© २०२३
बुटवल, १२ जेठ । दुर्घटना न्युनीकरणसंगै मर्यादित यात्राको लागि सरकार र यातायातका सरोकारवाला निकायहरु जिम्मेवार हुनुपर्ने एक कार्यक्रममा बोल्ने बक्ताहरुले बताएका छन् । तिलोत्तमा नगरपालिकाको सहयोगमा सुरक्षित यात्रा नेपालले आयोजना गरेको सरोकारवालाहरुसंग छलफल एवं रणनीति तर्जुमा कार्यक्रम २०८१ कार्यक्रममा बोल्ने वक्ताहरुले दुर्घटना न्युनीकरणमा नीति नियम र कानुन कार्यान्वयनलाई जोड दिनुपर्ने बताए ।
कार्यक्रमको तिलोत्तमा नगरपालिकाका नगरप्रमुख रामकृष्ण खाणले उद्घाटन गर्दै सडक दुर्घटना सबैको साझा सवाल भएको भन्दै यसलाई निरन्तर उठाउनुपर्ने बताए ।
कार्यक्रममा लुम्बिनी प्रदेश प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायव महानिरीक्षक कुबेर कडायतले मानसिक हिसाबबाट नैतिक जिम्मेवारी आआफ्नो पक्षबाट लिनुपर्ने बताए । सरोकारवाला निकायहरु आआफ्नो पक्षबाट जिम्मेवार हुनुपर्ने उनले बताए । नीति नियम र कानुन कार्यान्वयन नहुँदा नेपालमा बेथिती रहेको भन्दै शिक्षा र सचेतनामा जोड दिन जरुरी रहेको उनले बताए । हाम्रो सडक १२ टन क्षमताको छ तर दोब्बर बढी टनका सवारी गुडेका छन् । यसैगरी सडकमा ५० किलोमिटर प्रतिघण्टा हिड्नुपर्ने सडकमा त्यो भन्दा दोब्बर गतिमा लगिदा यसको अनुगमन जरुरी रहेको उनले बताए ।
रुपन्देहीका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामचन्द्र अर्यालले सडक दुर्घटना मृत्युको कारक बनेको बताए । उनले मानवलाई केन्द्रमा राखेर विकासको अवधारणा अघि बढेको बताए ।सडक पुर्वाधार र निर्माणमा ढिलाई भएमा आवश्यक दबाब दिने काम, चालक सचेतना, ओभरटेक, ओभर स्पिड, ओभर थ्रु गर्नेलाई विशेष चासोका साथ कारवाही गरिने उनले बताए । ‘सडक दुर्घटनामा राजनीति भएको छ ।’—उनले भने । कानुनले नै मृत्यु भएमा ५ लाख र घाईते भएमा औषधी उपचारमा ३ लाख रुपैया दिने भनिएपनि सडक दुर्घटनासंगै बार्गेनङ र सडक जाम हुने गर्छ । सडक डिभिजन तथा सडक पुर्वाधार कार्यालयले अनिवार्य समयमा काम पुरा गर्न, यातायात कार्यालयले लाईसेन्स वितरण प्रणालीलाई ब्यवस्थित गर्नुपर्छ । सवारी परिक्षणको विषयमा सवारी परिक्षण कार्यालयले ध्यान दिनुपर्छ । स्थानिय तहले पाठ्यक्रम विकास गरि अघि बढाउन सक्छ ।
कार्यक्रममा सुरक्षित यात्रा नेपालका अध्यक्ष कृष्ण बेल्वासेले रणनैतिक योजना बनाउन मदत मिल्ने गरि कार्यक्रममा जोड दिएको बताए । कार्यक्रममा संस्थाका सल्लाहकार प्रदिप शाहले संस्थाको गतिविधि र सडक दुर्घटनाको अभियानबारे प्रस्तुती गरेका थिए । यसैगरी पत्रकार स्वस्तिक श्रेष्ठले सडक दुर्घटनाको विश्व, नेपाल र लुम्बिनी प्रदेशको अवस्था र निदानका बारेमा प्रस्तुती राखे ।
कार्यक्रममा नेपाल प्रहरी राजमार्ग सुरक्षा तथा ट्राफिक ब्यवस्थापन कार्यालयका प्रहरी उपरिक्षक श्याम बहादुर खत्रीले सडक दुर्घटना र ट्राफिक प्रहरीको अभियानबारे प्रकाश पारे । मानवीय, यान्त्रिक, वातावरणीय सडक र अन्य कारणबाट दुर्घटना हुने उनले बताए ।
लुम्बिनी प्रदेशमा आर्थिक वर्ष २०७८/२०७९ मा २ लाख ८४ हजार कारवाही हँुदा २० करोड ८ लाख रुपैयाँ जरिवाना र ३९३७ ट्राफिक सचेतनाका कार्यक्रम ट्राफिक प्रहरीले गरेको छ । यसैगरी आव २०७९/२०८० मा २ लाख ९६ हजार कारवाहीबाट २१ करोड ७१ लाख रुपैया जरिवाना र ६८९६ ट्राफिक सचेतना तथा आव २०८०/२०८१ वैशाखसम्म २ लाख ३ हजार, कारवाही गर्दा १४ करोड ९६ हजार रुपैया र ११ हजार ७५५ ट्राफिक सचेतना कार्यक्रम गरिएको उनले बताए । यसैगरी टाईम गार्ड लागु, विभिन्न स्थानमा १२८ वटा सिसि क्यामरा जडान टिभिआरएस प्रणाली लागु, ४१५ सचेतनामुलक बोर्ड राखिएको उनले बताए । उनले पहाडी जिल्लामा भौगोलिक विकटता र गुणस्स्तरीय सडकस्तर उन्नति नहुनु, बढ्दो शहरीकरण, प्राविधिक साधन श्रोतको कमी,सडक बत्तिको अभाव, क्रेन र रयाकरको अभाव, सवारी साधनको आयातमा वृद्घि, मुख्य बजार क्षेत्रमा पार्किङ स्थलको अभाव, छाडा चौपाया जस्ता चुनौतीहरु रहेको बताए ।
कार्यक्रममा पश्चिम नेपाल यातायात ब्यावसायी प्रालिका अध्यक्ष दधिराम न्यौपानेले सडक अनुसार सवारी साधनको मापदण्ड लागु गर्न जरुरी रहेको औल्याए । सार्वजनिक सवारीको विषयमा सरकार सचेत हुनुपर्ने उनले बताए । लामो दुरीमा दोहोरो चालक र मोटरसाईकलको सिसि क्षमताको विषयमा जोड दिनुपर्ने उनले बताए ।
तिलोत्तमा नगरपालिका वडा नं ५ का वडाअध्यक्ष रमेश डुम्रेले रणनीति बनाउने विषयमा राम्रो काम भएको भन्दै स्थानिय सरकार सहकार्य गर्दै अघि बढ्न तयार रहेको बताए । एउटा समिति तयार गरेर त्यसबाट आवश्यक पहल अघि बढ्न सुझाव दिए ।
कार्यक्रममा संस्थाका सल्लाहकार महेन्द्र पाण्डेले दुर्घटना हुनुको धेरै कारण हुने भएपनि यसको ठुलो शास्त्र ओझेलमा परेको बताए । धेरै कुरा राज्यसंग जोडिने हुदा पनि सरोकारवाला निकायहरु एकतावद्घ भएर घटघचाउनुपर्ने उनले सुझाव दिए । नेपाल गरिब नभई गरिब ब्यवस्थापन देखिएको उनले बताए । कार्यक्रमका संयोजक दिपक ढकालले न्युन श्रोत र साधनबाट अधिकतम काम भईरहेको बताए ।
कार्यक्रममा पत्रकार दामोदर खनालले सडक निर्माण र मर्मतमा सरकारको जोड दिनुपर्ने सुझाव दिए । अधिकारकर्मी रिमा विसिले लैगिकमैत्री नितिमा जोड दिन सुझाव दिईन् ।
अटो क्षेत्र र बसपार्कमा सडक सुरक्षाको सचेतना दिने गरी नियमित कार्यक्रम गर्न जरुरी रहेको उनले बताए । कार्यक्रममा संस्थाका संरक्षक अर्जुन रानाभाट, संस्थाका सल्लाहकार लोकनाथ पोखरेल, यातायात मजदुर तथा ब्यवसायी भलाई कोषका अध्यक्ष दिनेश फुल्लेल, तिनाउ हस्पिटल प्रालिका अध्यक्ष चिरन्जिवी जोशीले सवारी ऐन, ट्राफिक सचेतनालाई जोड दिनुपर्ने बताए ।