खोज

नेपालीहरूमा पछिल्लो समयमा निःसन्तान हुने समस्या बढ्दै गएको पाइएको छ । महिलाहरूमा बाँझोपनको समस्या मात्रै होइन पुरुषहरूमा समेत सन्तान उत्पादनको क्षमतामा कमी आउन थालेको छ । यो चिन्ताको बिषय हो । त्यसो त प्रजनन क्षमतामा कमी आउने धेरै कारण छन । धेरै मानिसमा आहारविहारका अतिरिक्त विवाह ढिला गर्ने र सन्तान जन्माउने कामलाई प्राथमिकता नदिई आफू आर्थिकरूपमा सक्षम भएपछि मात्र बच्चा जन्माउँछु भन्ने सोँचले पनि पछिल्लो समय धेरै दम्पती सन्तानविहीन बन्दै गएको अवस्था देखिएको छ । खानपिनमा ध्यान नदिने, कामको चाप बढी हुँदा पर्याप्त निद्रा नपाउने र आजकाल धेरै दम्पती पहिला व्यक्तित्व विकास गर्ने चिन्ताले उमेरमै सन्तान जन्माउनेबारे नसोच्दा प्रजनन क्षमतामा क्रमिकरूपमा कमी हुन थालेको देखिएको छ । तीन बर्षअघि सुरु भएको कोभिड–१९ को महामारी, युद्ध या विविध कारणले विश्वव्यापीरूपमा भइरहेको आर्थिक मन्दीका कारण पनि प्रजनन क्षमतामा ह्रास आईरहेको अनुसन्धानले समेत देखाएको छ । यो पनि मानिसमा निःसन्तान बन्दै जाने एक कारण देखिएको छ ।

पछिल्लोसमय महिला र पुरुष दुवैमा बराबर निःसन्तानको समस्या देखिएको छ । चिकित्सकहरू नेपालमा निःसन्तान पुरुषका बारेमा कम अध्ययन गरिएको कारण महिलामा बढी समस्या भएको जस्तो देखिएको बताउँदै पुरुषहरूमा पनि निसन्तान हुने समस्या बढ्दै गएको तथ्यले यो विकराल समस्या बन्दै जाने अवस्था छ । महिलाको समस्यामध्ये करिब ४० प्रतिशतमा डिम्बाशयको फोकेरोग अथवा पोलिसिस्टिक रोगका कारण निःसन्तानको समस्याले पीडित रहेको अनुसन्धानले पुष्टी गरेको छ । यस बिषयमा नेपाल सरकार समेत गंभीर बन्नु जरुरी देखिएको छ । होइन भने नेपालले अहिले होइन, धेरै पछि जनसंख्यामाथिको बिचलन भोग्नुपर्ने अवस्था आउनेछ । चिकित्सकहरूले खाना गुणस्तरीय नखाने, पौष्टिक आहार नखाने जस्ता कारण पनि समस्या उत्पन्न भैरहेको देखिएकोले स्वयं दम्पत्तिहरूले समेत यो बिषयमा गंभीर हुनु जरुरी छ । पछिल्लोसमय टेष्टट्यूव वेवीको अवधारणा आएपनि त्यो आम सर्वसाधारण नेपालीको पहुँचमा छैन । किनभने त्यो धेरै खर्चिलो भएकोले सवै दम्पती त्यसको पहुँचबाट टाढै हुनुपर्ने अवस्था छ ।

प्रकृतिले नै स्वस्थ जोडीबाट २५ प्रतिशत स्वस्थ सन्तान उत्पादन गर्ने क्षमता दिएको छ । अन्य प्रविधि भने शत प्रतिशत सफल नहुने चिकित्सकहरूको भनाईले यो बिषय चिन्ताको बिषय हो भन्ने बुझ्न गाह्रो पर्दैन । चिकित्सा विधिमा सन्तान रोक्न विभिन्न खालका औषधिको व्यवस्था भएजस्तै निःसन्तानका लागि पनि औषधिको व्यवस्था भए त्यो धेरै प्रभावकारी हुने देखिन्छ । तसर्थ आगामी दिनमा यो चिन्ताको बिषय सम्वोधन गर्नेतर्फ सरकारको गंभीररूपमा ध्यान जानु जरुरी छ । यो आम समस्याप्रति राज्यले बेवास्ता गर्न मिल्दैन । राज्य जवाफदेही बन्नैपर्दैछ । सरकारले नीतिगत तहमै यो समस्या सम्बोधन गरेर निसन्तान वा बाँझोपनको दिर्घकालीन समस्या समाधानतर्फ पहल गरोस् । क्यान्सर, मुुटु, मृगौला जस्ता भयावह रोगले मृत्यु निम्त्याएजस्तै यो समस्याले मृत्यु होइन कि नेपालकै जनसंख्यामा असन्तुलनको अवस्था ल्याउने छ । अहिलेको होइन यसको असर आगामी एकसय बर्षमा देखिनेछ । त्यसै त विश्व ग्लोबलाईजेसनका कारण नेपालबाट विदेश बसाईसराई बढ्दै गएको छ, त्यसमाथि निसन्तान हुने समस्या बढेको अवस्थामा त्यसले अर्को बिसंगति नजन्माओस् भन्नेतर्फ अहिलेदेखि नै सचेत हुनुपर्ने अवस्था आएको छ । सरकारले यो बिषयलाई प्राथमिकतामा राखोस् ।