खोज

पाल्पा, २६ जेठ ।

सिद्धार्थ राजमार्ग अन्तर्गत बुटवल–पाल्पा सडक खण्डका किनारामा संचालित होटलहरुले उत्तरी हिमालदेखि दक्षिण समथर भूभाग सम्मका यात्रुहरुको भोक र तिर्खा मेटाउँदै आएका छन् । चिसो हावापानी अनि होटलमा राखिएका बास्नादार परिकारले कसको पो मन लोभ्याउँदैन र । भोकै नलागे पनि खाउँखाउँ जस्तो लाग्छ । यही सडक किनारामा होटल व्यवसाय गर्नेहरुको व्यापार राम्रो संग फस्टाएको छ । बुटवल–पाल्पा सडक खण्डमा दैनिक गुड्ने यात्रु बाहक, मालबाहक सवारीका साधनहरुको राजमार्गका होटलहरुमा दैनिक बिश्राम गर्ने थलो नै बनेको छ ।

तिनाउ गाउँपालिकाभित्र पर्ने यस खण्डमा साना ठुला गरेर झण्डै एक सयको संख्यामा होटलहरु संचालित भएका छन् । यहाँ सुस्ताउने यात्रुहरुले खाजा तथा नास्ताको रुपमा आलु प्याज र बन्दाको पकौडा, चुकाउनी, बटुक, चाउमिन जस्ता नास्ता तथा खाजाहरु खाने गर्छन् । घर फर्कने तथा गन्तव्यमा जानेहरु कसैले बटुक, पकौडा, कोसेली स्वरुपबोक्ने गरेको यहाँका व्यवसायीहरु बताउँछन् ।

२०६२ –०६३ को जनआन्दोलनपछि माथि गाउँबाट तल झरी साना साना अस्थायी टहरा निर्माण गरी होटल संचालन गर्ने अभियान चलेको व्यवसायीहरु बताउँछन् । माथिको बस्तीबाट सडक किनारामा बसेका व्यवसायीहरुले व्यवसाय संगसँगै रोजगारीको राम्रो अवसर पाएको स्थानीय राजेन्द्र थापा बताउँछन् । “गाउँ बस्तीमा वन्यजन्तुले खेति सखापै पार्ने भयो बाँच्नका लागि केही त गर्नु प¥यो भनेर तल झरियो । दैनिक ८ देखि १० हजार सम्मको व्यापार भएको र यसैबाट ७ जना परिवारको पालिन पर्ने भएकाले ग्राहकको माग अनुसार खाना तयार गरिन्छ”– उनले भने ।

प्रारम्भिक समयमा सडक कार्यालयले सौता पसे जस्तै व्यवहार ग¥यो । सडक मापदण्ड कहीकतै मिचियो होला तर अधिकांश होटलका टहराहरु मापदण्ड बाहिर नै अस्थायी रुपमा टहरा बनाएर व्यवसाय संचालन गरेका छन् । होटल व्यवसायले सडकको सुरक्षा सम्म गरेका छन् ।

सानो लगानीबाट राम्रो आम्दानी गर्न सफल भएका व्यवसायीहरु राजमार्गको किनारामा पहिले केराबारीमा मात्र थियो । केराबारीमा खाना खाने मात्र व्यवस्था हुन्थ्यो । दिउँसो बिहानको खाजानास्ता कही कतै थिएन । त्यसपछि जोरधारामा सुरु भयो । अहिले त डुुम्रे सम्मै खाजा नास्ताको व्यवस्था भएको होटल संचालक सुन्दर गाहा बताउँछन् । राजमार्गको यस्ता होटलमा निर्मित वस्तु सबै जनजनको जिब्रोमा झुण्डिएको छ । बुटवल देवीनगरबाट गृह जिल्ला आएकी अम्बिका भन्छिन् । हरेक पटक पाल्पाबाट बुटवल फर्किदा आफ्नो घर परिवारको लागि मात्र नभई इष्टमित्रको लागि पनि बटुक पकौडा लैजाने गरेको उनी बताउँछिन् ।

राजमार्ग किनारामा होटल व्यवसाय मात्र होइन कृषि उपज पनि राम्रोसँगै व्यापार हुने गरेको छ । स्थानीय उत्पादनको बजारीकरणको लागि खोज्न नपर्ने भएको छ । तिनाउ गाउँपालिकाको मस्याम, दोभान, कोलडाँडा, तानसेन नगरको तेल्घाका कृषकहरुले उत्पादन गरेका कृषिजन्य वस्तुहरु राजमार्गको किनारामा बिक्री गरेको त्यहाँका कृषकहरुको भनाई रहेको छ । कृषिउपजको राम्रो व्यापार भएको छ ।

मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी फलफुल, पाल्पा, गुल्मी, स्याङजाबाट बुटवल तथा राजमार्गमा यात्रा गर्नेहरुले यहाँको तरकारी रोजाइमा पर्ने गरेको व्यावसायी बालकुमारी दर्लामी बताउँछिन् । वर परका घरमा उत्पादन भएका कृषिउपजको व्यापार व्यवसाय राम्रो भएको उनी बताउँछिन् । पाल्पामा उत्पादन भएका कृषि उपजको राम्रो पहिचान भएको छ । ताजाताजा तरकारी भनेपछि सबैलाई हुरुक्कै हुन्छ । यिनै तरकारीहरु तराईदेखि हिमाल सम्म पुग्ने गरेको व्यवसायी दिलकुमारी दर्लामी बताउँछिन् ।

यस सडक खण्ड भएर साना ठुला निजी सार्वजनिक मालवाहक यात्रुबाहक सवारीका साधनहरु दैनिक ४ सय भन्दा बढी गुड्ने गर्छन् । यस्ता सवारीका साधनहरुमा यात्रा गर्नेहरु मध्ये ८० प्रतिशतले यहाँको पकौडा, बटुक ताजा तरकारी फलफुललिने गरेको स्थानीय व्यवसायीहरु बताउँछन् । राजमार्गको किनारामा अस्थायी टहराहरु निर्माण गरेर व्यापार व्यवसाय गरेका व्यवसायीहरु भन्छन्, “राम्रो चलेका होटलहरुमा त वैदेशिक रोजगारीको भन्दा दोब्बर हुन्छ नै ।”

भोलिका दिनहरुमा डिभिजन सडक कार्यालयले सडक बिस्तार गर्ने क्रममा सबै संरचनाहरु हटाउनु पर्दछ । अस्थायी संरचनाहरु हुन प्mयाँकिदिने दिन आउनु भन्दा पहिले खाली जमिनमा व्यापार व्यावसाय गर्दा स्थानीय प्रशासनको टाउको दुखाईको विषय भएको थियो । पछिल्ला दिनहरुमा राम्रो रोजगारीसंगै आयआर्जनको राम्रो माध्यम बनेको उनीहरु बताउँछन् ।