© २०२३
बुटवल, १ साउन– समान शिक्षाले मात्रै अपाङ्गता भएका बालबालिकाहरूमा एकरूपता ल्याउन सकिने एक कार्यक्रमका सहभागीहरूले बताएका छन् । उनीहरू विभिन्न प्रकारका अपाङ्गता भएका बालबालिकाहरूलाई परिवारसँगै राखेर उनीहरूको संरक्षणमा शिक्षा प्रदान गर्न सके मात्र सिकाई उपलब्धी सकारात्मक हुने बताए । मंगलबार बुटवलमा नेत्रहिन युवा संघ नेपालको आयोजना र शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्राललय, शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रको सहकार्यमा भएको अपाङ्गता भएका बालबालिकाका लागि समावेशि शिक्षा सञ्चालनका तथा व्यवस्थापन मापदण्ड पृष्टपोषण कार्यशालमा बोल्ने सहभागीहरूले यस्तो बताएका थिए ।
कार्यक्रममा अपाङ्गता भएका बालबालिका समान शिक्षा सम्बन्धी तयार गरिएको निर्देशिकाका बारेमा बोल्दै मन्त्रालयका शाखा अधिकृत दिपक माझीले अपाङ्गता भएका बालबालिकाको हक हितका लागि मस्यौदा तयार पारिएको बताए । उनले बालबालिकाहरूलाई घर परिवारसँगै राखेर पढ्ने वातावरण सृजना गर्नु अति आवश्यक भएकले पनि स्थानिय तहलाई यो विषयमा गम्भिर बन्न आग्रह गरे ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाका उपप्रमुख सावित्रादेवी अर्यालले नगरमा बनाइएका नीतिहरूलाई अझै अपाङ्गमैत्री बनाउनका लागि नीतिहरूलाई परिमार्जन गर्नु पर्ने रहेको बताईन । उनले नगर भित्रका अपाङ्गता भएका बालबालिकाका बारेमा आफूहरू चासो राख्दै समस्या समधानका लागि पहल गरेको बताईन । अर्यालले अपाङ्गता भएका परिवारलाई आर्यआर्जनसँग जोड्नका लागि विभिन्न तालिमहरू समेत सञ्चालन गरेको जानकारी दिईन ।
उपप्रमुख सावित्रा देवी आर्यललय अपांगता भएका बालबालिकाहरूको लागि शिक्षामा सहज पहुँच स्थापनाको लागि सबैले आ–आफ्नो स्थानबाट सहयोग गर्नुपर्ने बताईन् । उनले यसको लागि स्थानीय तहले के कस्तो सहयोग गर्नुपर्ने हो, सहयोगको लागि सदैभ तयार रहेको बताएकी हुन । शन्ति नमुना विद्यालयका प्रअ कुलप्रसाद लामिछानले अपाङ्गता भएका बालबालिका अध्यन्न गर्ने विद्यालयलाई सरकार वास्ता नगरेको गुनासो गरे । उनले बालबालिकाहरूलाई पढाउने शिक्षको संख्या कम । तयस माथि तालिम प्राप्त शिक्षक नहुँदा समस्या भएको बताए ।
अझै राम्रो बनाउन सुझाव संकलन गरिएको थियो । शिक्षा विकास तथा इकाई रूपन्देही रूपन्देहीका माधव बञ्जाडेले अपाङ्गता भएकाहरूको समस्या अरूले सामान्य तया बुझन नसक्ने भएकाले अत्यन्त संवेदनशील हुने बताए । उनले अपाङ्गताको पीडा त्यसमाथि सपाङ्गहरूसँगको प्रतिर्शप्रर्दा गर्नुपर्ने चुनौती रहेको बताए । उनले समावेशी शिक्षामा नयाँ र राम्रा कार्यविधि बन्ने अपेक्षा व्यतm गरे । उनले अपाङ्गतामा पनि विभिधता हुने भएकाले शिक्षक तालिम प्राप्त हुन जरुरी रहेको बताए । त्यसका लागि तीनै तहका सरकार गम्भिर बन्न जरुरी रहेको बताए ।
कार्यक्रममा बोल्दै अपाङ्ग महासंघका केन्द्रिय सदस्य तथा अपाङ्गता राष्ट्रिय निर्देशक समितिका सदस्य सावित्रा घिमिरेले बालबालिकाहरूलाई अध्यन्नको नाममा टाढा पढाउने प्रचलनको अन्यत हुन जरुरी रहेको बताईन । उनले जुन बच्चा आमाबाबा, परिवार समाजसँग नजिक रहेर सबैको साथमा अध्यन्नको अवसर पाउँछ उस्ले सामान्य अरू बच्चाले जस्तै प्रगती गर्न सक्ने बताई ।
सुस्त मनस्थित बालविकास केन्द्रका अध्यक्ष लोकनाथ भुषालले अपाङ्गता भएका बाबालिकका लागि समावेश शिक्षासञ्चालनत तथा व्यवस्थापन मापदण्ड २०८१ बनाउदा विद्यालयमा फिजियोथेरापी अनिवार्य राख्न जरुरी रहेको बताए । विद्यालयले अपाङ्गता भएका विद्यार्थीको रेखदेखमा सके सम्म अपाङ्गता भएका बालबच्चाका अभिभावकलाई नै विद्यालयमा शिक्षक र सहयोगीको रूपमा राख्न सके शिक्षण सिकाई प्रभावकारी हुने विश्वास व्यतm गरे । कार्यक्रममा बहिरा संघ कपिलवस्तुका रिक्कु गुप्ता, दृष्टिविहिन क्रिकेट संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष निर्मल पौडेल, बहिरामा वि भैरहवाका भीम थापा, शन्ति नमुना विद्यालयका शिक्षक सपना कँुवर, रूपन्देही नेत्रहिन संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष कृष्ण जि सी, नेत्रहिन युवा संघ रूपन्देहीका अध्यक्ष जीवन पोखरेल, सचिव ऋषिराम बि सी लगायतले बोलेका थिए ।