© २०२३
इन्डियन आयल कर्पाेरेसन (आईओसी) ले पेट्रोलियमको मूल्य पछिल्लो दुईपटक घटाएर पठाएको छ । स्चालितल मूल्य प्रणाली लागू गरेको दावी गर्ने नेपाल आयल निगमले दुईपटक मूल्य घटेर आउँदापनि मूल्य घटाउनेतर्फ कुनै चासो दिएको छैन । नोभेम्बर १ र नोभेक्बर १६ मा पठाएको नयाँ मूल्य अनुसार खाना पकाउने ग्याँसबाहेक सबै प्रकारका इन्धनको मूल्य घटेर आएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा प्रशोधित तेलको मूल्य घटेकाले त्यसको प्रभाव स्थानीय बजारमा पर्न गएको बताइएको छ । तर नेपालमा आयल निगमले मूल्य घटाउनेतर्फ कुनै चासो नदिने उपभोक्तामाथि ठूलो घात हो । इजरायल हमास युद्ध र रुस युक्रेन युद्धका कारण पछिल्लोसमय विश्वमा लगातार तेलको मूल्यमा गिरावट आईरहेको छ । जस अनुसार पहिले मूल्य बढाएका देशहरूले समेत अहिले इन्धनको मूल्यमा भारी कमी गरेका छन । विश्वमै इन्धनको मूल्य घटिरहँदा नेपालमा भने नेपाल आयल निगमले मूल्य घटाउने तर्फ कुनै प्रयास नै गरेको छैन । उता निगम मानौं अहिले नाफा ओकलिरहेको छ र आम उपभोक्तालाई राहत दिने सवालमा अनेक बहानाबाजी गरेर बरु बढाउने तर घटाउनेतर्फ प्रयास नै गर्दैन । अहिले निगमलाई मूल्य घटेर आएकाले पेट्रोल प्रतिलिटरमा १३ रुपियाँ र डिजेल प्रतिलिटरमा ५ रूपैया नाफा रहेको छ । यस्तै हवाई इन्धन आन्तरिकमा ३० रुपियाँ र मट्टीतेल प्रतिलिटरमा २० रुपियाँ नाफा गरेको निगमले जनाएको छ । मूल्य घटेर आएकाले खाना पकाउने ग्यासबाहेक सबै प्रकारका इन्धनमा निगम नाफामा गएको छ । अहिले निगमले दैनिक १० करोड रुपियाँ नाफा कमाउने अवस्थामा पुगेको छ । स्वचालित मूल्य प्रणाली लागू गरेको दावी गर्ने आयल निगमले नेपाली जनताको आँखामा छारो हाल्न उद्यत छ । त्यसो त नेपाल आयल निगम जहिलेपनि आम उपभोक्ताप्रति अनुदार देखिदै आएको छ । यो अवस्था अहिलेमात्र होइन निगमको नेतृत्वमा पुगेकाहरू आफूलाई सर्वेसर्वा ठान्छन । उनीहरूलाई आम उपभोक्ताप्रति परिरहेको मूल्यबृद्धिको भारप्रति कुनै चासो र चिन्ता हुँदैन । निगमलाई दुहुनो गाई बनाएको कुरा आजमात्र होइन इतिहासका पुराना दिनहरूले बताईरहेका छन । निगमले विज्ञप्ती नै जारी गरेर भन्छ– इन्धनको मूल्य घटेर आएपनि तत्काल बजारमा मूल्य घटाउँदैनौं ।
अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा मूल्य घटबढ भए अनुसारै मूल्य समायोजन गर्ने भनिएपनि निगमले त्यसो गर्दैन, उल्टै घाटामात्रै छ भनिरहन्छ । सरकार पनि नेपाली जनतामथि परिरहेको मूल्यबृद्धिको भारप्रति मानौं बेखबर छ । बिभागीय बाणिज्य मन्त्रीका लागि जनताको मुद्दा प्राथमिकतामा परेको छैन । पेट्रोलियम पदार्थको भाउ निर्धारण सम्वन्धि उच्चस्तरीय आयोगले पेट्रोलियम पदार्थको भाउ अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बढ्दा बढाउने र घट्दा घटाउने गरी सरकारलाई पेस गरेको प्रतिवेदन मन्त्रालयको कुन कुनामा छ । त्यो पढ्ने फुर्सद पनि छैन । यसवीचमा निगमको सदाबहार एउटै भनाई छ– सधैं घाटा । खास घाटामा त उपभोक्ता छन् किनभने पेट्रोलियम पदार्थमा सरकारले अचाक्ली कर थोपरेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा मूल्य घटबढ भए अनुसार मूल्य समायोजन गर्ने भनिएपनि निगमले त्यसो गर्दैन, उल्टै घाटामात्रै छ भनिरहन्छ । अव सरकारले भारतबाट घटेर आएको मूल्य अनुसार नेपालमा भाउ घटाएर जनताको सहानभूति पाउने यो महत्वपूर्ण अवसर नगुमाओस् । नेपाली उपभोक्तालाई सधै गुमराहमा राख्ने सरकारको काम अव सच्चियोस् । तेलमाथि अनेक नाममा कर थोपरेर निगमलाई मूल्य बढाउन प्रेरित गर्ने सरकारले तत्काल मूल्य घटाउन पहल गरोस् ।