खोज

नवलपरासी, १९ भदौ ।
जिल्लाको सिमावर्ति क्षेत्रमा अहिले चोरी तस्करी बढ्दै गएको छ । भन्सार कर्मचारी र स्थानीय प्रहरीको मिलोमतोमा सिमाक्षेत्रमा तस्करी मौलाउँदै गएको स्थानीयले बताएका छन् ।
सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरीका घुमुवाहरू परिचालन गरि तस्करीलाई लाईन मिलाउने कार्यमा सक्रिय रहेको बसहिया गाउँका एक स्थानियले बताए । बसहिया नाका भएर भारत तर्फ नेपालबाट लसुन, मटर लगायतका चिनिया मालबस्तु पठाइने गरिएको छ, उनले भने–‘भारती बजारबाट लताकपडा,चामल खाद्यान लगायतका सामाग्री नेपाल आउने गरेको छ ।

तस्करीका लागि मोटरसाईकलमा लोड गरि नेपालको विभिन्न बजारमा ल्याउने र भण्डारण गरिने गरिएको छ ।’ भण्डारण गरिएका ति समाग्री पछि कुनै ब्यवसायिक फर्मको नाममा बिल काटेर नेपालको नारायणघाट हुदै विभिन्न बजार पु¥याउने गरिएको उनको भनाई थियो । बसहिया नाका मात्रै नभई अहिले भुजहवा,बिसुनपुरा नाकामा पनि तस्करी कार्य फस्टाउँदो क्रममा रहेको स्थानीयले बताएका छन् ।

स–साना मोटरसाईकलबाट मालसमान ओसार्ने कार्य त डियुटी सेटिगँमा हुन्छ,तर राती १ बजे देखी ४ बजेसम्म ठूलै गाडी छिराउने गरिएको छ । केही सिमा क्षेत्रबाट तस्करी गरि ल्याइएको मालसमान पुर्वपश्चिम राजमार्गसम्म प्राय स–साना गाडीमा पुर्याउने र राजमार्गबाट ठूलै गाडीमा लोड गरि नेपालको विभिन्न नाकामा पठाउने गरिएको छ । म पिटेझै गर्छु, तिमी रोएझै गर्नु, प्रहरीको डिउटी माथी प्रश्न गर्दै एक स्थानीयले भने ।

शसस्त्र प्रहरीको गस्ति टोली फेरिने समयमा यस्ता समाग्रि भित्रयाउने समय मिलाईन्छ, उनले थपे, जनताको आँखा छल्न प्रहरीले सेटिड्ड मिलाएको हुन्छ, सिमाक्षेत्रमा विभिन्न चोरबाटोहरूमा शसस्त्र प्रहरीको दुई चार जना प्रहरी बस्ने गर्छन्, सो टोलीको ड्युटी परिवर्तन गर्दा आर्को टोली अलि ढिलो जान लगाईन्छ, सोही बेला मालबस्तुहरू मोटरसाइकल र पिकअपमा भित्राइन्छ । नजिकै अघोषित विभिन्न स्थानमा भण्डारण गरिन्छ । यो कुरा शसस्त्र प्रहरीले तस्करी माथि निगरानी गरेको नाटक मात्रै देखाउँछ ।

जनतालाई ठाँउ ठाँउमा प्रहरी छन्,तस्करी रोकिएको भ्रम छरिएको हुन्छ । तर विचमै ड्युटी सेटिड्ड मिलाईएको हुन्छ, यसलाई ड्युटी सेटिड्ड कारोबारको रूपमा कारोबार गर्ने तस्करहरूले बताउने गरेका छन् । जिल्लास्तरमा यो कुरा उठ्दा ब्यापक प्रहरी परिचालन गरिएको दाबी गरिन्छ । हेर्दा पनि प्रहरी परिचालन गरिएको देखिन्छ । तर तस्करी गराउने प्रहरीको यो ड्युटी सेटिड्ड मोडेलले चर्चा पनि उत्तिकै रहेको छ ।

तस्करी बढ्नुमा सरकार नीति पनि दोषी भएको हाटबजार ब्यवसायी जिल्ला समन्वय समितिका अध्यक्ष राधेश्याम अग्रहरीले बताए । भारतीय मालबस्तुको भन्सार चर्को बनाउने, एक्जिम कोड र रकम धरौटी गरि स–साना ब्यवसायीलाई भन्सार गर्न झन्झटिलो नीति बनाउन लगाउने कार्य ठूला तस्करहरूले गर्ने गरेका हुन्छ । अनलाईन भन्सार कार्य बनाएर छोटी भन्सारहरूलाई निस्कृय बनाउने कार्यले पनि तस्करी मौलाउने गरेको आरोप उनको रहेको छ । सहज र सहुलियत भन्सार नीति भयो भने तस्करी आफै रोकिन्छ, उनले भने, तर तस्कर माफियाहरू नीतिलाई नै प्रभावित बनाई लाभ लिइने गरिएको छ ।

साना ब्यवसायीलाई भन्सार सहज बनाईयो भन्ने बजारमा सहज ढंगले मालबस्तु राजश्व तिरेर १ नम्बर माल भित्रिन्छ, त्यसमा प्रहरीसँग सेटिगँ पनि गर्न पर्दैन । नेपालीहरू गौरवका साथ भन्सार गराएर १ नम्बरको मालबस्तु ल्याउछन् । त्यसमा माफिया र प्रहरीलाई ब्यतिmगत लाभ हुन सक्दैन्, त्यही भएर नीतिलाई नै प्रभावित बनाएको उनको तर्क थियो । तर तस्कर र माफियाहरूले नीतिगत रूपमै योजना बनाई सरकारको राजस्व घटाउने,आफ्नो मनोमानी गरि तस्करी गर्न र गराउन लगाउने र चर्को मूल्यवृद्धि गराउने गरेका छन् ।