© २०२३
लमही, २५ माघ। नेपालका लागि एसियाली बैंक र विश्व वैकलाइ लुम्बिनी प्रदेश सरोकारवालाहरूले सुझावै सुझाव दिएका छन । उनीहरूले पूर्वाधार, मानव विकासका साथै दीगो विकास लक्षित कार्यक्रम ल्याउन आग्रह गरेका छन । परामर्श कार्यक्रममा नीति तथा लगानी लक्षित समूहसम्म पुग्नु पर्ने, गोष्ठी, सेमिनर भन्दा लक्षित वर्गमा वजेट खर्चिनु पर्ने, कृषि क्षेत्रमा बढी लगानी लगाउनुपर्ने, व्यवहारिक र रचनात्मक शिक्षामा जोड दिइनुपर्ने लगायतका सुझाव दिएका छन । दाङको भालुवाङमा आयोजित एक प्रदेश स्तरिय सुझाव संकलन कार्यक्रमा यस्तो सुझाव दिएका हुन् ।
एडिवी र वोल्ड बैंकले ल्याउन थालेको नयाँ राष्ट्रिय सहकार्य रणनीति सम्वन्धी संघिय, प्रदेश, स्थानीय सरकार तथा सरोकारवालाहरूसँगको परामर्श कार्यक्रममा यस्तो सुझाव दिएका हुन । उनीहरूले लुम्विनी प्रदेशमा विकाशका अवसरहरू कृषिमा व्यवसायी, यान्त्रीकरण, प्रशस्त खेतीयोग्य जमिन, वन तथा स्थानीय उत्पादनमा आधारित उद्यमशिलता, कृषि, पर्यटन, जलविद्युत व्यापारी हव लगायतका प्रचुर सम्भवना रहे पनि संचालनमा चुनौती रहेको बताएका छन ।
जस अन्र्तगत निर्वाहमुखि कृर्षि उत्पादन युवा जनशक्तीको पलायन, वित्तीय पहुँच तथा साक्षरताको कमी, वन वातावरणमा सदुपयोग, पूर्न प्रयोगका लागि ठोस नितीको अभाव, समावेशी सिदान्त जात, लिंग भन्दा वर्गलाइ सम्वोदन हुन नसक्नु लगायतका चुनौति रहेको वताएका छन । एडिवी र वोल्ड वैंकल २०३० लाइ लक्षित गरि नेपाल राष्ट्र साझेदारी रणनीति तयार पार्ने क्रममा छ । जसका लागि प्रदेश र संघमा सुझाव संकलन गर्ने क्रममा छ ।
मंगलवार लुम्विनी प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्री डिल्ली बहादुर चौधरी, अन्य मन्त्रीहरू सभासद सहित प्रदेशका स्थानीय पालिकाहरूसँग परामर्श लिएको थियो । वुधवार निती क्षेत्र, संघ, संस्था लगायत पत्रकारहरूसँग परामर्श लिएको हो । सो कार्यक्रममा राष्ट्रिय साहायता कार्यक्रमको २०२० देखि २०२३ को समीक्षा गर्दै २०३० लाइ सुझाव संकलन गरेको हो । रणनीत २०३० ले सात वटा पाटोलाइ प्राथमिकरण गरेको छ । गरिवी सम्वोदन गरि असमनता हटाउने, लैंगिक समनताको विषयमा प्रगतिलाइ प्राथमिता दिने, जलवायु परिर्वतनसँग जुध्ने र प्रकोप प्रतिरोधात्मक क्षमता निर्माण गर्दै दिगोपना वढाउने, शहरलाई अझै योग्य वनाउने, ग्रामिण विकाश खाद्यान्न सुरक्षा प्रवद्र्धन, सुशासन र संस्थागत क्षेमता बढाउने, विकासको लागि वित्तीय स्रोतहरू परिचालन गर्ने, ज्ञान सेवाको सुदृढीकरण गर्ने लगायतका योजना रहेको एशियाली विकाश बैंक प्रमुख तथा अर्थशास्त्री यान हान्सेनले जानाकारी दिएका छन ।
कार्यक्रममा वोल्दै विश्व बैंक संचालन प्रबन्धक लाडा स्टेलकोवाले सरोकारवालाहरू वट आएका सुझाव महŒवपूर्ण भएको वताउदै आघामी दिनमा संम्वोदन गर्ने बताइन । उनले आफनो उद्देश्य नेपालको विकाश र नागरिकलाइ सहयोग गर्ने रहेको वताउँदै राय सुझावमै केन्द्रित कार्यक्रम बनाउने वताइन । लुम्विनी प्रदेश कृषि, पर्यटकिय, व्यापारी सबै क्षेत्रमा लागि उत्तम प्रदेश भएको सडक संजालाई प्राथमिता दिन आग्रह गरिन । कार्यक्रममा लुम्बिनी प्रदेश सरकार योजना आयोगका उपाध्यक्ष डाक्टर नकुल केसीले प्रदेश सरकारले तयार पारेको दोस्रो आवधिक योजना २०८१/८२ र २०८५/८६ को वारेमा सहजिकरण गराएका थिए ।