© २०२३
भैरहवामा निर्माणाधीन गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको लागि दोस्रो चरणको काम अझै सुरु भएको छैन् । पहिलो चरणको काम सकिएर विकानस्थल उडानका लागि तयारी अवस्थामा छ र अव क्यालिब्रेसन फ्लाईट पर्खिरहेको छ । तर दोस्रो टर्मिनल बिल्डिङका लागि अघिल्लो सरकारले अघि बढाएको तयारी अहिले भने अलपत्र छ ।
विमानस्थल बिस्तार आयोजनाका लागि अहिलेसम्म विमानस्थल निर्माणका लागि करिव ३१ अर्व रकम खर्च भएको छ । तत्कालीन अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले काठमाडौंको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्दा ठूलो टर्मिनल भवन बनाउने योजना बनाएर काम अगाडि बढाएका थिए । त्यसबेलाका पर्यटनमन्त्री योगेश भट्टराईकै अगुवाईमा दोस्रो टर्मिनलका लागि डिजाईन समेत तयार भएको थियो ।
तर अहिलेको सरकारले भने दोस्रो चरणको काम अगाडि नबढाउने तयारी गरेको विमानस्थल बिस्तार आयोजनाका अधिकारीहरु बताउँछन् । विमानस्थलमा दोस्रो टर्मिनल भवन (टि २), एप्रोन लगायतका पूर्वाधार निर्माणका कामलाई दोस्रो चरण भन्ने गरिन्छ ।
गत पुसमा भैरहवा आएको बेला पुर्व अर्थमन्त्री पौडेलले दोस्रो चरणको काम तत्काल अघि बढाउन आग्रह गरेका थिए । विमानस्थलको दोस्रो चरणको काम गर्नका लागि एसियाली विकास बैक सात अर्व रुपियाँ लगानी गर्न तयार रहेको उनले जानकारी दिए । विमानस्थलको दोस्रो चरणको काम कुनै पनि हालतमा रोक्न नहुने पौडेलले बताए ।
नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण स्रोतले भने पुर्व प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले पर्यटनमन्त्री प्रेम आलेलाई दोस्रो चरणको काम रोक्न निर्देशन दिएको बताएको छ । “दोस्रो चरणको डिजाइनमै त्रुटी छ, तसर्थ यो काम अघि बढाउनु हुँदैन, यसलाई तत्काल रोक्नुपर्छ”–नेपालको भनाई उद्धृत गर्दै प्राधिकरणका एक अधिकारीले भने ।
निवर्तमान अर्थमन्त्री रहेका पौडेलले चालु आर्थिक वर्षमा विमानस्थलको दोस्रो टर्मिनल भवन निर्माणका लागि तीन अर्व ५४ करोड रुपियाँ बिनियोजन गरेका थिए । तर अहिले भने अर्थमन्त्रालयले विमानस्थल सञ्चालनमा नआएसम्म दोस्रो चरणको काम अगाडि नबढाउन निर्देशन दिएपछि काम रोकिएको छ । भैरहवामा नयाँ टर्मिनल भवन आवश्यक पर्ने र यसलाई रोक्न नहुने प्राधिकरणका एक पुर्व महानिर्देशकको भनाई छ ।
२०७५ सालमा नेपाल नागरिक उड्यन प्राधिकरणले हाल निर्माण भएको १५ हजार वर्ग मिटरको टर्मिनल भवनबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान व्यवस्थापन गर्न अप्ठ्यारो हुने भएकाले नयाँ टर्मिनल भवन बनाउनु पर्ने निष्कर्ष निकालेको थियो । उक्त निष्कर्षका आधारमा अर्थमन्त्रालयले विमानस्थलको दोस्रो चरणको काममा सहयोग गर्न एडीबीसँग आग्रह गरेको थियो । एडीबीले विमानस्थलमा ६४ मिलियन डलर (करिब ७ अर्ब ६३ करोड रुपियाँ) लगानी गर्ने सम्झौता पनि गरेको छ ।
एडीबी र प्राधिकरण अन्तर्गतको राष्ट्रिय गौरवव आयोजनाले दोस्रो चरण बिस्तार गर्दा विमानस्थलमा के कस्तो काम गर्ने भन्ने अध्ययन गरेका थिए । दुबै पक्षको सहमतिमा विमानस्थलमा नयाँ टर्मिनल भवन, थप विमान पार्किङका लागि एप्रोन, विमानस्थलको बाहिर कार पार्किङस्थललगायतका संरचना बनाउने निष्कर्ष पनि निकालिएको थियो ।
सम्पूर्ण निर्माण कार्य सम्पन्न गर्न ९७ मिलियन डलर (करिब ११ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँ ) लाग्ने, त्यसमा एडीबीले ६४ मिलियन डलर खर्च गर्ने र बाँकी ३३ मिलियन डलर (करिब ३ अर्ब ९३ करोड रुपैयाँ ) नेपाल सरकारले खर्च गर्नु पर्ने सहमतिअनुसार एडीबीले नेपाललाई सहयोग गर्ने सम्झौता पनि गरेको थियो । एडीबीले लगानी सम्झौता गर्नुपूर्व टर्मिनल भवनको वित्तीय तथा आर्थिक सम्भाव्यता अध्ययन गरेको थियो ।
आयोजना प्रमुख प्रवेश अधिकारीले अहिलेको टर्मिनल भवनको पश्चिमतर्फ नयाँ टर्मिनल भवन निर्माण गर्ने गरी योजना बनेकोमा अहिले काम रोकिएको बताए । आयोजना प्रमुख अधिकारीका अनुसार टर्मिनल भवनमा छ वटा एरोब्रिज रहने गरी डिजाइन समेत तयार भैसकेको अवस्थामा काम रोकिएको हो ।
“एरोब्रिज सुविधा भएको टर्मिनल भवन बन्ने हो भने संभवतः यो नेपालमै पहिलो हुन्छ, तर बन्ने नबने अझै टुंगो छैन”–आयोजना प्रमुख अधिकारीले भने ।