खोज

कपिलवस्तु- नेचर गाईड अनिल चौधरीलाई सुईरोठूँडे चरा उड्दै गरेको तस्बिर देखेपछि मन छोयो । अचम्म मान्दै आल्हादित बने । ‘तस्बिरमा उस्तै सार्पनेश छ,’ उनले भने, ‘पखेटा फिजाएर उन्मुक्त वातावरणमा उड्दैछ ।’ मुभमेन्टमा तस्बिरमा कैद गर्नु सामान्य कुरा होईन् । ४ वर्षदेखि चरा देखाउ“दै आएका उनले भने तस्बिरको जीवन्तताबारे जति बखान गरेपनि कम हुन्छ । उनी जस्तै वन डिभिजन कार्यालयका जिल्ला वन अधिकृत विजयराज सुबेदीले सानो माटीकोरे चराले ठोडले माछा समातेर हा“गामा बसेको तस्बिर निक्कै प्रेरणामूलक लाग्यो । ‘शिक्षाप्रद फोटो छ,’ उनले भने, ‘चरालाई पनि बा“च्न कति संघर्ष गर्नु पर्छ भनेर देखाएको छ ।’ त्यो तस्बिर खिच्न कत्ति धैर्यता ? राख्नु प¥र्यो होला । त्यसैले यस्को उत्कृष्टताको सीमा छैन् ।

चरा पर्यटन प्रबद्र्धन र चरा संरक्षणमा सचेतना गर्न विश्व सिमसार क्षेत्रमा सूचिकृत जगदीशपुर तालमा चरा फोटो प्रर्दशनी भयो । २७ औं विश्व सिमासार दिवश तथा दशौं चरा महोत्सवका अवसरमा आयोजित प्रदर्शनीमा १९ फोटो प्रर्दशनी गरिएका थिए । १५ प्रजातिका १७ चराका रंगीन तस्विरका साथै दुई वटा जगदीशपुर तालका सौम्य र मनमोहक तस्बिर प्रर्दशन गरिएको थियो । २० वाई ३६ ईन्च लम्बाई चौडाईको तस्विर चार फिट अग्लो फ्ल्याकमा भुण्डाईएको थियो । प्रर्दशनीका तस्बिर जगदीशपुर ताल र आसपास खिचिएका थिए । डिभिजन वन कार्यालयको सहयोगमा गच्छामी मिडिया ग्रुपद्वारा आयोजित प्रर्दशनीमा चराको तस्बिर देखेर स्थानीय निक्कै रोमाञ्चित बनेका थिए । उत्साहित र उमंगित बनेका थिए । आफूलाई मन पर्ने चराभन्दै धेरै तस्बिर खिचाएका थिए । कतिपयले टिकटक बनाएका थिए । ‘तालमा कहिले काही छोटो समयकालागि देखिन्थ्यो,’ स्थानीय यमलाल उपाध्यायले भने, ‘यहा“ धित मार्ने गरि देख्न पाउदा खुसी लाग्यो ।’ प्रर्दशनीमा सुइरोठू“डे, चखेवाचखेवी, सुनजुरे, मरुल र खोयाहा“सका तस्बिर पनि समावेश थिए ।

भु“डीफोर गुरुड, सेतो सा“वरी, सानो जलेवा, ठूलो जलेवा र फुस्रो बकुल्लाका तस्विर पनि प्रर्दशन गरिएको थियो । त्यस्तै जलअप्सरा, सानो माटीकोरे, सारस, सिलसिले र डुबुल्कीचराका तस्बिर छन् । तस्बिरमा स्थानीय रैथानेदेखि आगन्तुक र विश्वका दुर्लभ चरा छन् । निक्कै कम अक्सिजन हुने सगरमाथाभन्दा माथी ९ हजार ३७५ मिटरमाथी उड्दै आउने खोयाहासका तस्बिर पनि छन् । त्यस्तै तालबाट देखिएको ८ हजार ९१ मिटर अग्लो अन्नपूर्ण प्रथम हिमालको तस्बिर पनि रहेकोछ । पृष्ठभूमिमा ताल र पाहु“ना चरा, पहाड र सेताम्य हिमालको संयोजन तस्बिर छ । हिमालको तस्बिर देखेपछि स्थानीय सुरिता चौधरी अचम्म परिन् । ‘हामी यहीको बासिन्दा अझैसम्म हिमाल देखेका छैनौ,’ उनले भनिन्, ‘तस्बिर प्रर्दशनीबाट हिमाल देखिएको थाहा पाउ“दा खुसी छौं ।’ होम स्टे चलाएको छु । अब जगदीशपुर चरामात्रै हिमालपनि देखिन्छ भनेर पर्यटकीय प्रडक्ट बनाउ“छु उनले भनिन् ।

‘चराको कलरव जलक्रिया, चिरविराहट र जलविहारका उत्कृष्ट संयोजन तस्बिरमा देखाईएकोछ,’ प्रजिअ शंकरहरि आचार्यले भने, ‘यस्ले मावन जीवनलाई ऊर्जा दिन्छ ।’ रोमाञ्चित बनाउ“छ । एउटा चरादेखि उडदै गरेको बथानको तस्बिर छन् । अधिकान्स तस्बिर फोटोपत्रकार मनोज पौडेल र केही तस्बिर फोटोपत्रकार बृजेश जयसवालले खिचेका थिए । चराहरुको स्वर्ग मानिने जगदीशपुरमा चरा फोटो प्रर्दशनी गरिएको थियो । एक हजार बढी चरा अवलोकन गरेका थिए । तालले नेपालमा सबैभन्दा बढी पानी चरालाई आश्रय दिदै आएकोछ ।