खोज

दाङ, १३ मंसिर । तुलसीपुर उपमहानगरपालिका –१४का मदन रावत चौपरेले माबि भोजपुरको १० कठ्ठा खेत अधिया (बटैया) गर्ने शर्तमा खेती गर्दै आएका छन् । विद्यालयको जग्गा १२ बिघा मध्ये उनले १० कट्ठा जग्गा मात्रै लगाएका छन् । १० कट्ठा विद्यालयको र १० कट्ठा आफ्नो जमिनमा धान खेती गरेका रावतले युएस १३ नामको धान रोपेका हुन् । विगतका वर्षमा युरिया डिएपी मल राखेर खेती गरेका रावतले यसपाली समयमा मल नपाएपछि दाङमा उत्पादन भएको सूर्य शक्ति जैबिक मल प्रयोग गरेको बताए । जैविक मल प्रयोग गरेको भएर होला गत बर्ष भन्दा यसपाली धान राम्रो फलेको उनको भनाइ छ । “स्थानीय उत्पादन मल भएकाले सहजै पाइयो,उत्पादन पनि बढ्यो उनले भने ।”
घोराही – ७ शुक्रवारका सीता चौधरीले साढे दुइ बिघा जमिनमा धान खेती गरे छन् । उनले सुर्य शक्ति जैबिक मल प्रयोग गरेर धान राम्रो फलेको बताइन् । गतवर्ष एक सय १५ मुरी धान फलेकोमा यसपाली १० मुरी धान उत्पादन बढेको उनले बताइन् । युरिया, डियपी मल प्रयोग गरेको भन्दा जैबिक मल प्रयोग गरेको धान धेरै फलेको हो । रोग किरा पनि कम लाग्दो रैछ , त्यसैले उत्पादन पनि बढेको जस्तो लाग्छ । स्थानीय स्तरमा उत्पादन भएको मल पयोग गर्न पाउदा खुशी लागेको उनले बताइन् ।
घोराही –९ भगुवारका हिमबहादुर ओलीले १५ कट्ठामा युएस धान खेती गरेका छन् । धान रोपाई गर्ने समयमा मल नपाएर भौतारी रहेको समयमा दाङमा उत्पादन भएको मल प्रयोग गरेको उनले बताए । सधैं युरिया र डिएपी मल प्रयोग गरेको यसपाली धान कस्तो होला भन्न्ो लागेको थियो तर धान उत्पादन राम्रो भएपछि धेरै खुशी लागेको छ उनले भने । “सुर्य शक्ति मल थोरै राखे पनि राम्रो हुने रैछ । १५ कट्ठामा २ बोरा मलमात्रै राखेको नसोचेको धान फल्यो ।” १५ कट्ठामा ६० मुरी धान फल्थ्यो यसपाली ५ मुरी धान बढेको छ । मल अली गिलो भएकाले खेतम छर्नलाई असजिलो हुन्छ दाना गराउनुपर्ने सल्लाह पनि दिए ।
घोराही ९ भगुवारका कृष्णबहादुर बस्नेतले २०७१ साल देखि कृषि सहकारी चलाएका छन् । बागेश्वरी कृषि सहकारी संस्थाको अध्यक्ष हुुन् । उनले गाउँघरका किसानलाई मल, मूल बीउ उत्पादन गरि बिक्रि गर्ने गरेको बताए । यसपाली खेती गर्ने समयमा मलको समस्या भयो किसानलाई सूर्य शक्ति मल उद्योगबाट उत्पादन भएको ४० बोरा मल बिक्रि गरेको थियौ । बजारमा मल नपाएको अबस्था थियो स्थानीय मल प्रयोग गर्न पाउदा किसान खुशी भएको बस्नेतले बताए ।
घोराही उपमहानगरपालिका १७ बेलभारमा २०७१ सालमा स्थापना भएको सूर्य शक्ति जैविक प्राङारिक मल उद्योगले जैविक मल उत्पादन गर्दै आएको छ । दैनिक १० क्विन्टल मल उत्पादन भैरहेको छ । रासायनिक मलको बिकल्पका रुपमा उद्योग स्थापना भएको सूर्य शक्ति जैविक प्राङारिक मल उद्योगले जैविक मल उत्पादन केन्द्र प्रालिका सञ्चालक महेश चौधरीले बताए । करिव एक करोडको लागानी लागेको उनको भनाइ छ । “२०७१ सालमा स्थापना भएको उद्योगले २०७३ सालमा नेपाल अनुसन्धान केन्द्र (नार्क) बाट अनुमति प्राप्त गरेर प्राङ्गारिक मल उत्पादन गर्दै आएका छौ, उनले भने ।” यस उद्योगबाट उत्पादन भएको मल धान, तरकारी र फलफूल खेतीमा प्रयोग हुदै आएको छ ।
यो मलले माटोको उर्बराशक्ति बचाइ राख्न मद्धत गर्दछ । नेपाल सरकारको साथ सहयोग रहेमा दाङ जिल्लालाई पुग्ने मल उत्पादन गर्न सक्ने क्षमता उद्योगसंग रहेको उनले बताए । प्राङ्गारिक मल प्रयोग गरेका किसानसंग मलको बारेमा जानकारी लिने गरेको र उनीहरुको सुझाबका आधारमा आफूलाई परिमार्जन गदै लैजाने चौधरीले बताए । स्थानीय स्तरमा स्थापना भएको उद्योगलाई संरक्षण र सम्र्बधन गर्न सकेमा दाङ मलमा आत्म निर्भर हुने उनको भनाइ छ ।।।