© २०२३
बुढो तथा दूध दिन छोडेका गाईवस्तुहरू किसान र कृषि फारमले छाडा छोडिदिनाले टाउको दुखाईको विषय बनेको स्थानीय सरकारका प्रतिनिधिहरू बताउँछन् । यो समस्या दाङका शहरी क्षेत्र रहेका स्थानीय सरकारले बढी मात्रामा झन्झट व्यहोरिरहेका छन् । तर झन्झट व्यहोर्दा समेत स्थानीय सरकारहरूले यस बिषयमा ठोस योजना ल्याउन सकिरहेका छैनन् । घोराही उप महानगरपालिकाको बजार क्षेत्र, नारायणपुर, गोग्ली, खैरा तुलसीपुर उप महानगरपालिकाको बेलझुण्डी, हेमन्तपुर, विजौरी तथा बजार क्षेत्रमा छाडा गाईगोरुका कारण यातायात आवागमनमा समेत असर पुग्ने गरेको छ । त्यस्तै लमही, भालुबाङ, गढवा, हापुरे, सिसहनिया लगायतका बजारमा पनि छाडा गाईगोरुको संख्या बढ्दै गएको छ । जसका कारण स्थानीय सरकारहरूको टाउको दुखाईको बिषय बनेको हो । छाडा गाईगोरुले सवारी आवागमन तथा पैदल यात्रामा असहजता उत्पन्न गरेका छन् भने तरकारी पसल सञ्चालकहरूलाई पनि हैरानी बनाएका छन् । स्थानीय सरकारहरू सँग छाडा पशुहरूलाई राख्न कान्जीहाउस नहँुदा छाडा गाईगोरु नियन्त्रणमा लिन नसकेको स्थानीय सरकारहरूको भनाइ छ । गाईले दूध दिँदा सम्म र गोरुले जोत्दा सम्म पाल्ने त्यसपछि बजारमा छाड्ने प्रबृतिका कारण बजार क्षेत्रमा गाईगोरुको संख्या बढ्दै गएको घोराही उप महानगरपालिकाका वातावरण तथा विपद् व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष शक्तिराम डाँगीले बताए । बजारमा देखिने गाईगोरुहरूलाई स्थानीय सरकारले उचित व्यवस्थापन गर्न नसकेको भन्दै आलोचना समेत हुने गरेको छ । नागरिकहरूले आफ्ना गाईगोरु छाडा रूपमा सडकमा छोड्ने प्रबृत्तीका कारण स्थानीय सरकारले आलोचना खेप्नु परेको डाँगीको भनाइ छ । एकपटक घोराही उप महानगरले छाडा गाई गोरुलाई बजार क्षेत्रबाट पक्रेर उप महानगरपालिकाको काञ्जी हाउस पु¥याएको थियो । एक साताको समय दिएर आफ्ना गाईगोरु लैजाने उप महानगरपालिकाले अनुरोध समेत ग¥यो । तर एक साताको समयमा सात आठ वटा भन्दा अरू गाई गोरु लिन कोही नआएको डाँगीले जानकारी दिए । छाडा गाईगोरुलाई ब्यवस्थापन गर्ने सम्बन्धमा घोराही उप महानगरपालिकाले त्रिवेणी गाउँपालिका रोल्पाका एक स्थानीय बासीलाई पाल्ने सर्तमा ६० वटा गाईगोरु पठायो । तर त्यसको एक महिना नपुग्दै फेरी त्यति नै संख्यामा गाईगोरु लमही नगरपालीकाको रीहारमा रहेको बागरबावा मन्दिरमा पाल्ने सर्तमा समेत पठाएको बातावरण तथा विपद् ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष डाँगी बताउँछन् । तर अहिले फेरी घोराही उप महानगरपालीकाको बजार क्षेत्रमा त्यति नै संख्यामा गाईगोरु बजारमा देखिन्छन् । छाडा गाईवस्तुको दिगो व्यवस्थापन गर्ने हो भने उप महानगरवासीको सोचमा परीवर्तन ल्याउन जरुरी देखीएको डाँगीले बताए । “स्थानीय सरकारले बजारमा भेटिने गाईगोरुलाई छोप्दै कतै लगेर छोड्ने काम गर्ने हो भने समस्याको समाधान हुदैन त्यसैले पशुपालक नगरवासीको सोच नै परीवर्तन गर्न जरुरी छ” डाँगीले भने । अहिले पनि बजार क्षेत्रमा भंैसी, राँगा कहि कतै भेटिदैन किन भने तीनिहरू त विक्रि हुन्छ । तर गाईगोरु मात्र भेटिनु भनेको आम्दानी दिन छोडेपछि व्यवस्थापन गर्न छाडा रूपमा छोडिएको स्थानीय सरकारको ठहर छ । “हिन्दू धर्म मान्ने मानिसहरू गाईलाई लक्ष्मिको रूपमा पुज्ने गर्छन् तर त्यहि लक्ष्मिलाई दुध दिन छोडेमा हेलागरी सडकमा छोडिदिन्छौ के यही हो त पुण्य” डाँगीले प्रश्न गरे ।अहिले स्थानीयतहहरू छाडा गाईगोरुको व्यवस्थापन भन्दा पनि गाईवस्तु छोड्ने मानिसहरूको खोजीमा रहेको बताउँछन् । कहि कतै कसैले सडकमा छोडेको भेटिएमा कार्वाही गरीने तुलसीपुर उप महानगरपालीकाका मेयर घनश्याम पाण्डेले जानकारी दिए । “सडकमा छाडा गाईगोरुले आवत जावतमा समस्या परिरहेको छ त्यसको व्यवस्थापनको लागि तयारी गरीरहेका छौ भने दिर्घकालीन व्यवस्थापनका लागि छाडा छोड्ने व्यक्तिको पहिचानमा पनि लागेका छौ” मेयर पाण्डेले भने । त्यस्तै लमहि नगरपालीकाले पनि छाडा गाईगोरु व्यवस्थापनको लागि दिर्घकालीन समाधानको लागि काम भैरहेको जनाएको छ । स्थानीय सरकारका प्रतिनिधीहरूले छाडा चौपाया समस्याका बिषयमा सोचिरहेको, काम गरिरहेको र योजना बनाउन लागिरहेको बताइरहे पनि उनीहरूलाई ठोस योजना ल्याउन नसकेको आरोप छ ।