ट्रेंडिंग:

>> गौतम बुद्ध विमानस्थलबाट दिगो रूपमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुन्छ : मन्त्री पाण्डे >> चिलिमेका तीन जलविद्युतबाट १६८ मेगावाट बिजुली राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा थपियो >> मगर साहित्य महोत्सव : स्वयम्सेवक परिचालनका लागि छलफल >> क्यान महासंघ रुपन्देहीमा नयाँ नेतृत्व >> पाच दिने वुमन्स क्रिकेट क्याम्प समापन >> रोटरी बुटवलमार्फत ५० हजार रुपैयाको छात्रवृत्ति वितरण >> गैंडाको आक्रमणबाट एकको मृत्यु >> प्रधानमन्त्री ओलीका बुवा अस्पताल भर्ना >> नेपालमा कानून र न्यायको क्षेत्रमा महिला अधिवक्ताहरूका लागि चुनौतीहरू >> नीतिगत र संस्थागत सुधारबिना पुँजीगत खर्च बढाउन कठिन >> विवाह >> फौजदारी मुद्धा लागेकालाई राजनीतिक नियुक्ती >> सुरेशप्रति सम्मान >> कर तिर्ने १६ जना करदाता सम्मानित >> स्कुलमा करेसाबारी सपार्ने सिप >> अमेरिकी खर्बपति एलन मस्कसँग प्रधानमन्त्री ओलीको भर्चुअल संवाद >> मेयर बालेन एमालेविरुद्ध परिचालित : महासचिव पोखरेल >> गरिमा विकास बैंकको १८ औं वार्षिकोत्सवमा बुटवल शाखाले गर्यो रक्तदान >> कर सप्ताहमा ब्याडमिन्टनः घिमिरे र क्षेत्रीको जोडीलाई उपाधि >> कर्णालीमा योजना र विकासलाई नयाँ दृष्टिकोणबाट अघि बढाउँछौ : मुख्यमन्त्री >> निजामती कर्मचारी संगठन रुपन्देही संगठन विस्तार तथा शुद्धिकरण अभियानमा >> विकास र सुशासनका पक्षमा एमाले दृढ छ : प्रधानमन्त्री ओली >> अराजकता र भ्रम चिरेर अगाडि बढ्नुसः लिला गिरी >> जनमतकी सांसद सापकोटालाई हटाउने निवेदन अगाडी नबढाउने सभामुखको निर्णय >> चीन भ्रमण सफल हुन्छ- प्रधानमन्त्री ओली >> यो समीकरण ०८४ को मंसिरसम्मै जान्छ : प्रधानमन्त्री >> विकास र समृद्धिको संकल्प पूरा गर्ने बाटोमा ढुक्कका साथ अघि बढेका छौं- प्रधानमन्त्री ओली >> बर्दियामा मलको हाहाकार >> राष्ट्रपति पौडेलसँग सभामुख घिमिरेको भेटवार्ता >> जागरण सभा एमाले सकियो भन्नेहरुका लागि जवाफ हो- महासचिव पोखरेल >> भैरहवामा राष्ट्रिय कर दिवसको समापन >> बीआरआइ बारे कांग्रेसको स्पष्टोक्ति: अनुदान नै कार्यान्वयन भएका छैनन्, ऋणको कुरा नगरौं >> स्वास्थ्य सेवा ऐन ल्याउन मन्त्रिपरिषदबाट सैद्धान्तिक स्वीकृति >> काठमाडौमा एमालेको जागरण सभा सुरु (लाइभ) >> एमालेलाई दिएको जग्गा दानविरुद्धको रिट ‘हेर्न नभ्याइने’ मा >> अस्ट्रेलिया सामु निरिह भारत, १५० रनमा अलआउट >> छत्तीसगढमा सुरक्षा बलसँगको भिडन्तमा १० नक्सलवादी मारिए >> एमालेको र्याली शुरु, दरबारमार्गमा जागरण सभा हुदै >> लुम्बिनीका मुख्यमन्त्रीसंग स्वीट्जरल्यान्डका राजदुतको भेट, प्राविधिक सहयोगलाई निरन्तरता दिन आग्रह >> बोल्सोनारोविरुद्ध ‘कू’ प्रयासको आरोप >> नेपालको क्रेडिट रेटिङ सन्तोषजनकः अर्थमन्त्री >> फिल्म ‘ह्रस्व दीर्घ’ भारतमा पनि रिलिज गर्छौं, लगानी उठाईसक्यौं- नीता ढुंगाना >> एन्फाले आगामी माघमा बि डिभिजन लिग आयोजना गर्ने >> अस्ट्रेलियाले १६ वर्षमुनिकाले सामाजिक सञ्जाल चलाउन नपाउने कानुन ल्याउँदै >> आज कति छ सुनचाँदीको मुल्य ? >> विद्यार्थीहरुलाई साईकल वितरण >> डन्डाखोलामा १० हजार माछाका भुरा छाडीयो >> विश्व मत्स्य दिवसमा तालमा स्थानीय जातका भुरा >> मणिमुकुन्द उद्यानमा पाँच लाख पर्यटक >> कानुनका विद्यार्थीहरू बिच कालिकामा बहस
कमजोर मतदाता शिक्षाको प्रभाव

घटेन बदर मत, मतदाता अलमलमा

४ पुष २०७९, सोमबार
४ पुष २०७९, सोमबार

दाङ, ३ पुस ।

निर्वाचनमा बदर मत घटाउन दाङमा स्थानीय तहमा कार्यरत स्वास्थ्य स्वयंसेविका, कर्मचारीसमेत परिचालन गरी गाउँगाउँमा मतदाता शिक्षा प्रदान गरिएको भए पनि त्यसको प्रतिफल देखिएको छैन । दाङ जिल्लामा २०७४ सालको आम निर्वाचनमा ५.९ प्रतिशत मत बदर भएकोमा २०७९ को आम निर्वाचनमा ५.९२ प्रतिशत मत बदर भएको छ ।

यसको एउटा अज्ञानता रहेको पाइएको छ । राप्ती गाउँपालिका वडा नम्बर ६ का टिम्मल चौधरीले समानुपातिकको मत पत्रमा दुइवटा चिन्हमा स्वस्तिक छाप लगाएको बताए । मतदान सकेर आउदै गर्दा बाटोमा भेट भएका साथीले दुईवटा चिन्हमा छाप लगाउनु हुँदैनथ्यो भन्दा मात्रै उनलाई आफूले दिएको मत बदर हुने रहेछ भन्ने लाग्यो ।

घोराही उपमहानगरपालिका–१३ का रामसुरज चौधरीले स्वस्तिक छापका ठाउँमा औंठा छाप लगाए । मतदान सकेर घरमा आएपछि छोराले हातमा मसी लागेको देखेर सोधखोज गर्दा उनले औंठा छाप लगाएको थाहा भयो । मतदान गर्ने तरिका नजान्दा वा तरिका नपु¥याउँदा मत बदर धेरै भएको छ ।

तुलसीपुर उपमहानगरपालिका वडा नम्बर–३ का गणेश थापाले पहिलो पटक मतदान गरे । उनलाई चार वटा मतपत्र किन बनाइएको हो भन्ने कुरा थाहा थिएन । उनले अताल्लिएर प्रदेशसभाको मतपत्रमा दुई पटक छाप लगाएको बताए ।

उम्मेदवारहरु चुनावी गीत बजाउँदै कुँदे पनि मत हाल्ने तरिका बताउन उनीहरुले ध्यान नदिएको घोराही –६ का गीता शर्मा बताउँछिन् । मतदाताको घरमा आएर मतदाता शिक्षाको बारेमा जानकारी नदिएको उनको गुनासो छ ।

मतदान अधिकृतका गल्तीले गर्दा पनि मत बदर भएका छन् । दाङ निर्वाचन क्षेत्र नम्वर २ को बंगलाचुली गाउँपालिकामा रहेका केही मतदान केन्द्र र घोराहीमा रहेका केही मतदान केन्द्रका ८८ वटा मतपत्रमा मतदान अधिकृतको हस्ताक्षर थिएन । मतगणना गर्दा तीे मत बदर गरिए । यसबारेमा सर्वदलीय बैठक बसेर सम्बन्धित मतदान अधिकृतमाथि छानबिन गरी कारबाहीका लागि निर्वाचन आयोगमा सिफारिस गरी पठाइएको मुख्य निर्वाचन अधिकृत कृपासुर कार्कीले बताए ।

यो पटक पनि संघ र प्रदेश सभाको मतदान एकैपटक भएकाले मतदातालाई चारवटा मतपत्रमा मतदान गर्ने तरिका बताउन धेरै समय लागेको कुरा मतदाता शिक्षा दिन खटिएकी स्वास्थ्य स्वयंसेविका सिता अधिकारीले बताइन् । “थोरै समयमा धेरै मतदातालाई शिक्षा दिनुपर्ने भएकाले सबैका घर घरमा पुग्न सकिएन”–उनले भनिन् । गाउँ घर, चौतारी, सार्बजनिक स्थलमा नागरिक भेला पारेर यसबारे बताएको उनले बताइन् । “धेरै मत बदर भएको संख्या सुन्दा अचम्म लाग्यो”, उनले भनिन् ।

यस पटकको निर्वाचनमा पनि अघिल्लो निर्वाचनमा जस्तै प्रदेश सभा र प्रतिनिधि सभाका लागि चार वटा बेग्ला बेग्लै मत पत्रमा मतदान गर्नुपथ्र्याे । स्थानीय तहको निर्वाचनमा एउटा मात्र मतपत्र थियो । त्यसमा मेयर, उपमेयर, वडाअध्यक्ष, वडासदस्य गरी धेरै लहरमा मतदान गर्नुपथ्र्याे । वडासदस्यको लहरमा त धेरै ठाउँमा चिन्ह लगाउनुपथ्र्याे । अहिलेको निर्वाचनमा चारवटा मतपत्र भएकाले मतदता अलमलमा परेको प्रदेश निर्वाचन अधिकारी नारायण प्रसाद भण्डारीले बताए ।

निर्वाचन आयोगले विगतका चुनावमा निर्वाचन कार्यालयले मतदाता शिक्षा दिन स्थानीय शिक्षक, सामाजिक संघसंस्थाका कर्मचारी र बालविकास केन्द्रका सहयोगी कार्यकर्ता खटाउने गरेको भए पनि यस पटक मतदाता शिक्षा दिन सिमित जनशक्ति खटाएपछि मत बदरको संख्या बढेको स्थानीयको भनाई छ । स्वस्थ दलीय प्रतिस्पर्धा हुँदा एकै लहरमा भोट हाल्न सहज हुने भए पनि गठबन्धन र तालमेल गरेकाले मतदाता शिक्षाबिनै मतदान गर्दा धेरैजसो मत बदर बढेको आम नागरिक बताउँछन् ।

लुम्बिनी प्रदेश निर्वाचन अधिकारी नारायणप्रसाद भण्डारीका अनुसार दाङ जिल्लाको २०७९ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा ५.९२ प्रतिशत मत बदर भएको छ । प्रदेश सभाको ४.७७ मत बदर भएको छ । प्रदेशसभा भन्दा प्रतिनिधि सभाको १.१५ प्रतिशत धेरै मत बदर भएको छ । “धेरै मतपत्रमा औंठा छाप लगाएको र एक चिन्हमा मतदान गर्नु पर्नेमा दुई चिन्हमा मतदान गरेको भेटियो”–उनले भने ।

लुम्बिनी प्रदेशका १२ जिल्लामा सबैभन्दा धेरै रोल्पा जिल्लामा ७.९२ प्रतिशत मत बदर भएको छ भने सबैभन्दा कम पाल्पा जिल्लामा २.६६ प्रतिशत मत बदर भएको छ । धेरै मत वदर हुने जिल्लाहरुमा रोल्पा, बर्दिया, नवलपरासी पश्चिम, दाङ, रुपन्देही, कपिलबस्तु, बाँके र प्युठान गरी ८ जिल्ला छन् भने यो भन्दा कम मत बदर हुने जिल्लाहरुमा पाल्पा, गुल्मी, अर्घाखाची र रुकुम पूर्व गरी ४ जिल्ला छन । प्रदेशसभा र प्रतिनिधि सभाको समानुपातिक तर्फ ७.२३ प्रतिशत मत बदर भएको छ । निर्वाचनमा समानुपातिक तर्फ कुल खसेको २० लाख ३४ हजार १ सय ६ मत मध्ये १ लाख ४७ हजार २८ मत बदर प्रदेश निर्वाचन कार्यालयले जनाएको छ ।

आम निर्वाचन २०७९ मा मत बदर हुनुमा पुराना पार्टी प्रति जनताको आक्रोशका कारण जथाभावी मतदान गरेकाले बदर मत धेरै भएको नेकपा एमाले दाङ जिल्ला सचिव मनोहर बुढाथोकी बताउँछन् । निर्वाचन आयोगले मतदान शिक्षा नदिएका कारण बढी मत बदर भएको उनको तर्क छ ।

नेपाली काङ्ग्रेस दाङका सभापति शंकर डागीले निर्वाचनमा गठबन्धन भएका कारण असन्तुष्ट भएका कार्यकर्ताले एक भन्दा बढी चुनाव चिन्हमा मतदान गरेका थिए । यसो गर्दा बदर मतको संख्या धेरै भएको उनको अनुमान छ ।

२०७९ को आम निर्वाचनमा जनताले नयाँ पाटीलाई भोट दिन खोज्दा र मतदान गर्ने तरिकाको बारेमा प्रस्ट नहुदा बदर मत बढेको हो । एउटा मतपत्रमा एक छाप लगाउनुपर्नेमा दुइवटा चिन्हमा छाप लगायका कारण बदर मत संख्या धेरै भएको राजनीति जानकार धनीराम योगीको भनाइ छ ।

उनी थप्छन्, “मतदाता शिक्षा कर्मकाण्डी हुनु, मतदान स्थलमा कमचारीको कमी, चारवटा मतपत्रमा मतदान गर्नुपर्ने भएकाले मतदाता अलमलिएका हुन् ।” सामान्यतया निर्वाचनपूर्व प्रभावकारी मतदाता शिक्षाको अभाव, कर्मचारीको उदासिनता, राजनीतिक दलको अत्यधिक प्रचार जस्ता कुराले मतदाता अलमलमा परेका कारण मत बदरको संख्या धेरै भएको उनको भनाइ छ ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?