© २०२३
बुटवल उप–महानगरपालिका वडा नम्बर–१३ नयाँगाउँका नरहरी भुषालले आफ्नो १ हजार बर्गफिट भित्र घर बनाउने सोँच बनाए । सोही अनुसार नक्सा निर्माण गर्न उनले छिमेकी तथा अन्य जानकारी व्यक्तिहरूलाई सोधे ।
सोही क्षेत्रफलमा नक्सा निर्माण गर्दा उनले निजी कन्सल्टेन्सिहरूसँग करिब १५ हजार रूपैयाँ लाग्ने जानकारी पाए । पछि पुनः बुटवल उपमहानगरपालिकाले आफ्ै १ हजार बर्ग फिट भित्रको नक्सा एक तला सम्मको मात्र ५ हजार रूपैयाँमा बनाईदिने जानकारी उनले पाए । सोही अनुसार नगरपालिकामा आएर उनले आफ्नो घरको नक्सा बनाए ।
सबै कागजपत्र तयार गरी उनले नगरपालिका बाट नै नक्सा निर्माण गरे । अन्य वाहिर निजी कन्सल्टेन्सीहरूमा बनाएर ल्याएको नक्सामा यो पुगेन, त्यो पुगेन भन्दै पटक पटक परिवर्तन गर्नुपर्ने झन्झन्ट पनि उनको ट¥यो । नरहरी भुषाल भन्छन्–‘पछिको झन्झट टर्नुको साथै पटक पटक नक्साकै लागि धाउनुपर्ने दिन पनि अन्त्य भए ।’ अन्य भन्दा करिब १० हजार रूपैयाँ सस्तोमा नगरपालिका भित्र नै नक्सा निर्माण हुनु आफैमा राम्रो पक्ष भएको उनको भनाइ रहेको छ ।
यस्तै बुटवल उपमानगरपालिका–१२ देवीनगरकी अमृता पौडेलले पनि सोही अनुसार नै नक्सा निर्माण गरी घर निर्माणको क्रममा रहेकी छिन् ।
ाहिर नीजि कन्सल्टेन्सीहरूमा भन्दा नगरपालिका भित्र नै फोनको आधारमा पनि नक्साको डिजाइन परिवर्तन हुने हुँदा आफूलाई सहज भएको उनको भनाई रहेको छ । उनी भन्छिन्–‘अझ फिल्डमा नै गएर नक्साको डिजाईन फाईनल गरिदिँदा झनै राम्रो हुन्थ्यो, अन्य छिमेकीहरूले भन्दा सस्तो र सहज रूपमा नक्सा बनाए ।’
अर्का सेवाग्राही रामजी ज्ञवालीले पनि नक्सा बनाउनको लागि नगरपालिका भित्र सहज भएको बताउँदै प्रक्रियामा रहेका नक्सा छिटो पास गर्नको लाग समेत अनुरोध गरेका छन । बुटवल उपमहानगरपालिकाले नक्सा हेल्प डेक्स मार्फत केही महिना देखि सुरु गरेको एक हजार बर्ग फिट भित्र ओगटेर घर, कार्यालय वा भवन निर्माण गर्दा नगरपालिकाले नै आफै नक्सा निर्माण गरिदिँदै आएको छ । खासगरी विपन्न, गरिब सेवाग्राही लक्षित घर नक्सा निर्माण कार्यक्रम अनुसार हाल सम्म १४ जना सेवा ग्राहीहरूले नक्सापास गरिसकेका छन् । नक्साको लागि करिब ४४ जनाले दिवेदन समेत दिएका छन् । बुटवल उपमानगरपालिकाका प्रमुख शिवराज सुवेदीले एक हजार बर्ग फिटभित्र ओगटेको क्षेत्रफलमा नक्सा बनाउदा सेवा ग्राहीबाट जम्मा ५ हजार रूपैयाँ लिदै आएको जानकारी दिए । जसको लागि एक तला सम्म सोही रकमबाट हुने छ भने प्रति तला थप ८ हजार गरी रकम लाग्ने उनले जानकारी दिए । नगरप्रमुख सुवेदी भन्छन्–‘नगरपरिषद् बाट नै योजना पारित गरी नेपालमै पहिलो पटक पाईलट प्रोजेक्टको रूपमा अगाडी बढाएका छौ ।’ स्वच्छिक रूपमा न्युन आयस्रोत भएकाहरूलाई लक्षित गरी यो योजना सुरु गरिएको नगरप्रमुख सुवेदीको भनाइ रहेको छ ।
बुटवल उप–महानगरपालिका योजना तथा सहरी विकास महाशाखा प्रमुख, ईन्जीनियर सुमन श्रेष्ठका अनुसार प्रुमख यसरी निर्माण गरिएको नक्सा अनलाईनमा समिट (पेस गर्न) सकिन्छ । सोही अनुसार अनलाई न प्रणालीमा नक्सा दर्ता भएपछि सेवा ग्राहीले घर, भवन वा कार्यालय बनाउन सक्नेछन् । हाल २ जना ईन्जीनियरहरूले नक्सा निर्माणको कार्य गर्दै आएको जानकारी दिदै योजना प्रमुख ई.श्रेष्ठले आगामी दिनमा सेवा ग्राहीहरूको चाँप अनुसार जनशक्ति थप्न सकिने जानकारी दिए । नक्सा बनाउने विशेषज्ञ तथा प्राविधिक टिम ले प्रचलित भवन संहिताअनुसार नक्सा निर्माण गर्ने उनले जानकारी दिए । नक्सा डिजाइनबापत भुइँतलाका लागि पाँच र त्यसभन्दा माथिका लागि थप आठ हजार रूपैयाँ लाग्नेछ ।
सेवाग्राहीले जग्गाधनी पुर्जा, राजीनामा, चालु आर्थिक वर्षको सम्पत्ति कर तिरेको रसिद, नेपाली नागरिकताको प्रतिलिपी, नापी नक्सा, फाइल नक्सा, घरधनीको फोटो र चार किल्ला बुझाउनुपर्ने छ । विषय विज्ञ र नगरका प्राविधिक को सुझावका आधारमा मापदण्ड अनुरूपका नयाँ–नयाँ आधुनिक घरहरूको डिजाइन प्रोफाइल समेत तयार पारिएको छ । चालु आर्थिक वर्षदेखि घरनक्साका सबै काम अनलाइनमार्फत गराउने काम इलेक्ट्रोनिक बिल्डिङ परमिट सिस्टम (ईबीपीएस) सुरु भएको छ । बुटवल उपमानगरपालिका बर्षमा करिव १५ सय भन्दा बढि नक्सा पास हुने गर्दछन् ।
१४ सेवाग्राही सम्म्मानित
बुटवल उपमाहानगरपालिकाले ल्याएको नक्सा हेल्प डेक्स मार्फत घर नक्सा बनाएका १४ जना सेवाग्राहीलाई प्रमाणपत्र सहित सम्मान गरेको छ । विहिबार नगरपालिकामा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी १०० स्क्वारफिट भित्रको घर नक्सा निर्माण गरेका सेवाग्राहीलाई नगर प्रमुख शिवराज सुवेदी, उप प्रमुख गुमा देवी आचार्य, योजना नथा सहरी विकास महाशाखा प्रमुख बरिष्ठ अधिकृत ईन्जीनियर सुमन श्रेष्ठ लगायले सम्मान गरेका हुन । कार्यक्रममा सेवाग्राहीहरू हेम बहादुर राउत, रामजी ज्ञवाली, अमृता पौडेल, नरहरी भुषाल लगायतले बालेका थिए ।