© २०२३
लमही , जेठ ।- दाङका अधिकांश पालिकामा लम्पी स्कीन र अफ्रिकन स्वाईन फिभर नियन्त्रणका लागि चुनौति देखिएको छ । आकस्मिक रुपमा देखा पर्ने र महामारीको रुप लिने यस्ता रोग नियन्त्रणका लागि तिनै तहका सरकारले चासो देखाउदै व्यवस्थित निति कार्यक्रम र बजेट बनाउन आवश्यक छ ।
पशुमा आकस्मिक रुपमा देखा पर्ने महामारीजन्य कुनै पनि रोग नियन्त्रणका लागि स्थानिय सरकारसँग बजेट नहुदा समस्या हुने गरेको शान्तिनगर गाउँपालिकाको पशु शाखा प्रमुख पशु स्वास्थ्य प्राविधिक देवराज आचार्यले बताए । आचार्यले भने ,–‘आकस्मिक रुपमा देखा पर्ने महामारीजन्य रोग नियन्त्रण गर्नका लागि बजेट नहुदा समस्या हुने गरेको छ । हामीलाई अहिले पनि लम्पी स्कीन र अफ्रिकन स्वाईन फिभर जस्ता रोग नियन्त्रणका लागि प्रयाप्त बजेट र स्रोत साधन नहुदा समस्या झेल्नु परेको छ ।
शान्तिनगरमा मात्रै हामीले लम्पी स्कीनका मात्रै करिव ८ सय गाईभईसीको उपचार गरेका छौँ । उपचार पाएका पशु सुधार हुने अवस्थामा भएपनि यो रोग थप नयाँ पशु चौपायाँमा देखिने क्रम भने रोखिएको छैन् । जिल्लामा हजारौको संख्यामा पशुमा देखिएको यस्ता रोगको निवारणका लागि प्रभावकारी योजनाका साथ बजेट ल्याउन आवश्यक छ । वर्तमान समयमा लम्पि स्कीनभन्दा अर्काे कुनै नयाँ रोग देखा परेमा तत्काल केही गर्न सक्ने अवस्था छैन् ।
यस्तै लमही नगरपालिकाका पशु शाखाका प्रमुख शिवराज अधिकारीले पालिकाको सबै वडामा लम्पि स्कीन फैलिएको बताउदै कार्यपालिका बैठकमा पनि यसको नियन्त्रणका लागि बजेटको मागर गरेको बताए । भेटनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र दाङको प्रस्तावित कार्यक्रममा लम्पी स्कीन र अफ्रिकन स्वाईन फिभरलाई नसमेटिएको भन्दै राप्ति गाउँपालिकाको पशु शाखा प्रमुख दामोदर आचार्यले महामारीको रुप लिएका यस्ता रोग नियन्त्रणका लागि तिनै तहका सरकारको तदारुकता आवश्यक रहेको बताए । उनले भने ,–‘ पूर्व अनुमान र जानकारी विना देखा पर्ने देखा पर्ने यस्ता रोग नियन्त्रणका लागि भेटनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र र स्थानिय तहविचको समन्वय नहुदा असहज भएको भन्दै समन्वय र सहकार्य प्रभावकारी हुन अवाश्यक छ । सम्पर्क र समन्वय राम्रो भएपछि मात्रै काम राम्रो हुन्छ, त्यसपछि मात्रै किसान सन्तुष्ट बन्न सक्छन् ।
भेटनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र दाङको आयोजनामा केन्द्रका प्रमुख सुदाम भट्टले आ.व. २०८०÷०८१ का लागि केन्द्रको प्रस्तावित कार्यक्रमका मा यसलाइ समेटिने बताए ।प्रमुख भट्टले विभिन्न प्रथावित कार्यक्रमका लागि ६ करोड ४० लाख ४० हजार रुपैयाँ बजेट छुट्टाईएको बताए । साथै उनले गत आ.व. मा कुल बजेटको २५ प्रतिशत बजेट कटौती भएको जानकारी दिए ।
पशु चिकित्सक मनोज वलीले पशुमा रोग अतंक र त्यसको प्रभाकारी उपचार नहुदा तथा उत्पादनले उचित बजार मुल्य नपाउदा पछिल्लो समय किसान विस्थापित हुने क्रम बढ्दै गाएको बताए । उनले पशु पालनमा कसरी किसानको लागत घटाएर उत्पदान बढाउन सकिन्छ भन्ने योजनाका साथ काम हुन आवश्यक रहेको वताए ।