© २०२३
नवलपुर, १२ माघ ।
पूर्वी नवलपरासीको चितवन राष्ट्रिय निकुुन्जसँग जोडिएका ठाउँहरु अहिले गैंडाले आक्रान्त बन्न पुगेका छन् । दिनदहाडै गाउँ बस्तीमा गैंडा पस्न थालेपछि स्थानीयले गैंडा रोक्न बिभिन्न उपायहरु अबलम्बन गरिहेका छन् ।
जिल्लाको गैँडाकोट नगरपालिका वडा नम्बर ६ को नारायणी नदी क्षेत्रमा किसानहरुले आफ्नो बारीमा लगाएको खाद्य बालीमा जंगली जनावरले पटक पटक क्षति पुर्याएपछि गैंडा नियन्त्रणका लागि मेसजाली लगाएर बस्ती र खाद्यान्न बालीमा पुर्ययाएको क्षति रोक्ने अभियान शुरु गरेका गैडाकोट नगरपालिका वडा नम्बर ६ का वडाध्यक्ष सुभाष चापागाँईले बताए ।
गैँडाकोट नगरपालिका वडा नम्बर ६ र ७ को सिमनामा पर्ने सृजनशील आधारभूत विद्यालयदेखि नमूना बोटेटोल सम्मको ८५० मिटर क्षेत्रमा मेसजाली लगाइएको गैँडाकोट नगरपालिका वडा नं. ६ का अध्यक्ष चापागाइले जानकारी दिए ।
हरेक वर्ष किसानहरुले लगाएको बालीमा जंगली जनावरहरु ( गैँडा, मृग, चित्री, बँदेल) लगायतले क्षति पुर्याउँदै आएपछि त्यसको नियन्त्रणका लागि मेसजाली लगाइएको स्थानीय प्रकाश भुसालले बताए । उनका अनुसार गैँडाकोट नगरपालिका नगरकार्यपालिकाको बैठकबाट विनियोजन गरिएको १० लाख रुपैँयाँको लागतमा मेसजाली लगाउने काम भएको हो ।
अहिले गाउँबस्तीमा ब्यापक रुपमा गैंडा पस्न थालेपछि गैंडाकोट नगरपालिकाको वडा नम्बर १०, १३ र १७ वडामा समेत मेसजाली लगाउने काम भैरहेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।
देवचुली नगरपालिकाका वडा नम्बर १, १३, १५, कावासोती नगरपालिकाको वडा नम्बर १० ,११, १२, १३, १५, १७, मध्यविन्दु नगरपालिकाको वडा नम्बर १, २, ३, ४, ५, बिनयीत्रवेणी गाउँपालिकाको वडा नँ २, ६ र ७ मा समेत गैडाले ठूलो क्षति पुर्याउन थालेपछि गैंडा नियन्त्रणका लागि स्थानीय पालिकाले मेस जाली लगाएर अभियान नै थालेका देवचुली नगरपालिकाका वडा नम्बर १३ का वडाध्यक्ष एकदेव पौडेलले बताए ।
चितवन राष्ट्रिय निकुन्ज सँग जोडिएका पुर्वी नवलपरासीका भागहरुमा अहिले जुनसुकै समयमा पनि गैंडा गाउँमा पस्ने, किसानले लगाएका बाली खान थालेपछि किसानले पालिकाको सहयोगमा गैंडा नपसोस् भन्ने उद्देश्यले मेसजाली लगाउने र गैंडा नियन्त्रणमा आगो बाल्ने, जाग्राम बसेर गैंडा लखेट्ने काम गरिरहेका गैंडाकोट नगरपालिकाका नगरप्रमुख मदनभक्त अधिकारीले बताए ।
बर्सेनि गाउँ बस्तीमा गैंडा पस्न थालेपछि हरेक वर्ष लाखौँको क्षति पुग्ने गरेको छ भने मानवीय क्षति समेत हुने गरेकाले त्यसको नियन्त्रणमा समुदाय स्तरबाटै चासो राखिएको कावासोती १३ का उत्तम लामिछानेले बताए ।
चितवन राष्ट्रिय निकुन्जले गैंडा बस्तीमा नपसोस् र जनधनको क्षतिलाई कम गर्न समयसमयमा जनचेतनाको काम समेत गर्दै आएको भए पनि प्रभावकारी बन्न नसकेको सरँक्षणकर्मी तिलक थापाले बताए ।
चितवन राष्ट्रिय निकुुन्जले गैंडा बस्तीमा नपसोस् भन्ने उद्देश्यले काम भैरहेको जनाएको छ । नारायणी नदी पार गरेर अहिले दैनिक गैंडा पूर्वी नवलपरासी पस्ने लर्को नै लाग्न थालेको स्थानीयले बताए ।