खोज

बुटवल,  जेठ - नेपाल सरकार स्वास्थ्य बीमा बोर्डले लागू गरेको बीमा कार्यक्रम अनुसार लुम्बिनी प्रदेशमा १० लाख बढि आवद्ध भएका छन् । लुम्बिनी प्रदेशका विभिन्न जिल्लाहरूमा अहिले स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम लागू भएको छ । जसअनुसार लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा सबैभन्दा बढि बिरामीहरूले स्वास्थ्य बीमा बापत सेवा लिएका छन् ।
स्वाथ्य बीमा बोर्ड लुम्बिनी प्रदेशका प्रमुख जनक साउदका अनुसार बीमा गराउने महिलाको संख्या ५ लाख २६ हजार ७ सय ३३ जना र पुरुषको संख्या ४ लाख ८६ हजार १ सय ५२ जना रहेका छन् । अन्य लिंङ्ग १ सय १३ जनाले प्रदेशभरमा स्वास्थ्य बीमा गराएका छन् । लुम्बिनी प्रदेशमा कुल १० लाख १२ हजार ९ सय ९८ जनाले स्वास्थ्य बीमा गराएको साउदको भनाइ रहेको छ ।
प्रदेशमा सबैभन्दा बढि रूपन्देही जिल्लामा १ लाख ४० हजार ९५ जना, सबैभन्दा कम रुकुम पूर्व रहेका छन् । जसमा जम्म ७ हजार ७ सय ८५ जनाले मात्रै स्वाथ्य विमा गराएका छन् । स्वास्थ्य बीमा बोर्ड र सेवा प्रदायक स्वास्थ्य संस्थाले गरेको सम्झौता अनुसार सयममा नै सेवा प्रवाह नगर्दा सेवाग्राहीहरू भने स्वाथ्य बीमा बाट आजित भएका छन् ।
स्वास्थ्य बीमाको लागि छुट्टै लाईन बस्नुपर्ने, सुरुदेखि नै बीमा सम्बन्धी कागजात जम्मा गर्नुपर्ने, समयमा नै भनेको औषधी नपाईने कारणले गर्दा बीमा प्रति सर्वसाधारणको आकर्षण बिस्तारै घट्दै गएको हो ।
नेपाल सरकार स्वास्थ्य बीमा बोर्डले १ हजार १ सय १३ प्रकारका औषधी बीमा बापत निःशुल्क उपलब्ध गराउँदै आएको छ । तर स्वास्थ्य सेवा प्रदायक सरकारी स्वास्थ्य संस्था तथा नीजि स्वाथ्य संस्थाहरूले समयमा नै औषधी खरिद नगर्दा वा भएको औषधी समेत सेवा ग्राहीलाई नदिँदा स्वास्थ्य बीमा प्रति सेवाग्राहीहरूको आकर्षण घट्दै गएको हो ।
स्वास्थ्य बीमा बोर्ड लुम्बिनी प्रदेश प्रमुख जनक साउदले सेवा प्रदायक संघ संस्था र सेवाग्राही (बीमित) ले सेवा सहज रूपमा पाए वा नपाएको विषयमा विभिन्न समयमा अनुगमन गर्दै आएको बताउँछन् । उनले सेवाग्राहीले सहज रूपमा सेवा नपाएको, औषधी समेत नपाएको गुनासो बीमा बोर्डमा समेत आएको बताउँदै उनले यसको लागि अधिकतम सहजता ल्याउनको लागि सेवा प्रदायक स्वाथ्य संस्था संग पटक पटक छलफल गरिएको बताए । उनले भने–‘यो विषयमा सेवा प्रवाहको विषयमा गुनासो धेरै आएका छन्, हामी अधिकतम सेवा प्रवाहका लागि निकाय संगै पटक पटक छलफल तथा अनुगमन गर्ने गरेका छौं ।’
समयमा सेवा प्रवाह नभएको वा विमितले औषधी नपाएको विषयमा बीमा बोर्डले अनुगमन गर्ने । बढि खपत हुने औषधीलाई पहिला नै बढि मात्रामा खरिद गरी स्टक राख्नको लागि समेत पटक पटक आग्रह गर्दै आएको बोर्डका प्रदेश संयोजक साउदको भनाइ छ । यद्यपी यसको पूर्ण कार्यान्वयन भने भएको पाइएको छैन ।
स्वास्थ्य बीमा नियमवाली –२०७५ अनुसार ६ प्रकारका व्यक्तिहरूलाई स्वाथ्य विमा निःशुल्क गरेको छ । पूर्ण रूपमा निःशुल्क बीमा हुनेहरूमा ७० वर्ण भन्दा माथिका जेष्ठ नागरिक, रातोकार्ड अंकित अपाङ्गता भएका (क) बर्गका व्याक्ति, एमडिआर टीबी भएका व्याक्ति र परिवार, एचआईभी संक्रमित र परिवारको सदस्य, कुष्टरोग प्रभावित परिवार, अति गरिबीको परिचय पत्र भएका व्याक्तिहरू र महिला सामुदायिक स्वास्थ्य स्वयंसेविकाहरूको लागि ५० प्रतिशत बीमा शुल्क मिनाह गरिएको छ ।
प्रदेशका सरकारी, सामुदायिक स्वाथ्य संस्थाको अलवा २ वटा नीजि अस्पतालमा समेत स्वाथ्य विमा कार्यक्रम लागू गरिएको छ । भैरहवामा रहेको युनिर्भसल मेडिकल कलेज तथा शिक्षण अस्पताल, देवदहमा रहेको देवदह मेडिकल कलेज तथा रिसर्च सेन्टरमा स्वथ्य बीमा लागू गरिएको छ ।
स्वाथ्य विमा १ बर्षको लागि हुन्छ । जसमा ५ जनाको परिवार बरावर एक बर्षमा ३ह जार ५ सय रूपैयाँ तिरेमा विमा हुन्छ । जसमा ५ जना भन्दा बढि व्याक्ति भएमा थप ७०० रूपैयाँ लाग्ने गर्दछ । एब बर्षको लागि ५ जना परिवारको व्याक्तिहरूले ३ हजार ५ सय रूपैयाँ तिरेर विमा गर्दा एक बर्षको अवधीमा १ लाख रूपैयाँ सम्मको औषधी उपचार खर्च निःशुल्क पाउँछन् भने ५ जना भन्दा माथिको परिवारले प्रति परिवार ७ सय थप गर्दा एक बर्षमा २ लाख रूपैयाँ बराबरको उपचार खर्च स्वाथ्य बीमा बापत निःशुल्क प्राप्त गर्ने प्रवधान रहेको छ ।