© २०२३
बुटवल, २८ असार । भारतको गोरखपुरका स्थायी बासन्दा ३५ बर्षिय विनय कुमार यादव बुटवल देवीनगरमा रहेको लुम्बिनी आयुर्बेद चिकित्सालयमा भेटिए खुट्टामा सिल्का हान्ने, पोल्ने, झमझम गर्ने रोग बाट पीडित भएका उनी एक साता पहिला बुटवल आएका थिए ।
सरकारी चिकित्सालय बारेमा साथीले भनेको सुनेका उनी सरासर देवीनगर चौपारी नजिकै रहेको प्रदेश सरकार मातहतमा रहेको लुम्बिनी प्रदेश आयुर्वेदिक चिकित्सालयमा गएर उपचार गराए । ७ दिनको बसाइँपछि उपचार पछि निको भएर घर जाँदै गरेका यादवले भने–‘ धेरै खुसी लागेको छ, उपचार पछि निको भएको छ ।’
भारतबाट उपचारका लागि आएका यी एक प्रतिनिधि उदहारण मात्रै हुन । पछिल्लो समयमा आयुर्वेद चिकित्साप्रति आकर्षण बढ्दै जाँदा उपचार गराउन आउनेहरूको संख्या समेत बढ्दै गएको छ ।
रूपन्देहीको ओमसतियामा त्रिलोचन प्रसाद यादव पनि प्यालाईसी समस्याको कारण अन्य अस्पतालमा उपचार निको नभएर आयुर्वेदिक चिकित्सालयमा आएको बताउँछन् । ५९ बर्षिय यादव जस्तैले समस्या समाधान भएको बताउँछन् । बुटबल १३ माझगाउँकि हरिकला खाम्चा ले हड्डी खिईएर समस्या आएकोमा आयुर्वेदिक पद्धतीको उपचार बाट निको भएको समेत बताईन ।
लुम्बिनी प्रदेशमा आयुर्वेद चिकित्साप्रति आकर्षण बढ्दै गएको पाइएको छ । पछिल्लो समयमा सरकारी आयुर्वेद चिकित्साप्रति सर्वसाधारणहरूको आकर्षण बढ्दै गएको हो । बुटवलमा रहेको प्रदेश सरकार अन्तर्गत रहेको लुम्बिनी आयुर्वेद चिकित्सालयमा उपचार गराउने बिरामीहरूको संख्या बढ्दै गएको छ । आर्थिक बर्ष २०७८/०७९ को तुलनामा आर्थिक बर्ष २०७९/८० अघिल्लो आर्थिक बर्ष उपचार गराउने विरामीहरूको संख्या बढ्दै गएको हो ।
लुम्बिनी आयुर्वेद्ध चिकित्सालय बुटवलका प्रमुख डा. प्रवेश श्रीवास्तवका अनुसार उपचारका लागि आउने बिरामीको संख्या बढ्दै गएको हो । अघिल्लो आर्थिक बर्ष २०७८÷०७९ २६ हजार बिरामीले उपचार गरेका थिए । जसमा महिला १५३३५ र १०६८४ पुरुष रहेका थिए ।चालु आर्थिक बर्षको अन्तीम समय सम्मा कुल ४१ हजार विरामीले उपचार गरेका छन् । जसमा महिला १८७९५ र पुरुष १३३९५ जना रहेको प्रमुख डा. श्रीवास्तवले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार बुटवल देवीनगरमा रहेको लुम्बिनी प्रदेश आयुर्वद्धिक चिकित्सालयमा ओपीडी सेवा, पंञ्चकर्म सेवा बिस्तार गरिएको छ । भने नागरिक आरोग्य केन्द्र, जेष्ठ नागरिक घरदैले सेवा, योग सेवा, सहित बुटबलका ५ ठाउँमा हप्तामा आरोग्य केन्द्रबाट समुदायमा गएर सेवा दिने व्यवस्था गरिएको छ । २ दिन ओपीडी र १ दिन पंञ्चकर्म सेवा – यो सेवा दिनको लागी कबिराजको नेतृत्वमा काम काम भैरहेको जनाइएको छ ।
दरबन्दी स्थायी दरबन्दी जम्मा ६ जना रहेको लुम्बिनी आर्युद्ध चिकित्सालय बुटवलमा अहिले करारबाट र स्थायी गरि १७ जना जनशक्ती व्यवस्थापन गरिएको छ । लुम्बिनी आर्युद्ध चिकित्सालय बुटवलका कविराज निरिक्षक नरहरी अर्यालयका अनुसार पछिल्लो समयमा बिरामी बढनुको कारणमा यसै बर्षबाट १५ बेडको अस्पताल संञ्चालन हुनुको साथै शालक्या सेवा नाककान घाटी सेवा बिस्तार गरिएको छ । यस्तै अन्तरग सेवा सुरु भएको कारणले गर्दा विरामीहरूले आर्युबेद्ध रोज्ने गरेका छन् ।
बिरामीहरूको चाप बढ्दै गएपनि ओएनएस को अभाव रहेको छ भने क्षार सुत्र सेवा दिन बिषेशज्ञ चिकिस्कको अभाब चिकित्सालयले भोग्दै आएको छ । यसको अलवामा वि.स. २०३५ मा सृजना भएको दरबन्दी हाल सम्म पनि थपीएको छैन । चिकित्सालयमा जिर्ण रोग, गडीया, बाध, ग्याट्रिक, ढाड कम्बर दुख्ने, छालाका रोगी, बच्चाको रुघाखोकी देखि लिएर प्यारलाइसिी, पाकिङ्गस लगायतका विरामीहरू बढि मात्रामा आउने गरेका छन् ।
अहिले उक्त चिकित्सालयमा प्रयोगशालमा सकारी नियम अनुसारको न्युन शुल्क रहेको छ भने पंञ्चकर्ममा सामान्य शुल्क रहेको छ । ओपीडीमा १० प्रतिशत छुट रहेको छ । जेष्ठ नागरिकलाई सबै शुल्क निशुल्क उपचार गर्दै आएको छ ।