© २०२३
बुटवल, २ साउन । प्राविधिक शिक्षा तथा व्यवसायिक तालिम परिषद् (सिटिइभिटी) का आंगिक कलेज नै भौतिक पूर्वाधारबिना संचालनमा रहेको पाइएको छ । गुल्मीमा रहेको दुई वटा बहुप्राविधिक शिक्षालयहरू त्यसरी संचालनमा रहेका छन् । गुल्मीको इस्मामा जिवराज आश्रित बहुप्राधिक शिक्षालय रहेको छ भने तुराङमा तुराङ बहुप्राविधिक शिक्षालय संचालनमा छन् ।
लुम्बिनी प्रदेशमा सिटिइभिटीका १० वटा आंगिक कलेज रहेका छन् । भौतिक पूर्वाधारनबन्दै पठन पाठन शुरु गर्दा प्राविधिक शिक्षा नै मजाकको बिषय बनिरहेको छ । सिटिइभिटी रस्थानीय सरकारको यो लापरवाहीले गर्दा प्राविधिक शिक्षा पनि टहरोमा चल्न सक्छ भन्ने भाष्य दिइरहेका छन् । सिटिइभिटीको कार्यक्रम संचालन गरेको ३ बर्ष बित्दा समेत आंगिक क्याम्पसले भवन बनाउन सकिरहेका छैनन् । प्रशासन, पठनपाठन, प्रयोगात्मक कार्य रकम्प्यूटरका लागि कोठा, विद्यार्थीका लागि छात्रावास रशिक्षक, कर्मचारीका लागि आवासको व्यवस्था हुनुपर्नेमा शिक्षालय नै अरूको आश्रयमा चलिरहेको छ ।
चन्द्रकोटको तुराङ बहुप्राविधिक शिक्षालयरइस्माको आश्रित बहुप्राविधिक शिक्षालय २०७८ देखि संचालनमा छन् । प्रदेशकै अन्य जिल्लाका बहुप्राविधिक शिक्षालय व्यवस्थित हुनै गएपनि गुल्मीका बहुप्राविधिक शिक्षालयहरू लाजमर्दो गरी संचालनमा छन् । संघीय सांसद गोकर्ण विष्ट रप्रदीप ज्ञवालीको पहलमा शुरु भएको भएपनि शिक्षालय शिक्षालयको रूपमा संचालन हुन सकिरहेको छैन ।
पठनपाठन मात्रै होइन आवाससहितको व्यवस्था भएपछि मात्रै सिटिइभिटीको कार्यक्रम संचालन हुने गरेको थियो । कोरिया नेपाल बहुप्राविधिक शिक्षालयको भौतिक पूर्वाधार कोरिया सरकारले बनाइदिएको थियो भने दाङको राप्ती प्राविधिक शिक्षालय रनेपालगञ्जको भेरी प्राविधिक शिक्षालय एसियाली विकास बैंकले बनाइदिएको थियो । तरलुम्बिनी प्रदेश सरकारले राप्ती प्राविधिक शिक्षालयको सुबिधा सम्पन्न भौतिक पूर्वाधारकब्जा गरिउक्त शिक्षालय अहिले सरस्वती माध्यमिक विद्यालयकै आश्रयमा पुगेको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशमा अर्घाखाँचीमा २ वटा पाणिनी बहुप्राविधिक शिक्षालय रएग्रो फरेष्ट्री बहुप्राविधिक शिक्षालय, गुल्मीमा २ वटा जिवराज आश्रित बहुप्राधिक शिक्षालय रतुराङ बहुप्राविधिक शिक्षालय, पाल्पामा १ वटा मदन पोखरा बहुप्राविधिक शिक्षालय, रोल्पामा १ वटा, रोल्पा बहुप्राविधिक शिक्षालय, रूपन्देहीमा १ वटा कोरिया नेपाल बहुप्राविधिक शिक्षालय, दाङमा २ वटा राप्ती प्राविधिक शिक्षालय रशहिद कृष्णसेन इच्छुक बहुप्राविधिक शिक्षालय रबाँकेमा १ वटा भेरी प्राविधिक शिक्षालय गरी १० वटा आंगिक कलेजहरू छन् ।
जिवराज आश्रित बहुप्राधिक शिक्षालयमा जियोमेटिक्स इन्जिनियरीङ रतुराङ बहुप्राविधिक शिक्षालयमा कृषि (बाली विज्ञान, पशु विज्ञान) बिषयको पठन पाठन हुन्छ । इम्मामा ३ ब्याजका विद्यार्थीहरूको पठनपाठन भइरहेको छ । पहिलोमा १८ जना, दोस्रोमा १५ जना रतेस्रोमा १५ गरी जम्मा ४५ जना विद्यार्थी छन् । तुराङमा भने २०७८ मा २४ जना र२०७९ मा १६ जना भर्ना भइ अध्ययन गरिरहेका छन् । यो वर्ष पशु विज्ञान थपिएको हो ।
तुराङ बहुप्राविधिक शिक्षालययका लागि चन्द्रकोट ७ रूपाकोटमा २७ रोपनी र८ तुराङमा ३० रोपनी गरी ५७ रोपनी जमिन निःशुल्क दिएको शिक्षालयका प्रिन्सीपल प्रदीपराज पाण्डेले बताए । तुराङको बहुप्राविधिक शिक्षालय मानका टिकाराम बहुमुखी क्याम्पसको भवनमा १० कोठामा आश्रय लिइरहेको छ । ल्याब छ नाम मात्रको छ । क्यामेष्ट्री, बोटनीलाई एक ठाउँ रफिजिक्स रजुलोजीलाई एक ठाउँ राखिएको छ । कम्प्यूटर अर्को कोठामा राखिएको छ ।
इस्मा गाउँपालिका ८, रातामाटामा रहेको कुमारी आधारभूत विद्यालयमा संचालनमा रहेको छ । ४ वटा कोठाबाट शुरु भएको बहु प्राविधिक शिक्षालयमा अहिले टहरो थप गरी ९ वटा कोठा पुगेको छ । तल्लो तला आरसीसी भवन भएपनि माथिल्लो तलामा जस्ता लगाइएको छ ।
प्राक्टिकलका लागि प्रयोगशालाको नामा फिजिक्स रकेमेष्ट्रीको लागि १ कोठा, कम्प्यूटररुमका लागि १ कोठा र१ कोठामा वर्कसप छ । धेरैजसो काम फिल्डमा हुने भएपनि भवन रप्रयोगशाला कामचलाउ मात्रैका छन् ।
तुराङको शिक्षालयमा बाजुरा, हुम्ला, जुम्ला, डोल्पा, बाजुरा, रूपन्देही, नवलपरासी, बाग्लुङ, प्यूठान जिल्लाका समेत छन् भने इस्माको शिक्षालयमा बझाङ, डडेलधुरा, कैलाली, जाजरकोट रगुल्मीका विद्यार्थी छन् । शिक्षालयका प्रिन्सीपल कुबेरअधिकारीले फिल्डमा बढी प्राक्टिकल गर्ने गरिएको बताए । उनले जग्गा प्राप्ति इस्मा गाउँपालिकाले ४४ रोपनी प्राप्ति गरी ल्याएको रशिक्षालयले उक्त जग्गा भोगाधिकारको प्रक्रियामा रहको बताए । प्रिन्सीपल पाण्डेका अनुसार चन्द्रकोटले गतसाल २ वटा कोटा छात्रबृत्ति दिएको थियो । अहिले बढाएरचन्द्रकोटको आठ वटा कोटा पुर्याएको छ ।
त्यसैगरी सत्यवती गाउँपालिकाले ८ जना, धुर्कोट गाउँपालिकाले कृषिमा ३ रपशुमा ३ जना गरी ६ जना र गुल्मी दरबारले ३ जनालाई छात्रबृत्ति कोटामा पठाउने निर्णय गरिसकेका छन् । यसले प्राविधिक शिक्षा अध्ययन गर्न चाहने विद्यार्थीका लागि निकै ठूलो सहयोग पुग्ने पाण्डेको भनाइ छ । उनले यसबाहेक नियमित रूपमा सिटिइभिटीको ८ जनाले छात्रबृत्ति पाउने बताए ।
इस्मा गाउँपालिकाका अध्यक्ष भगतसिंह खड्काले आश्रित बहुप्राविधिक शिक्षालयका लागि करिब ४४ रोपनी जग्गा प्राप्ति गरिसकेको बताए । तरस्थानीय तहले आफ्नो जमिन अरूलाई प्रयोग गर्न दिन नमिल्ने कानूनी व्यवस्था अनुसारसंघीय मन्त्री परिषद्सँग अनुमति माग भइसकेको उनको भनाइ छ । उनका अनुसारसिटिइभिटीले आफ्नो नाममा जमिन नआउदासम्म भौतिक निर्माणको काम शुरु गर्न नमानेको हुदा पनि निर्माणको काममा ढिलाई भएको हो । पालिकाको अघिल्लो जनप्रतिनिधिहरूले शुरु गरेको प्रक्रियालाई छिटो हुने गरी आफूहरूले काम गरिरहेको अध्यक्ष खड्काले बुटवल टुडेलाई बताए ।