खोज

बुटवल,५ साउन ।  तिलोत्तमा नगरपालिकाका प्रमुख रामकृष्ण खांणले सिंगो तिलोत्तमालाई प्रांगारिक खेतीको नगर बनाउने सोंचमा रहेको बताएका छन् ।

रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकामा धान खेतमा हाँस पालन कार्यको शुभारम्भ गर्दै नगर प्रमुख खांणले प्रांगारिक खेतीले मात्र मानव स्वास्थ्यको सुरक्षा गर्ने बताए ।

नगरप्रमुख खांणले सरकार र समुदायको साझेदारीमा धान खेतमा हाँस र माछा पालन सम्भवतः नेपालमै पहिलो कार्यक्रम भएको बताए ।

तिलोत्तमा–१० उद्यमशील टोलका २६ परिवारले करिब २ बिघा खेतमा हाँस र ६ परिवारले करिब १० कठ्ठा खेतमा माछा पालन शुरु गरेका हुन् । नगर प्रमुख खांणले हाँसलाई धान खेतमा छाडेर कार्यक्रम शुभारम्भ गरेका छन् ।

स्थानीय इन्नोभेसन कृषि फर्मको अगुवाईमा टोलवासीको २० प्रतिशत र जिल्ला भेटनरी अस्पतताल तथा पशु सेवा केन्द्र रुपन्देहीको ८० प्रतिशत लागत साझेदारी रहेको छ ।

पहिलो चरणमा ८ सय ५० हाँसका चल्लालाई धान खेतमा चराएर पालन गरिने छ भने एक हजार माछाका भुरा धान खेतमा छाडिने छ ।

नगर प्रमुख खांणले बजारमा विषादीयुक्त खाद्यान्न र तरकारीका कारण मान्छेको स्वास्थ्यमा विभिन्न समस्या आउने र उपचारमा ठूलो धनराशी खर्च हुने भएकाले प्रागारिक कृषिलाई बढावा दिने पक्षमा नगरपालिका रहेको बताए ।

‘श्रीलंका र सिक्किमले प्रांगारिक खेतीका कारण आत्मनिर्भर भई विदेशी पर्यटक आकर्षित गरिरहेका छन्,त्यसबाट सिकेर तिलोत्तमालाई पनि प्रांगारिक नगर बनाउन सकिन्छ’– खांणले भने,–‘प्रांगारिक उत्पादनले मान्छेको आयु समेत लामो बनाउँछ र पर्यावरण पनि स्वच्छ बनाउंछ ।’

यसले धानको उत्पादन वृद्धि, एउटै खेतबाट धान वाहेक हाँस र र माछाको आम्दानी लिन सकिने र प्रांगारिक खेती गर्न प्रेरित गर्ने बताए ।

हाँस पालनसँगै हाँसको मासु र अण्डा विक्रिका लागि पसल सञ्चालन गर्न सटर भाडा नगरपालिकाले तिरिदिने र बजारिकरणमा सहयोग गर्ने उनले प्रतिवद्धता जनाए ।

लुम्बिनी प्रदेश योजना आयोगका पुर्व सदस्य डा. दामोदर भुसालले प्रविधियुक्त व्यवसायिक प्रांगारिक कृषिबाट नागरिकको स्वास्थ्य र खेतीयोग्य जमिनको सुरक्षा हुने बताए ।

प्रांगारिक कृषिले रासायनिक मल आयात घटाउने हुंदा ब्यापार घाटा पनि कम हुने र नागरिकको जीवन सुरक्षित हुने डा. भुसालले बताए ।

उद्यमशील टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष घनसिंह पुनले डा. भुसालकै अगुवाईमा टोललाई पुर्णतः प्रांगारिक खेतीयुक्त बनाउनकै लागि धान खेतमा हाँस र माछा पालन शुरु गरिएको बताए ।

उत्पादित हाँसको अण्डा र मासु विक्रि गर्न तीनै तहका सरकारको सहयोग चाहिने भन्दै उनले निकट भविष्यमै मौरीपालन गर्न मौरीको आहारा हुने विभिन्न जातका एक हजार बोटबिरुवा रोपिएको बताए । उद्यमशील टोलले समाजलाई रुपान्तरण गर्न र टोलवासीलाई उत्पादन र आयआर्जनमा जोडेर आत्मनिर्भर बनाउन सिंगो टोल एकजुट भएर लागेको बताए । केही वर्षभित्रै टोललाई देशकै उत्कृष्ट र नमूना बनाउने लक्ष्यमा सबै टोलवासी रहेको उनले बताए ।

टोलवासीलाई उत्पादन र आयआर्जनमा जोड्न स्थानीय इन्नोभेसन कृषि फर्मले स्रोत केन्द्रको रुपमा किसानलाई हाँसका चल्ला,माछाका भुरा सँगै प्राविधिक सहयोग दिएको फर्मकी सञ्चालक विष्णु कंडेल भुसालले बताइन् ।

हाँस पालन गर्ने किसानलाई खेत तारबार गर्न जाली र खोर तथा माछा पालन गर्नेलाई ट्रेन्च निर्माणमा जिल्ला भेटनरी अस्पतताल तथा पशु सेवा केन्द्र रुपन्देहीको सहयोग रहेको उनले बताइन् ।