© २०२३
सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघ प्रदेश नम्बर ५ को बुटवलमो प्रथम अधिवेसन सुरु भएको छ । अभिवेसनको शुक्रवार प्रदेश ५ का उद्योग, पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्री लिला गिरीले उद्घाटन गरे । कार्यक्रममा बोलदै मन्त्री नेपालमा वन को विकासको लागि सामुदायले महत्पूर्ण योगदान दिएको भन्दै समुदायबाट कुनै पनि हालतमा वन फिर्ता नहुने बताएका थिए । उनले कार्यक्रममा बोल्दै भने–‘सामुदायबाट वन खोसिन्छकी भन्ने कुनै पनि भ्रममा नपर्नको लागि म सबै संग आग्रह गर्दछु ।’ नेपालमा समुदायमा वन हस्तान्तरण भएपछि विश्वलाई नै नमुनाको रुपमा देखाउने गरी नमुना वन संरक्षण भएको बताउदै मन्त्री गरीले वन संरक्षणमा समुदायको हात सबै भन्दा ठुलो रहेको धाराणा राखे । वन संरक्षणको दायित्व सबैको भएको भन्दै मन्त्री गिरीले सबैको साझा पहलबाट मात्रै वन संरक्षण हुने बताएका थिए । उनले सरकार एक्लैले वन, बनपैदवार र वन्य जन्तुको संरक्षण गर्न नसक्ने भन्दै उनले समुदायीक वनले समुदायमा रहेका उपभोक्ताहरुको जीवनस्तर समेत माथि उठाउन सहयोग गरेको धारणा राखेका थिए ।
‘तीन वटै सरकार उत्तीकै महत्वका छन, कसैले कसैमाथि शासन गर्ने होइन, उनले भने–‘कानुन निर्माणमा पनि यो दृष्टिकोण आवश्यक छ ।’ संघले प्रदेश, प्रदेशले स्थानीय तहमाथि शासन गर्ने भन्ने बुझाई गलत रहेको भन्दै उनले कानुन निर्माणमा सही नीति अवलम्बन गर्न संघीय सरकारलाई आग्रह गरे ।
कार्यक्रममा बोल्दै सामुदायिक बन उपभोक्ता महासंघका अध्यक्ष गणेशबहादुर कार्कीलेस्थानीय तहमा बन इकाई गठन गरी सामुदायिक र अन्य बन व्यवस्थापनको काम हुनुपर्ने माग गरे । बन र विकास परस्पर बिरोृधी हुन नहुने भन्दै उनले समुदायको विकासमा सामुदायिक बनले महत्वपूर्ण काम गरेको बताए ।
बनलाई डिभिजन वा निर्देशनालयका रुपमा राख्नै नहुने भन्दै उनले त्यसो गरिए आन्दोलनमा उत्रिने चेतावनी दिए । ‘बनको पुरानै संरचनालाई जिबित राख्ने प्रयत्न भएका छन्, यो गम्भिर कुरा हो, उनले भने,–‘बनमा पनि गणतन्त्र र संघीयताको अनुभूति हुनुपर्छ ।
बनलाई संबिधानभन्दा बाहिरबाट व्यवस्थापन गर्न खोजिएको भन्दै त्यसो गरिए नेपालको बन एक दशकमै सकिने महासंघले चेतावनी दिएको छ । बनको दिगो व्यवस्थापनका लागि हाल भइरहेको बैज्ञानिक बन व्यवस्थापन सामुदायिक बन नीति अनुरुप आएको महासंले जनाएको छ । बैज्ञानिक बन व्यवस्थापनका नाममा जंगल मास्ने र अनियमितता गर्ने काम भइरहेको आरोप छ ।
बन उपभोक्ता महासंघले प्रादेशिक संरचना तयार गर्दै २२ हजार समूहलाई सरकारले ल्याउन थालेको डिभिजन सम्बन्धी नीति विरुद्ध आन्दोलनमा उतार्ने चेतावनी दिएको छ । प्रदेश नम्बर २ र ३ पछि प्रदेश नम्बर ५ मा अधिवेशन गरिएको हो । कार्यक्रममा संघका पूर्व अध्यक्ष तथा तुल्सीपुर उपमहानगरका मेयर घनश्याम पाण्डे, प्रदेश ३ का अध्यक्ष बिनोद सापकोटा, प्रदेश २ का अध्यक्ष शोम शर्मा, महासंघका केन्द्रीय सल्लाहकार अप्सरा चापागाई, उपाध्यक्ष भीम प्रकाश खड्का, महासचिव भारती पाठक, सचिवालय सदस्य बसन्ती अधिकारी, ठाकुर भण्डारी लगायतले बोल्दै बन जोगाउने जिम्मा समुदायमा छाड्न आग्रह गरे ।
बुटवलमा भएको प्रदेश ५ को अधिवेशनले नया नेतृत्व चयन गर्नेछ । प्रदेश ५ मा ३ हजार नौ सय ८९ सामुदायिक बन छन् । ती बनबाट करिव ६ सय ७० प्रतिनिधि अधिवेशनमा सहभागि भएका छन् ।