© २०२३
दाङ, १९ बैशाख ।
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका सचिव डा. विकास देवकोटाले सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण र नियमनका लागि सबै पक्ष गम्भीर हुनुपर्ने बताएका छ्न । सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगले मानव स्वास्थ्यमा परिरहेको गम्भीर असर कम गर्न सबै पक्ष जिम्मेवारी पुर्बक काम गर्नुपर्ने बेला आएको बताए ।
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय, स्वास्थ्य कर कोषको सचिवालयले आज घोराहीमा आयोजना गरेको सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण र नियमन सम्बन्धि अन्तरक्रियामा मन्त्रालयका सचिव डा. देवकोटाले वर्तमान अवस्थामा सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण र नियमन गर्न सबै पक्षले गम्भीरतापूर्वक नियन्त्रण गर्ने काममा खटिनुपर्ने, सुर्तीजन्य पदार्थको पहुँच कम गर्न ध्यान दिनुपर्ने र हरेक व्यक्तिमा सचेतना बढाउने काममा जुट्नुपर्ने बताए ।
उनले दाङमा सुर्तीजन्य पदार्थको अवस्था बारे जानकारी लिई नियमन गर्न मिडियाको समन्वयमा अनुगमन गर्न सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई अपिल पनि गरे नेपालमा जनस्वास्थ्य ऐन २०७५, नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण र नियमन नियमावली २०६८, नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण र नियमन निर्देशिका २०७१ रहेको हुँदा ती नीति, नियम, कानूनको पालना गर्न गराउन सबैले पहल कदमी लिनुपर्नेमा जोड दिईएको हुँदा सो अनुसार काम गर्नु आजको आवश्यकता रहेको उनको भनाई थियो ।
कार्यक्रममा सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण र नियमनको कार्यान्वयन नीतिगत व्यवस्थाका बारेमा मन्त्रालयका वरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत रविकान्त मिश्र र सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण र नियमनको कानुनी व्यवस्थाका बारेमा स्वास्थ्य मन्त्रालयका उपसचिव कानून तर्फका गोपीकृष्ण रेग्मीले प्रस्तुति राखेका थिए । सो अवसरमा, सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी सावित्रा पुनले सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण तथा नियमनका लागि जिल्ला स्तरीय अनुगमन समिति बनाएर काम गर्ने प्रतिद्धता जनाइन ।
घोराही उपमहानगरपालिकाका स्वास्थ्य प्रवर्द्धन शाखा प्रमुख राधा पौडेलले सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण र नियमनका लागि नीति बनाउँदै स्वस्थ नागरिक बनाउन पहिलो प्राथमिकता बनाएर काम गर्न अग्रसर हुने बताएका थिए । कार्यक्रममा प्रेस काउन्सिल सदस्य शरद अधिकारी, पत्रकार महासंघ दाङ शाखा उपाध्यक्षद्वय सन्तोष सुवेदी, बसुन्धरा गौतम, महासंघका निवर्तमान अध्यक्ष सविन प्रियासन, तुलसीपुर उपमहानगरपालिका स्वास्थ्य प्रवर्द्धन शाखा प्रमुख ओमप्रकाश न्यौपानेलगायतले जिल्लामा सुर्तीजन्य पदार्थका प्रयोग कम गर्न र सजचेतना फैलाउने काममा गर्न सकिने योगदानका बारेमा चर्चा गर्दै सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण र नियमनका लागि सबैको साझा प्रतिवद्धता जरुरी रहेको बताए ।
कार्यक्रमको उद्देश्य बारे स्वास्थ्य कार्यालय दाङका निमित्त कार्यालय प्रमुख डम्बरबहादुर कुँवरले जानकारी गराएको कार्यक्रमको सहजीकरण वामदेव शर्माले गरेका थिए । स्टेप्स सर्भे २०१९ को प्रतिवेदन अनुसार नेपालका करिव २९ प्रतिशत व्यक्तिहरु सुर्तीजन्य पदार्थ प्रयोगकर्ता रहेका छन् ।
जसमध्ये धुम्रपान सेवन प्रयोगकर्ता १७ प्रतिशत रहेका छन् भने धुम्रपान बाहेकका सुर्तीजन्य पदार्थ प्रयोगकर्ता १८ प्रतिशत रहेका छन् । राष्ट्रिय रोगभार प्रतिवेदन २०१९ का अनुसार नेपालमा वार्षिक करिव ३४ हजार मानिसको मृत्यु धुम्रपान सेवनका कारण मात्र हुने गरेको छ । सुर्तीजन्य पदार्थमा वर्षेनी १० अर्ब रुपैयाँ बढी खर्च हुने गरेको तथ्यांक रहेको छ ।