© २०२३
चन्द्रौटा (कपिलवस्तु), ७ कात्तिक । कपिलवस्तु शिवराज नगरपालिका –३ खरेन्द्रपुरका ३६ वर्षिय सन्तोष पन्थले एक दशक इजरायलमा कृषि क्षेत्रमा रोजगारी गरे । २०६३ सालमा इजरायल पुगेका उनी दश बर्ष त्यहां काम गरे । इजरायलमा उनको कमाई राम्रो थियो । उनले चाहेको भए अझै केही वर्ष त्यहां बस्न सक्थे । तर उनले त्यहां कृषिमा भएको प्रगति देखेर प्रभावित भए अनि स्वदेश फर्केर कृषिमै केही गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास लिएर घर फर्के ।
त्यसपछि शिवराज नगरपालिका ५, नौडिहवामा ३ बिगहा जग्गा लिजमा लिए । उनले ऋगदेव कृषि फर्म नामक फर्म दर्ता गराए । बाँझो जमिनलाई चिर्दै करिब २० हजार रुपैया लगानीको जोहो गरि काठमाडौं र चितवन शहरबाट फूलको बीउ ल्याइ तरकारी र फूल खेतीपातीको सुरुवात गरे । अहिले उनको फर्ममा एक यादवको १ बच्चासहित तीन जना परिवार बस्ने गर्छन् । अहिले सयपत्री फूलले पन्थको बारी ढकमक्क रंगीचंगी भएको देखिन्छ ।
दश बर्षे विदेशको बसाइले उनलाई कृषि खेतीपातीप्रति उत्साह थपिएको उनी बताउँछन् । परिवारको सकारात्मक साथ र सहयोगले प्रोत्साहित हुँदै केही महिनादेखि अहिले कृषि फर्म पुनः सञ्चालनमा ल्याएको पन्थले बताए । यसअघि उनले पार्टनरसिपमा लगानी गरेका थिए । केहि समयपछि आपसी तालमेल नमिल्दा फर्म प्रभावित भएको हुन् । घरपरिवारसँग बसेर स्वदेशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने योजनाका साथ फेरि पनि पन्थ अगाडि बढेका छन् ।
अनुभव सुनाउँदै कोरोना प्रभावले बीचमा केही समय निष्क्रिय भएको बताए । विदेशी आयात कम गर्नुपर्ने स्वादेशी वस्तु बिक्रीवितरण गर्ने वातावरण सरकारले सहज गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए । लगानी गरेको कुनै सरकारी पक्षबाट ग्यारेन्टी नहुने भएको कारणले गर्दा पछिल्लो समय कसैले लगानी गर्न नखोजेको उनको भनाइ छ ।
उनले भने स् ूफूल उत्पादन गर्न सके बिक्री वितरणमा समस्या छैन । सरकारले विदेशी आयत कम गरि स्वदेशी उत्पादनलाई प्राथमिकता दिने वातावरण मिलाउनुपर्छ ।ू फूलखेती आफ्नो पहिलो अनुभव रहेको बताउँदै बजारमा राम्रो माग रहेको समेत पन्थले उल्लेख गरे । वर्षिक करिब एक लाख जग्गा भाडा तिर्दै आएका उनी कामदार नराखी आफै साझा बिहान माटोसँग खेल्दै आएका छन् ।
नेपाली बजारमा फूलको एकदमै राम्रो माग रहेको बताउँदै फूल उत्पादन गर्न सके स्वादेशमै मनग्ये आम्दानी हुने उनले बताए । अहिले फूलको उपभोग गर्ने विवाह, भाइटिका र पुजा अराधना लगायतको सिजन रहेकोले बढि खपत हुने गरेको सन्तोष बताउँछन् । उनका अनुसार बजारमा माग अत्याधिक बढेको छ ।
आवश्यकता बराबरको फूल आफूले उत्पादन गर्न सक्दा उपभोक्ता मारमा पर्ने गरेका छन् । उनको घरबाटै फूल बिक्री हुने गरेको छ । उपभोक्ता घरमै आउँदा प्रतिकेजी ६ सयका दरले बिक्री गर्ने गरेका छन् । पन्थले वार्षिक ६ क्वीन्टल फुल उत्पादन गर्ने लक्ष्य िलएका छन् । यो हिसाबले उनले वार्षिक करिब ४ लाख आम्दानी गर्नेछन् । स्थानीय र प्रदेश सरकारले कृषि पेशालाई प्रोत्साहन स्वरुप कृषकलाई तालिम लगायत औषधी उपलब्ध गराए आफू अझै सक्रिय भएर थप जग्गामा फुल खेती गर्ने सोंचमा रहेको पन्थको भनाई छ ।