खोज

बुटवल नेपालमै नमुना च्याउ खेती गर्दै आएको रुपन्देहीको कञ्चन गाउपालिका –१ गजेडीमा रहेको स्पीन्जर च्याउ फर्ममा पहिलो पटक सोलारबाट च्याउ सुकाउने प्रविधि(सोलार डा«यर) भित्रीएको छ । सिजनको बेला उत्पादन भएको च्याउलाई सुकुटीको रुपमा भण्डारण गरी बेमौसममा विक्रि गर्नको लागि यस्तो प्रवित्रि भित्र्याइएको हो । नेपाल सरकार पोष्ट हार्भेष्ट व्यवस्थापन निर्देशनालय को ८५ प्रतिशत अनुदानमा उक्त मेसीन ल्याइएको हो । जुन सुकै कषिजन्य बस्तु सुकाउनको लागि कुनै पनि बाहिर शक्ति(विद्युत) नचाहिने उक्त प्रविधमा सोलारबाट नै हुने गर्दछ ।
स्पीन्जर च्याउ फर्मका सञ्चालक गंगाधर शर्माका अनुसार अहिले मिडियम साईजको मेसिन ल्याइएको हो । कुल १ लाख १० हजार रुपैया पर्ने उत्त प्रविधिमा ८५ प्रतिशत अनुदान रहेको छ । जसमा सञ्चालक शर्माले जम्मा १६ हजार ६ सय ११ हजार रुपैयाँ लगानी गरेका छन् ।
अहिले च्याउ घाममा सुकाउदै आएकोमा उक्त ड्रायरमा सिकाउदा त्यसमा च्याउको गुणस्तर खेरा नजानेका साथै अन्य समयमा भन्दा छिटो सुक्ने र च्याउको स्वाद पनि फरक नहुने गरेको छ । सञ्चालक सर्मा भन्छन्–‘अहिले घाममा सकुाउदा घामको तापले गुणस्तरमा असर गर्दथ्यो भने अहिले यो मेसिन माथिबाट छोपिएको हुनाले कुनै पनि असर गर्दैन, स्वाद र गुणस्तरमा कुनै पनि फरक परेको मैले पाईन् । ’
केही दिन पहिला सुकाएर परिक्षण समेत गरिएको छ । कलर, स्वादमा पनि कुनै पनि फरक नपर्ने गरेको उनको भनाई छ । एक दिनमा २० किलो सम्म सुकाउन सकिने क्षमता रहेको छ । ८ घण्टामा कुल पानीको मात्रा सुकाएर २० प्रतिशत मा उक्त मेसिनले ल्याउने गर्दछ ।
वि.स. २०६८ सालवाट च्याउ खेतीमा लागेका गंगाधर शर्माले च्याउको फर्म नै स्थापना गरेर वि.स. २०७० सालबाट ‘स्पीन्जर’ च्याउ फर्म सञ्चालनमा ल्याएका हुन । राष्ट्रपती उत्कृष्ठा कृषक सम्मान समेत प्राप्त गरिसकेका शर्माको पुरै परिवार नै च्याउ खेतीमा लागेको छ । बेमौसममा समेत मिल्की च्याउ उत्पादन गरेका उक्त फर्म यस क्षेत्रमा पहिलो फर्म समेत हो ।
बार्षिक रुपमा १८/१९ लाख रुपैयाँको कारोबार फर्मले गर्दै आएको जानकारी दिदै सञ्चालक शर्माले ४० प्रतिशत नाफा कमाउदै आएका छन् । उनले बार्षिक रुपमा ८ देखि १० लाख रुपैयाँ घरमा नै बसेर कमाउदै आएका छन् ।
अहिलेको च्याउको फर्मलाई वृद्धि गर्नेै योजना बनाएका छन् । बार्षिक १करोड रुपैयाँ बराबरको कारोवार गर्ने गरी अवको दुई बर्षमा फर्म सञ्चालन गर्ने योजना रहेका शर्माको भनाई छ ।
अहिले ८ वटा टनेलमा मिल्की च्याउ, कन्ने च्याउ खेती गर्दै आएका छन् । ११÷२२ का अझै ३० वटा टनेल बनाउने योजनामा रहेका छन् । जमिन भाडामा लिएर विभिन्न निकायको सहयोग गरेमा निकट भविश्यमा लक्ष्य अनुसार जान सक्ने सोच बनाइएको जानकारी उनले दिए ।
यस भन्दा पहिला रुपन्देहीमा पहिलो पटक जिल्ला कृषि विकास कार्यालय रुपन्देहीको ‘प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिककरण परयोजना’ अन्र्तगत च्याउको बल बनाउने मेसिन प्रदान गरिएको थियो । जसबाट उनले सोही मेसिनबाट च्याउ को बल्ब बनाउदै आएका छन् ।
जिल्ला कृषि विकास कार्यालय रुपन्देहीको १ लाख ६५ हजार र फर्मको १ लाख ६५ हजार गरी कुल ३ लाख ३० हजार रुपैयाँ लागतमा उक्त मेसिन प्रदान गरिएको थियो । स्पीन्जर च्याउ फर्मका प्रबन्धक राजन शर्माका अनुसार एक मिनेटमा ४ वटा सम्म च्याउको बल बनाउन सकिने क्षमता रहेको यो मेसिनबाट सही अनुपातमा विउ राख्नुको साथै कार्य सम्पादनमा समेत सरलता आउने गर्दछ ।