© २०२३
महिला हिंसाको अन्त्य गर्दै लैङ्गिक समानता ल्याउन बौद्ध शिक्षालाई ब्यवहारमा उर्तान जरुरी रहेको एक कार्यक्रममा बोल्ने बक्ताहरू जोड दिएका छन । देशभर महिला हिसाका घटना सार्वजनिक भैरहेको बेला विहिबार बौद्ध महिला संघको रजत महोत्सव समारोह २०७५ को अवसरमा बुटवलमा आयोजना गरेको महिला गोष्ठीमा बोल्न बक्ताहरूले महिलाहरूलाई सम्मान र सुरक्षा दिनसकेमात्र राष्ट्र समृद्ध र बलियो बन्ने दाबी गर्दै बौद्ध धर्ममा ब्याख्या भएको महिलाको भुमिकालाई ब्यवहारिक रूपमा उतार्नुपर्ने बताएका हुन । लैङ्गिक समानता र महिलालाई सबै पक्षबाट उच्च तहमा राख्ने गरि बौद्ध शिक्षामा ब्याख्या भएकाले यसलाई हाम्रो समाजमा ब्यवहारिक रूपमा उर्तानुपर्ने उनिहरूले दाबी गरे ।
कार्यक्रममा लुम्बिनी बौद्ध विश्व विद्यालयकी उपप्राध्यापक डा. शारदा पौडेलले बौद्ध धर्मको उत्थानमा महिलाहरूको भुमिका र दायित्व कार्यपत्र पेश गर्दै बुद्ध धर्ममा महिलालाई उच्च दर्जामा राखिएको बताईन । बौद्धकालमा महिलाहरूलाई संघमा एकवद्धता गराएर सामाजिक हित, बौद्ध साहित्य, प्रवचन, आर्थिक र नियमहरू बनाउने काममा अग्रसरता गराईएको उनले दाबी गरे । बुद्ध धर्मको विकास र प्रचारप्रसारमा महिलाहरूको महत्वपूर्ण भुमिका देखिएको उनले बताए । भिक्षुणी, उपासिकाहरूको संघ बनाएर उनिहरूलाई आर्थिक, सामाजिक र निर्णायक तहमा लग्ने काम भएको उनले बताईन । उत्तरवैदिककालको अन्त्यतिर समाजमा महिलाहरूलाई पुरुषको ईच्छापूर्तिका साधनका साथै घरबाहिर बोल्ने, शिक्षा लिन समेत बन्देजको अवस्था सृजना रहेको बेला बौद्ध धर्मको आगमनसंगै महिलाहरूको अवस्था परिर्वतन भएको तथ्यहरूबाट पुष्टि भएको उनले बताईन । कार्यपत्रमाथि टिप्पणी गर्दै भिन्ते ओजिरले समयसान्दर्भिक विषयबस्तु भएको दाबी गर्दै समाजमा समानता ल्याउन बौद्ध ग्रन्थमा उल्लेख भएको कुराहरूलाई ब्यवहारमा उर्ताने जरुरी रहेको बताए । सर्वसाधारण नागरिकले बुझने शब्दावलीहरूसहित कार्यपत्र बनाउन उपयुक्त हुनेसमेत उनले सुझाव दिए । कार्यक्रममा बोल्दै बौद्ध भिक्षुणी डा. अनुजा गुरुङ्गले शिक्षालाई ब्यवहारमा लागु गर्नु सबैभन्दा ठूलो उपलब्धि भएको भन्दै महिलाहरूलाई शिक्षामार्फत चेतना बढाउनुपर्ने बताईन । कार्यक्रममा पाँच नम्बर प्रदेशका प्रदेश सभा सदस्य भोज प्रसाद श्रेष्ठले महिलाहरूलाई आर्थिक रूपमा सबल गराउन जरुरी रहेको बताईन । समाजमा चेतनाको स्तरसंगै आर्थिक सबल भएमात्र समाज परिवर्तन हुने भन्दै विकासको गतिसमेत यसैबाट निर्धारण हुने उनले दाबी गरे । बुटवल उपमहानगरपालिकाका उपप्रमुख गुमादेवि आचार्यले स्थानिय सरकारले महिला सशक्तिकरणका धेरै कार्यक्रमहरू अघि बढाइएको बताईन । भौतिक विकाससंगै महिलाहरूलाई चेतना विकासका कार्यक्रमहरूलाई जोड दिईएको उनले दाबी गरिन ।
कार्यक्रममा पद्यमचैत विहार बुटवलका अध्यक्ष सुरेशरत्न शाक्य, बौद्ध महिला संघकी अध्यक्ष मायादेवि शाक्यले बौद्ध दर्शनलाई पालना गर्न जरुरी रहेको बताए ।à