खोज

अक्सफोर्ड मावि कक्षा ८ मा अध्ययरत दिया भुषालको दैनिकी फेरिएको छ । उनी पछिल्लो १५ दिनेदेखि विहान ५ देखि ६ बजे एक घण्टाको समय तेक्वाण्दो सिक्न शुरु गरेकी छिन् ।  बजारमा महिला हिंसाका घटनाहरू बढेसंगै आत्मरक्षाको सिप सिक्न उनी तेक्वाण्दो सिक्न शुरु गरेको बताईन । बौद्धिक क्षमता र शारीरिक विकासका लागि अन्य धेरै खेलहरू भएपनि मार्शल आर्टको विद्याका रूपमा रहेको तेक्वाण्डो आत्मरक्षामा उपयुक्त मानिन्छ । तेक्वाण्दोमा विपक्षी ब्यक्तिले हात र खुट्टाले गरेको प्रहारलाई ब्लक गर्न सिक्ने धेरै विधिहरू सिकाइन्छ ।
छोटो समयमा नै आत्मविश्वास बढेको उनी बताउँछिन् । उनिजस्तै बुटवल पब्लिक स्कुल कक्षा ८ की छात्रा राखी मल्ल पनि बिहान तेक्वाण्दो सिक्न लागेकी छिन । विहान ५ बजेदेखि डेढ घण्टा दैनिक उनी साथीहरूसंग मैदानमा नियमित परिश्रम गर्छिन । ‘विहानै समुहमा फिजिकल गर्छौ ।’–उनले भनिन । खेलाडीहरूलाई किकिङ्ग, पञ्चिङ्ग लगायतका विधीबाट प्रशिक्षकले सिकाउने गर्दछन् ।
अक्सफोर्ड माविमा एक दशकदेखि तेक्वान्दो प्रशिक्षण गराउँदै आएका प्रशिक्षक तथा रूपन्देही तेक्वान्दो स्कुल समितिका अध्यक्ष राजकुमार पाण्डे यो खेल आत्मरक्षामा उपयुक्त खेल भएको बताउँछन । ‘यसमा हिर्काउने, बचाउने धेरै कलाहरू छन् ।’– उनले भने । महिला हिंसाका घटना बढेसंगै अहिले छात्राहरूमा तेक्वाण्दो मोह बढेको उनि बताउछन । ‘संख्यामा वृद्धि भएको छ ।’– उनले भने । यो एक हप्ताका अवधिमा विद्यालयमा पुगेर समितिले सचेतनाका कार्यक्रमहरू चलाएसंगै अझ खेलमा रुचि लिने छात्राहरू बढेको उनले बताए । तेक्वान्दो खेल र छात्राहरूको आत्मरक्षाको विषयमा विद्यालयमा गएर चेतनामुलक कार्यक्रमहरू चलाउदा प्रभावकारी भएको उनले बताए । ‘हामीले अहिले १५ दिने सेल्फ डिफेन्सका प्याकेज तयार गरेर विद्यालय ब्यवस्थापनसंग लगेका छौ ।’– उनले बताए । कक्षाहरूमा विद्यार्थीहरूलाई तेक्वान्दो खेलका विभिन्न कलाहरू प्रदर्शन समेत गरिएको उनले बताए । अर्कोतर्फ नियमित सिक्दै आएका खेलाडीहरूलाई राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरूमा समेत सहभागि हुने अवसर पाउँदा खेलाडीहरूमा हौसला बढेको उनले बताए । एउटा खेलाडीले ३ महिना सिक्न थालेसंगै थप सिपहरू सिकाउने गरिएको उनले बताए । जसमा खेलाडीहरूलाई पुम्से (काता) का विभिन्न तहहरू सिकाईन्छ । पछिल्लो समय कक्षा ६, ७, ८ र ९ का छात्राहरूलाई लक्षित गरि प्याकेज तयार गरेको उनले बताए ।
यता जीतगढि तेक्वाण्दो डोजाङ्ग प्रशिक्षक तथा समितिका उपाध्यक्ष रामु बरुण पछिल्लो समय छात्रभन्दा छात्राहरूमा तेक्वान्दोप्रति आर्कषण बढेको बताउँछन । ‘दैनिक सिक्न आउने चाप बढेर दोब्बर भएको छ ।’– उनले बताए । पहिले एक सेसनमा ३० जना थिए भने अहिले बढेर ६० जना पुगेको उनी बताउछन । समितिका सचिव राजीव सिह क्षेत्रीले ७ सयको हाराहारीमा छात्रछात्राहरूले प्रशिक्षण लिदै आएको बताए । जिल्लाका एक दर्जन बढि विद्यालयहरूमा रूपन्देही तेक्वान्दो स्कुल समितिका प्रशिक्षकहरूले छात्रछात्राहरूलाई नियमित प्रशिक्षण गराउदै आएको छ ।

कक्षामा आत्मरक्षा र तेक्वाण्दो खेलबारे अभिमुखिकरण गर्दै