© २०२३
विसौं वर्ष सवारी चलाएको आफ्नो अनुभव बताउने कृष्णबहादुर तामाङ विना कागज पत्र टिप्पर हाँक्दा उनी अकस्मात कारबाहीमा परे । तामाङ एक्ला चालक भने होइनन् ? ट्राफिक कारबाहीमा परेको ! उनी सँगै टिप्पर हाँक्ने श्याम नेपाली भने स्थायी नम्बर प्लेट बिना ज्यामिरेको भुटुके देखि नवलपरासीको सर्दीमा रहेको होङसी सिमेन्टका लागि चुन ढुंगा ढुवानी गर्ने बीस जना भन्दा बढी चालकहरू ट्राफिक प्रहरीको ट्रयापमा परेका छन् ।
सिमेन्ट उद्योगका लागि आवश्यक पर्ने चुन ढुंगा ढुवानी गर्ने टिप्परका चालकहरू विना कागज पत्र, स्थायी नम्बर प्लेट बिना, सवारी चालक अनुमति पत्र विना र मापदण्ड भन्दा विपरित ओभरलोड ढुवानी गर्ने कार्य टिप्पर चालकहरूको दैनिकी हो ।
मूख्य राजमार्ग भन्दा धेरै टाढा ट्राफिक प्रहरीको निगरानी तथा अन्त्यन्त कम पुग्ने यस सडक खण्डमा सवारी ऐन नियम विपरीत टिप्पर हाँक्ने सवारी चालकहरूको दादागिरी नै चलेको छ । मापदण्ड भन्दा बढी ढुंगा लोड गरेर तीब्र गतिमा सवारी गुडाउने उनीहरूको विशेषता नै भएको स्थानीय बासिन्दा प्रेम बहादुर सोती बताउँछन् ।
ट्राफिक प्रहरीको निगरानी हुन नसक्ने यस सडकखण्डमा टिप्पर चालकहरूको दादगिरी नै छ । तीब्र गतिका कारण सडकमा पैदल हिँड्ने बालबालिका, बृद्ध बृद्धालाई जोगाउन र जोगिन निकै कठिन भएको ज्यामिरेकी स्थानीय बासिन्दा कृष्णकला घर्ती मगरले गुनासो पोखिन् ।
‘स्थानीय बासिन्दाले गुनासो गर्ने ठाउँ नै भएन ट्राफिक प्रहरीसँग हाम्रो पहुँच पुग्दैन । गाउँका टाठाबाठा मध्ये केहिले खानीमा काम गर्दछन् । केहि आफै ड्राइभर छन् । हामी टिप्परबाट आतंकित भयौं । हाम्रो आवाज चित्कारमा परिणत भयो,’ उनले भनिन् ।
ट्राफिक प्रहरीले सुराकीको भरमा यस क्षेत्रमा सञ्चालित टिप्परको विषयमा निगरानी बढाएको थियो ।
विना कागज पत्र, विना सवारी चालक अनुमति पत्र, नम्बर प्लेट बिना, मापदण्ड विपरित ढुवानी जस्ता विषयमा गुनासो आएपछि पहिलो पटक ट्राफिक प्रहरी जवान, दोस्रो पटक हवल्दारको कमाण्डमा पठाएँ । तर चालकहरूले वास्ता नगरेपछि आफै पुगेर चेकजाँच गरेको जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका प्रमुख डम्बर गिरी बताउँछन् । चेकजाँचका क्रममा अधिक मात्रामा सवारीका साधनहरूमा नम्बर प्लेट बिना सञ्चालन भएको, ढुंगालाई त्रिपालले नछोपेको मापदण्ड भन्दा बढी ढुवानी गरेको कागज पत्र बिना सवारी हाँकेको जस्ता कुराहरू भटिएको उनले बताए ।
उनका अनुसार ट्राफिक नियम विपरित सवारी हाँक्ने चालकलाई कारबाही गरि २५ हजार रूपैयाँ जरिमाना स्वरूप राजस्व संकलन भएको र चालकहरूको सवारी चालक अनुमति पत्र शङ्कास्पद देखिएकोले ५० भन्दा बढी सवारी चालक अनुमति पत्र आवश्यक सक्कली र नक्कली भन्ने विषयमा पत्ता लगाउनका लागि नियन्त्रणमा लिएर सम्बन्धित यातायात व्यबस्था कार्यालयमा पठाउने तयारी गरिएको प्रमुख गिरीले बताए । चेकजाँचका क्रममा चालकहरूलाई प्रशिक्षण समेत दिइएको थियो । ट्राफिक प्रहरीले आकस्मात छड्के चेकजाँच गर्ला भन्ने कल्पना नै थिएन । कागज पत्र साथमा नलिएर सवारी चलाएको कारण जरिमाना तिर्नु परेको सवारी चालक विमल सुनारी बताउँछन् ।
यस क्षेत्रमा गुड्ने टिप्परका चालकहरू मध्ये धेरैको लाइसेन्स छैन । ट्राफिक आउला भन्ने डर पनि छैन । कम्पनीबाट गाडि निकाल्यो बडी बनायो । कम्पनिले दिएको अस्थायी नम्बरमा महिनौं गाडि गुडाउने पनि छन् । ट्राफिकको यस किसिमको कार्यले चालकहरूलाई सचेत बनाएको उनले बताए । सदरमुकाम तानसेन देखि झण्डै ५० किलोमिटर दुरीमा रहेको साविकको ज्यामिरे गाविस हालको निस्दी गाउँपालिका भित्र पर्ने ज्यामिरेको भुटुेकेबाट नवलपरासी जिल्लाको सर्दीमा रहेको होङसी शिवम् सिमेन्ट उद्योगका लागि कच्चा पदार्थ ढुवानी गर्ने टिप्पर दैनिक दुई सय भन्दा बढीले दैनिक रूपमा दुई ट्रिप गर्ने गरेको स्थानीय बासिन्दा बताउँछन् ।
उद्योगदेखि खानीस्थल सम्मको दुरी ३० किलोमिटर रहेको र यहाँ टिप्परको संख्या अझ बृद्धि हुने कम्पनीले जनाएको छ । ट्राफिक प्रहरीको निगरानीका कारण टिप्पर चालकहरूको दादागिरी अन्त्य हुने स्थानिय बासिन्दाले अपेक्षा गरेका छन् । सवारी चालक अनुमति पत्र बिना सवारी चलाउने टिप्पर र डोजर मात्र हो । त्यो पनि यस ठाउँमा मात्र हो । ट्राफिक प्रहरीको निगरानी अत्यन्त कम हुने भएकोले हो । ट्राफिक प्रहरीले यसरी अनुगमन र निगरानी गरेको पहिलो पटक हो । यसलाई निरन्तरता दिए मात्र सार्थकता प्राप्त गर्ने छ । अन्यथा कर्मकाण्डिका रूपमा मात्र हुने स्थानिय बासिन्दा टोप बहादुर घर्तीले बताए । जिल्लामा ट्राफिक प्रहरीले धेरै काम गर्नुपर्ने जनशक्ति कम भएकोले सबै ठाउँमा निगरानी पु¥याउन नसकिए पनि यसैगरि समय समयमा छड्के चेकजाँच गरिने ट्राफिक प्रहरी नायब निरीक्षक डम्बर गिरीले बताए ।