© २०२३
बिभिन्न समयमा बाँकेमा २१ सय ६६ हेक्टर वन अतिक्रमण भएको छ । वन अतिक्रमणको मुख्य कारण बाढी, पहिरो, आगलागी जस्ता प्राकृतिक बिपत्तिबाट सर्वसाधारणहरू घरबार बिहीन हुनु मात्र नभई राजनीतिक कारण समेत रहेको छ । बिपत्तिमा परेकाले तत्काल ‘सेल्टर’ का रूपमा वनलाई प्रयोग गरेर लामो समयसम्म पनि छाडेका छैनन भने राजनीतिक दलले वनलाई कार्यकर्ताको आश्रयस्थलका रूपमा प्रयोग गर्दै आएका छन् ।
डिभिजन वन कार्यालय बाँकेका सूचना अधिकृत टेकबहादुर नेपालीका अनुसार २०७० र २०७४ को बीचमा बाँकेमा वन अतिक्रमण धेरै भएको छ । त्यस समयमा बाढी जस्ता प्रकोप पनि धेरै भएका थिए भने राजनीतिक अस्थिरताको फाईदा उठाएर वन कब्जा गर्ने होडबाजी समेत चलेको थियो । २०६८ सालमा जिल्लामा वन कब्जा गरेर घर बनाएका पन्ध्र सय बढिलाई उठाइएको थियो । तर त्यसपछि बसोबास गरेकालाई अहिलेसम्म हटाउन नसकिएको वन कार्यालयले जानकारी दिएको छ । बाँकेमा सबैभन्दा धेरै राप्तीपारी वन कब्जा भएको छ । बाढी पीडित समेत उक्त ठाउँ धेरै भएकाले तत्कालिन अवस्थामा सेल्टरका रूपमा प्रयोग भएको वन अहिले उनीहरूकै कब्जामा छ ।
डिभिजनल वन कार्यालय बाँकेले बिभिन्न समयमा बाँकेमा अतिक्रमण परेका वनलाई अतिक्रमण मुक्त बनाउनका लागि रणनीति बनाउने भएको छ । लामो समयदेखि वन अतिक्रमण नहटाईएका बेला वन कार्यालयले सरोकारवाला निकाय सबैको सहयोग र साथ लिएर अतिक्रमण हटाउने तयारी गरिरहेको छ । बाढी, पहिरो जस्तो प्रकोपमा परेकालाई सरकारले तत्कालिन समयमा चार महिनासम्मका लागि वन क्षेत्र प्रयोग गर्न दिने निर्णय गरेको थियो । तर वर्षौ बित्दा समेत बाढी पीडितहरूले वन छाड्न मानेका छैनन् । त्यसमा गैरबाढी पीडित र राजनीतिक संरक्षण घुसेपछि सरकारी निकायले अतिक्रमण हटाउने हिम्मत गर्न सकेका छैनन् ।
डिभिजन वन कार्यालय बाँकेका प्रमुख मोहन प्रशाख श्रेष्ठले पछिल्लो समय २०७२ सालमा अतिक्रमण हटाउन नसकिएको तर अब रणनीति बनाएर हटाउने तयारी भइरहेको बताए ‘वन अतिक्रमण हटाउने कार्ययोजना छ । तर यो कार्यान्वयन गराउनका लागि सबैपक्षको सहयोग र साथ चाहिन्छ ।’— श्रेष्ठले भने,—‘ सबैको सहयोग पाउने बित्तिकै अतिक्रमण हटाउने रणनीति तय गर्छौ ।