© २०२३
देवदह, २० चैत ।
रूपन्देहीको देवदहमा श्रीमद्भागवत महापुराण तथा मङ्गलपुष्करिणी दह धार्मिक महोत्सव गरिने भएको छ । देवदहका ऐतिहासिक, धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्रको विकास तथा प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले देवदह–९ मा रहेको देवदह क्षेत्रमा धार्मिक महोत्सव हुन लागेको हो । चैतको २१ देखि २८ गतेसम्म महोत्सव गरिने मंगलबार देवदहमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी गराइएको हो । एतिकासिक ‘देव,दह’को संरक्षण तथा विकास, चौपायाको ब्यवस्थापन र स्थानीय संदिप आधारभुत विद्यालयमा अक्षयकोष स्थापना गर्नकालागि देवदहमा धार्मिक महोत्सवको आयोजना गरिएको महोत्सव मूल आयोजक समिति संयोजक एवं देवदह नगरपालिका–९ का वडाध्यक्ष मोहन जिसीले बताए । उनले प्राचीन समयमा राजा तथा ऋषि–तपस्वीहरूले स्नान गर्ने पवित्र स्थल देवदह भएकाले यसको संरक्षण र प्रचारप्रसार आवश्यक रहेको बताए । उनल भने–‘यहाँ सेता, राता, गुलावी लगायतका विभिन्न रङ्गका कमल फुल्ने भएकाले बौद्ध धर्ममा यसलाई मङ्गलपुष्करिणी भनिएको छ । बौद्ध ग्रन्थहरूमा यसलाई ध्यान, शुद्धता र साधनाका लागि उपयुक्त स्थलका रूपमा वर्णन गरिएको छ ।’ उनले देवदहको प्रचार विश्वभरी गर्ने उद्देश्य राखिएको उल्लेख गर्दै एक लाख भक्तजनले महोत्सवमा आउने र एक करोड संकलन गर्ने लक्ष्य रहेको बताए ।
पत्रकार सम्मेलनमा देवदह नगरपालिकाका प्रथम नगर प्रमुख हिराबहादुर खत्रीले देव दह यस क्षेत्रकै महत्वपूर्ण धार्मिक तथा पर्यटकीय गन्तव्य भएको उल्लेख गरे । उनले भने ‘देव दहको बारेमा विभिन्न ग्रन्थहरूमा उल्लेख गरिएको पाइन्छ । बुद्धकालीन समयमा राज्याभिषेकका क्रममा यहाँ स्नान गर्ने गरिन्थ्यो । यस क्षेत्रको विकास र प्रचारप्रसारका लागि स्थानीय तहले निरन्तर योगदान दिँदै आएको छ । पुरातत्व विभागले उत्खनन र देवदह नगरपालिका–९, घोडाहाको उत्तरतर्फ प्रगति सामुदायिक वनमा अवस्थित मङ्गलपुष्करिणी (देव दह) कै कारण यस क्षेत्रको नाम देवदह रहन गएको स्थानीय बताउँछन । धार्मिक मान्यता अनुसार सत्य, धर्म, संघ र मङ्गल प्राप्त गर्ने पवित्र स्थल भएकाले यसलाई मङ्गलपुष्करिणी भनिएको हो । बौद्ध धर्म ग्रन्थ त्रिपिटक र हिन्दू धर्मग्रन्थ वराह पुराणमा समेत देवदहको विशेष उल्लेख गरिएको छ । महोत्सव अवधिभर विभिन्न धार्मिक तथा सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिनेछ । चैत्र २१ गते बौद्ध गुरुहरूले दह शुद्धीकरण पूजाको आरम्भ गर्नेछन् भने चैत्र २२ गते बिहान ९ः३० बजे शोभा कलश यात्रा निकालिनेछ। सोही दिन बिहान १०ः३० बजे महोत्सवको औपचारिक उद्घाटन गरिनेछ । महोत्सव अवधिभर प्रत्येक बिहान ७ बजे पूजा–अर्चना, ८ बजे पाठ पारायण, ११ बजेबाट ४ बजे सम्म कथा प्रवचन, राष्ट्रिय कलाकारहरूको भजन तथा झाँकी प्रदर्शन गरिने आयोजकले जनाएको छ । चैत्र २८ गते पूर्णाहुति एवम् यज्ञ समापन गरी महोत्सव समापन गरिनेछ ।
महोत्सवको संरक्षक देवदह नगरपालिका रहेको छ भने सहआयोजक प्रगति सामूदायिक वन रहेको छ । कार्यक्रममा कथावाचक पं.चन्द्रकान्त काफ्लेले संगीतमय श्रीमद्भागवत कथा वाचन गर्नेछन् । महोत्सवबाट संकलित रकम छाडा चौपाया व्यवस्थापन तथा सन्दिप आधारभूत विद्यालय अक्षयकोष स्थापनाका लागि खर्च गरिने आयोजक समितिले जनाएको छ । धार्मिक र सामाजिक उद्देश्यका साथ आयोजना गर्न लागिएको महोत्सवमा सबैलाई सहभागिताका लागि आयोजकले निमन्त्रणा गरेको छ ।