© २०२३
नवलपरासी, २८ भदौ ।
जिल्लाको सुनवल नगरपालिकाको तुरिया खोलामा खोला तस्करहरू पुनः सल्बलाउन थालेका छन् । गत साउन महिनामा नगरपालिकाले खोलामा तस्करी गरि राखिएको अबैध भण्डारणहरू जपत अभियान सञ्चालन सिथिल बने पछि अहिले खोलामा तस्करी पुनः हुन थालेको स्थानीयले बताएका हुन् ।
तस्करहरूले नगरप्रमुखको सचिवालयसम्म पहुँच पु¥याएर पुनः तस्करी कार्यलाई निरन्तरता दिन थालेको एक स्थानीयले बताए । तस्करहरूले पहुँच पु¥याएको भने पनि जपत अभियानलाई विफल नै बनाएर सरकारी संयन्त्र भन्दा माफिया प्रभाव जमाउदै तस्करी कार्य बढाउन लागेको अर्को थरीका जनताका भनाई रहेको छ । तुरिया खोलामै भेटिएका एक स्थानियले भने, तस्करलाई मेयरले तह लगाउन खोजेकी थिईन्, तर उनलाई नै सरकारी संयन्त्र भित्र छिरेर तस्करले नै तह लगाएका छन् । त्यही भएर अहिले जपत अभियान पनि रोकिएको छ, उनले भने, मिलेर तस्करीलाई छुट हुन थालेको हो, कि तस्करी कार्य रोक्न नसकेर हुन थालेको हो ? यसबारे मेयरको अघिल्लो कदमले देखाउने छ ।
तुरिया खोलामा अहिले पनि करोडौ मुल्य बराबरको ढुंगारमिस्कट भण्डारण अवस्थामा छ, उनले देखाउँदै भने, खोलामा फेरी विहान बेलुका टेक्टरले चोर्ने कार्य शुरु भई रहेको छ । प्रहरीलाई त सुचना गनैै भएन्, उनले भने, प्रहरीलाई सुचना गरियो कि सो सुचना तस्करलाई पुग्ने गरेको छ, तस्करहरूले गाँउलेलाई थर्काउदै आएका छन् । खोला भित्रै सप्लायर्सका बोर्डहरू राखिएका छन्, उनले बोर्ड देखाउदै भने, खोला छेउमै सुमन सप्लायर्स सुनवल ४ भनेर बोर्ड राखिएको छ । सो बोर्डमा दर्ता नम्बर उल्लेख छैन् । मोवाईल नम्बर मात्र उल्लेखित छ । खोला देखी ५ सय मिटरमा रहेको सुनवल सब डिभिजन बन कार्यालय छ, १ किलोमिटर भित्रै इलाका प्रहरी कार्यालयरनगरपालिका कार्यालय छ, तर ति सप्लायर्स बोर्डबारे तिनवटै निकायले अनभिज्ञता प्रकट गरे । यसले पनि तस्कररसरकारी निकायको सहकार्य पुष्टि गर्छ । प्रहरी प्रति स्थानीयको विश्वास गुम्दै गएको बताउँदै सेना समेत परिचालन आवश्यक रहेको स्थानीयले माग गर्न थालेका छन् ।
खोलाजन्य सामग्री जपत अभिायनबारे नगरपालिकाका उपप्रमुख सुर्य दुबेले प्रतिकृया दिँदै भने, सो अभियान सुनिएको भए पनि त्यसबारे न कुनै निर्णय भएको छ, न नगरपालिकालाई औपचारिक जानकारी नै छ, अभियान शुरु गर्नेरबन्द गर्ने कार्य स्वम् नगरप्रमुखको होला त्यतै कुरा गर्नुस । खोला तस्करी नियन्त्रण कार्य नगरपालिकाको मात्रै पनि होईन्, त्यसमा शुरक्षा निकायरबन उत्तिकै जिम्मेवार हुन् । खोलाजन्य सामग्री जपत गर्न थालिए पछि खोला तस्करहरूकै सेटिगँमा नगरपालिकाका कर्मचारीको मिलोमतोमा नगरपालिकाकै सरकारी २ टिपररजेसिबी खोला खन्न पुगे, खोलामा तस्करीमै संलग्न ब्यतिmको योजनामा स्थानीयले ति टिपररजेसिबी बरामद गरि जिल्ला बन कार्यालयको जिम्मा लगाईयो । बनले अहिले गाडी छाडे पनि त्यसका चालक माथि मुद्दा चलाउदै आएको छ । सोही बेला देखी जपत अभियान रोकिएको छ ।
सरकारले सुनवल इलाका प्रहरीका प्रमुखरसुनवल सब डिभिजन बन कार्यालयका प्रमुखको सरुवा गरेको छ । अहिले डिभिजन बनमा आएका नयाँ बन अधिकृत एक साता पुगेको छैन्, इलाका प्रहरीको प्रमुखमा बुधवार साझ मात्रै आई पुगेका छन् । नयाँ आउने प्रहरीरबन अधिकृतले के कस्ता ? सुरक्षा अभियान चलाउने हुन हेर्न बाकी नै रहेको स्थानियले चासोको रूपमा लिएका छन् । भित्रै पूर्वपश्चिम राजमार्ग निर्माण आयोजनाका खोलाजन्य पदार्थको प्रसोधन केन्द्र राखिएका छन् । तिनै प्रसोधन केन्द्र नजिकै मिनि पहाड जस्तै खोलाजन्य पदार्थ भण्डारण गरिएका छन् । इलाका प्रहरी कार्यालय सुनवलरसुनवल स्थित सब डिभिजन कार्यालयको मिलोमतोमा तस्करी हुने गरेको छ,एक स्थानियले भने, त्यसमा केही स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि समेत संलग्न छन् ।
खोलाबाट निकासी हुने ढुंगाहरू रोहिणी नगरपालिका स्थित रोहिणी नदि किनारमा निर्माणाधिन नेपाल आयल निगमको भण्डारण केन्द्रमा जाने गरेको छ । सयौ टिपर ढुंगा त्यहाँ लगिएका छन्, तर कस्को विल बिजकमा पठाइएको हो ? सोबारे आन्तरिक राजस्वले पनि छानविन गर्नु पर्ने उनको भनाई थियो । बिलबिजक जारी गर्ने कम्पनीसँग विक्रिका लागि स्टक के कति छ ? स्टकमा राख्ने स्रोत कहाँ को हो ? त्यसैले प्रस्ट गर्न सकिन्छ । बाकी खोलारप्रसोधन केन्द्र नजिक रहेको समाग्रिको यकिन विवरणरत्यसले प्राप्त गरेको स्रोत के कति ? उस्ले अहिले सम्म कति प्रयोग गर्यो, त्यसबारे पनि अनुसंधान सुनवलमा खोला तस्करी बेला बेलामा हुने गर्छ, विवाद उठ्छ, नगरपालिकाले पनि केही गरेको देखाउछ, सरोकारवालाले विस्तारै असहयोग गर्न थाल्छन्, विस्तारै खोलाको विषय सेलाउदै जान्छ ।
तस्करले मौका छोपेर पुनः सल्बलाउछन्, काम गर्छन्, यो नियति प्रत्येक बर्षको रहेको छ । आयोजना जति ढिलो भयो, उत्ति धेरै दिन कमाउन सकिन्छ, आयोजनाकै नाममा खोलामै प्रसोधन केन्द्र राखिएका छन्, कोही आयो भन्ने आयोजनाकै ति समाग्रि हो, भनि झुक्याउन सकिन्छ, मौका छोपेर बाहिर बेच्न सकिन्छ ।
नगरपालिकाले आयोजनालाई उपलब्ध गराएको समाग्रि वा अन्य फर्मले निकासी गरी राखिएको खोलाजन्य समाग्रिको स्टक बारे वास्तविक लेखा जोखा पनि नगरपालिकासँग छैन् । खोला तस्करीबारे सुचना स्थानियले गर्दा प्रहरीमा जानकारी गराईन्छ, केही समयमा नै ति तस्करहरू खोला जन्य समाग्रि झारेर भाग्ने गर्दा तस्करीबारे सुचना प्रहरीबाटै चुहिने गरिएको कुरा जिल्ला समन्वय समिति (जिसस) प्रमुख भगौती प्रसाद यादव (रुदल) ले पनि स्वीकार गरे । तस्करको साँठगाँठ प्रहरीसँग नभई कसरी सुचना चुहिन्छ ? उनले प्रश्न गर्दै भने, यो गम्भिर प्रश्न रहेको छ । बदनाम जनप्रतिनिधि हुन्छन्, तस्करीको स्वाद सुरक्षा निकाय र सरोकारवालाले लिने गरेका छन् ।