© २०२३
दाङ, २ मङ्सिर ।
यही मङ्सिर ४ गते हुन गइरहेको प्रतिनिधि र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनका आवश्यक तयारी सन्तोषजनक रहेको अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र इन्सेकले ठहर गरेको छ ।
निर्वाचनको पूर्व तयारी, आचारसंहिता पालना र मतदाताको मतदान गर्ने वातावरणको अवस्था बारे जानकारी लिन दाङ आएको इन्सेक केन्द्रीय प्रतिनिधि मण्डलले लुम्बिनी प्रदेशका सबै जसो जिल्लामा आयोगका तर्फबाट मतदाता शिक्षा अपेक्षित रुपमा हुन नसकेको जनाएको छ ।
इन्सेक लुम्बिनी प्रदेश प्रमुख भोला महतले रुपन्देही, कपिलवस्तु, दाङ, प्युठान र रोल्पा सहितका जिल्लामा निर्वाचनको तयारी सन्तोषजनक रहेको बताए । मानवीय त्रुटी र नीतिगत समस्या कही न कही भएपनि त्यो समाधान गर्न जरुरी रहेको औँल्याए । मतदान केन्द्रको तहगत सुरक्षा प्रदान गरिएको भएपनि मतदान स्थलमा हुन सक्ने असंगतिपूर्ण अवस्थाको जोखिममा विशेष ध्यान दिनुपर्ने उनको भनाई छ । खास मतदाताहरुमा निर्वाचनको महत्वसहित मतदाता शिक्षाको पहुँचमा लापरवाही भएको बताए । यसो हुनुमा संरचनागत र नीतिगत समस्या प्रमुख कारक मानिएको बताए ।
इन्सेक सदस्य शोभाकर बुढाथोकीले निर्वाचन कसरी सफल बनाउने भन्ने सवालमा अध्ययन, अनुगमनको पाटोमा निर्वाचन आयोगले काम गरिरहेको बताएपनि समग्र कामको अवस्थामा प्रश्न गर्न सकिने ठाउँ रहेको बताए । उनले अब मतदाता सचेतनामा परम्परागत शैली बदल्दै मतदाताको पहुँच र सुविधामा ध्यान दिनुपर्ने बताए । अहिले भौतिक उपस्थिति र प्रविधिको प्रयोगमा नागरिकको प्रभावकारीता हुने हुँदा त्यसतर्फ ध्यान दिन आवश्यक रहेको बताए ।
सो अवसरमा घोराही उपमहानगरपालिका उपप्रमुख हुमा डिसीले निर्वाचन प्रचारप्रसार, मतदान गर्दासम्मको अवस्थामा धेरै खालमा समस्या निम्तिने अवस्था आउनुका पछाडि कारण खोज्नुपर्ने बताइन् ।
छलफलमा प्रेस काउन्सिल सदस्य शरद अधिकारीले मतदान केन्द्रमा पर्यवेक्षणको जिम्मेवारी पाएकाले उचित दायित्व लिन सकेको अवस्थामा देखा पर्ने गरेका समस्या समाधान हुने बताए । निर्वाचन जहिले पनि निष्पक्ष, स्वतन्त्र र भयरहित भनिए पनि भयसहित हुने अवस्था आउने हुँदा त्यसतर्फ आचारसंहिता पालनामा ध्यान दिनुपर्ने बताए ।
नागरिक समाज दाङका संयोजक केबी मसालले विगतमा भन्दा अहिले दलहरुको प्रचारशैली सुधारिएको बताए पनि चुनावमा राजनीतिक दलका नजिकका बाहेक आम नागरिकहरुको चासो घट्दै गएको बताए । यसो हुनुको कारण पहिल्याउँदै मतदाताहरुमा उत्साह जगाउन जरुरी रहेको बताए । उनले मतदाता शिक्षा समय सापेक्ष हुने हुँदा नागरिकलाई सचेतना जगाउने काममा दलहरुको भुमिका हुनुपर्ने बताए ।
अधिकारकर्मी विकिरण गौतमले आचारसंहितामा प्रविधिको प्रयोग गर्दै दलहरूले उल्लंघन गरेको आरोप लगाए । पछिल्लो समय मतदाताहरुले मतदान गरेर के हुन्छ र भन्ने खालका अभिव्यक्ति दिने क्रम बढ्दै गएकाले जनताको बीचमा मत नहाल्दा यसको असर कस्तो पर्छ भन्ने विषयमा सचेतना बढाउँदै भ्रम चिर्न जरुरी रहेको बताए ।
जिल्लाको घोराही र तुलसीपुर कारागारमा रहेका कैदीबन्दीहरुलाई अस्थायी मतदान केन्द्र मार्फत मतदानको व्यवस्था मिलाईएको मुख्य निर्वाचन अधिकृत कृपासुर कार्कीले बताए ।
जिल्लामा कुल १ सय ५३ मतदान स्थल र ४ सय ६५ मतदान केन्द्र मध्ये १२ वटा अति सम्बेदनशील र १ सय ३० वटा मतदान स्थल सम्बेदनशील पहिचान गरिएको छ भने ११ वटा सामान्य पहिचान गरिएको छ । ४ लाख १९ हजार ९ सय २४ मतदाताले मतदान गर्न पाउने भएका छन् भने कारागारमा रहेका कैदीबन्दीहरुको लागि सोही ठाउँमा अस्थायी मतदान केन्द्र स्थापना गरी मतदान गर्ने व्यवस्था मिलाईएको छ ।