© २०२३
अहिले वर्तमानमा हावापानी हेर्दा ग्रीष्ममा अत्याधिक गर्मि हुने गरेको छ भने हिउँदमा पहिलेझै जाडो हुदैन । यो वर्ष हिमाली क्षेत्रमा राम्रोसंग हिउँ नपरेकोले हिमाल कालो देखिएका समाचारहरू टिभीमा देखाईएका थिए । यी सब तापक्रम वृद्धिले गर्दा भैरहेको छ जसलाई ग्लोबल वार्मिंग भनेर विश्वभरी चिनिएको छ । अहिले मुस्तांग मरुभूमि बनेको छ जहाँ केहि घाँसपात समेत राम्ररी उम्रन सकेको छैन त्यहाँ पहिले हिउँले ढाकेको हुन्थ्यो । नेपालमा गर्मि शुरु नहुदै तल तराईबाट माथिको पहाडलाई हेर्दा डढेलो लागेको देख्न सक्छौं । हालसालै अमेरिकाको लस एन्जलस भन्ने ठाउँमा ठुलो डढेलो लागेको थियो जसको कारण पनि यहि तापक्रम वृद्धि हो भन्ने बुझीएको छ । तराई प्रदेश नेपालको अन्न भण्डार हो र यहाँ खडेरी पर्न थालेको छ । किसानको पसिना अहिलेको मौसमको खडेरीमा परेको खेतबारिले सोसिसकेकोले छ ।
अहिले नै यस्तो समस्या आइसकेको छ भने हामी कल्पना गर्न सक्छौ कि भविष्यमा कस्ता प्रभाव पर्ला ? भविष्यमा सबैभन्दा खानेकुरा र स्वास्थ्यको समस्स्या पर्छ । महामारिजन्य रोगहरूको (जस्तैः कोरोना, जीका भाइरस, बर्ड्फ्र्लु आदि) प्रकोप बढ्दै जाने, तापक्रम बढ्दा खानेपानी दुषित हुने, प्राकृतिक प्रकोपहरू बढ्दै जाने र सबै भुगोलहरू अन्ततः मरुभूमिमा परिवर्तित हुन सक्छन् । खाद्यान्नको अभावले चोरि, डकैति, हत्या, हिँसा बढ्दै जान्छ । साथै ऋतु चक्रमा समेत नकारात्मक प्रभाव देखिन गई अति वर्षा, अल्पवर्षा र खडेरी देखा परेर पारिस्थितिक प्रणाली समेत बिग्रन्छ । भविष्यमा अक्सिजनको अभावले मानिसको अकालमै मृत्यु हुन जान्छ ।
विश्व तापक्रम बढ्नुको करण मानिसहरूको दैनिक क्रियाकलाप हो । डिजल र पेट्रोल गाडी चलाउँदा बाहिर निस्कने धुवाँले गर्दा, प्लास्टिकजन्य वस्तु जलाएर नराम्रो धुवाँ वायुमण्डलमा जम्मा हुँदा र रुखबिरुवा काट्दा तातो हावाको मात्रा बढ्नु हो । जथाभावी खनिज निकाल्दा हावामा धुलोका कण धेरै जम्मा भई वायु प्रदुषित हुन्छ । प्लाटिकजन्य वस्तु जथाभावी फाल्दा सुर्यका तातो किरणले प्लास्टिकबाट नराम्रा हावा बाहिर निस्केको हावाबाट श्वास फोक्सोमा क्यान्सर पनि फेला पर्न सक्छ ।
विश्व तापक्रम नियन्त्रण गर्नका लागि एक मानिसले विद्युतबाट चल्ने गाडी चलाउने, कुहिने र नकुहिने फोहोर फरकफरक ठाउँमा राख्ने र सकेसम्म विद्युतीय रूपमा खाना पकाउने उपकरण ईनडक्सन प्रयोग गर्ने अथवा ग्यांसको प्रयोग गर्नुपर्छ । हामिले सकेसम्म रुख काट्नु हुँदैन । दाउरा चाहिएमा रुखका झरेका हाँगाबिंगा प्रयोग गर्नुपर्छ । विश्व तापक्रम वृद्धि नियन्त्रण गर्न सरकारले जनचेतना अभियान वृक्षारोपण अभियान संचालन गर्ने र एउटा रुख काटेमा धेरै जरिवाना लिने र वनजंगल वरिपरी तार बेर्ने गर्नुपर्छ र विद्युतीय सवारी साधनमा कर थोरै गर्नुपर्छ । गाउँमा बस्ने मानिसहरूलाई दाउराको सट्टा सौर्य उर्जा वा गोबर ग्याँस वितरण गर्ने गर्नुपर्छ ।
कालिका मानवज्ञान मा.बि., कक्षा ६