तीब्र रुपमा फैलिरहेको छ । कतिपय अफिस, विद्यालय, कलेज, संघ संस्थाहरुमा कार्यरत कर्मचारी, शिक्षक, सेवाग्राही र विद्यार्थीहरु लगायत समाजका अन्य मानिसहरुमा यो रोग पाइएको छ । यसरी मानिसहरुको बढी भिडभाड रहने ठाउँहरुमा रोगको सर्न सक्ने दर पनि बढी रहने र रोग फैलने सम्भावना पनि त्यति नै बढी रहन्छ । र धेरै जसो बालबालिकाहरुमा महामारीकै अवस्थामा पनि रहन सक्दछ । तर पनि यो रोग बालबालिकामा मात्र नभएर सबै उमेर समुहका मानिसहरुमा देखा पर्न सक्दछ । एकजनाबाट अर्कोमा सजिलै सर्ने भएकाले यो रोग एकैपटक धेरैजनामा देखिन सक्दछ । हरेक वर्ष मौसम परिवर्तनको समयमा र धेरैजसो वर्षातको समयमा यो रोग देखिने गर्दछ । वर्षायाममा यसको किटाणु सक्रिय रहने गर्दछ । यो रोग प्रायःगरेर भाईरसको कारणले हुने गरेता पनि ब्याक्टेरिया र विभिन्न एलर्जीको कारणबाट पनि देखिन सक्छ भनिएको छ । आँखा पाक्ने रोग जुनसुकै उमेर समूहमा पनि हुन सक्दछ । एउटा वा दुबै आँखामा रोग देखिन सक्दछ । भाईरस, ब्याक्टेरीया र विभिन्न एलर्जीका कारणले आँखामा समस्या देखिन्छ ।
यसका प्रमुख लक्षण तथा चिन्हहरु :
. एक्कासी एउटा आँखावा दुबै आँखा रातो हुने ।
. आँखा धेरै रातो हुने वा आँखा टाँसिने ,साथै आँखा चिलाउने ।
. आँखाबाट बारम्बार पानी बगिरहने ।
. आँखामा कचेरा लाग्ने तथा टाँसिने साथै बिजाउने ।
. आँखा सुन्निने अथवा आँसु बगिरहने ।
. आँखाले घाम तथा उज्यालो प्रकाशमा हेर्न नसक्ने । तथा धमिलो देख्ने पनि हुन सक्दछ ।
. समस्या बढ्दै गएमा कहिलेकाँही रुघा खोकी पनि लाग्न सक्दछ ।
. कान तथा घाँटीको छेउँमा सुनिन पनि सक्दछ ।
समस्या भएमा के गर्ने ? सावधानीका उपायहरु :
. समस्या देखा परिहालेमा नआत्तिने । हतोस्साहीत नहुने ।
. जथाभावी रुपमा आँखा नचलाउने । आँखा छुनु भन्दा पहिले साबुनपानीले राम्रो संग हात सफा गर्ने ।
. पटक पटक सफा चिसो पानीले आँखा सफा गर्ने ।
. आँखा छोईसकेपछि पनि हरेक पटक सफा साबुनपानीले हात सफा गर्ने ।
. अरुले प्रयोग गरेका तौलिया रुमालहरु प्रयोग नगर्ने । आफुले प्रयोग गरिसकेपछि राम्ररी साबुन पानीले सफा गर्ने ।
. ब्यक्तिगत सरसफाई, स्वस्थ र पौष्टिक खानामा ध्यान दिने ।
. कालो चश्माको प्रयोग गर्ने । आफु सुतेका बेडका तन्ना, तकियाहरु दैनिक सफा गर्ने ।
. जथाभावी रुपमा औषधिको प्रगोग नगर्ने । सामुहिक रुपमा एउटै बोत्तलको औषधि प्रयोग नगर्ने ।
. समस्या देखा पर्नासाथ स्वास्थ्यकर्मी वा डाक्टरलाई भेटी परामर्श लिने वा तुरुन्त नजिकको स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्ने ।
. डाक्टरको सल्लाहाबिना कुनै पनि औषधिको प्रयोग नगर्ने ।
. संक्रमित विधार्थी, शिक्षक, कर्मचारी तथा जनप्रतिनिधिहरु समेत संक्रमित अवधिमा बिदामा बस्ने ।
. गलत धारणा र अन्धविश्वांसको कुरा र समाचारमा ध्यान नदिने ।