खोज

प्यूठान, २२ मंसिर ।
सुन्तला बिक्रीबाट प्यूठानका किसानले राम्रो आम्दानी गर्दै आएका छन् । मकै, धान, गहु उत्पादन हुने क्षेत्रमा सुन्तला खेति गरी किसान राम्रो आम्दानी लिन सफल भएका हुन् । विगतमा गाउँका मेलाहरूमा मात्रै विक्री गर्ने सुन्तला हाल जिल्लाका बजार र जिल्ला बाहिर समेत पुग्न थालेपछि सुन्तला किसानले मूल्य पाउन थालेका छन् । मुल्य र उत्पादन राम्रो भएपछि एउटै किसानले वार्षिक ६ लाख वढी आम्दानी गर्दै आएका छन् ।
जिल्लाका धेरै स्थानमा सुन्तला उत्पादन हुने भएपनि स्वर्गद्वारीको धनवाङ, प्यूठान नगरपालिकाको मरन्ठाना, झिमरुक गाउँपालिकाको चुधारा, चिचिण्डे, तुसारा, बाँदिकोट लगायतका गाउँहरूमा सुन्तदा तथा जुनार बढी उत्पादन हुने गरेको छ ।
झिमरुक गाउँपालिका–५ चुधाराका रामचन्द्र पोख्रेलले सुन्तला विक्रीबाट वार्षिक ६ लाख आम्दानी गरिरहेको बताए । चुधाराको ६ रोपनीको क्षेत्रफलमा सुन्तला बगानबाट सो परिणाममा सुन्तला विक्रिी गरेको उनको भनाइ छ । ‘करिव ३ सय ५० वोटहरू छन्, तीन सय जति बोटबाट राम्रो आम्दानी लिँदै आएको छु’ ,पोख्रेलले भने,‘अन्न लगाउने खेतवारीबाटै मनग्ये कमाउन सकिने रहेछ ।’
पोख्रेलले १४ वर्ष अघि दुई तीनवटा बोटबाट सुरु गरिएको वगानमा अहिले पेनसन जस्तो फाइदा लिएजस्तो लाग्ने बताए । सामान्य काटछाट, मल, स्यहारसुस्यहार गरेपनि लामो समय आम्दानी लिन पाइएको उनको अनुभव छ । विक्रीका लागि थोक व्यापारिलाई प्यूठानका विजुवार र दाङको भालुवाङमा पठाउँदै आएका छन् । यस वर्ष प्रति के.जि. ८० रूपैयाँका दरमा थोक विक्री भएको छ भने दैनिक विजुवारको चोकमा बसेर १ सय रूपैयामा खुद्रा विक्री भइरहेको छ ।

पछिल्लो समयमा प्यूठानका गाउँहरूमा खर्चको जोहो मात्रै नभएर राम्रो आम्दानी हुने भएपछि किसानहरू खुशी छन् । कुनै समय मेलाहरू कुरेर सुन्तला बिक्री गर्नु परेकोमा हाल सहज विक्री हुँदा सुन्तलाबाट आम्दानी हुन थालेको झिमरुक गाउँपालिका–५ चिचिण्डेका शेर बहादुर पुनले अनुभव सुनाए । उनले गाउँका पाखा बारीमा सुन्तला खेती गर्ने किसान बढ्दै गएको बताए । ‘एउटा परिवार सामान्य तरिकाले पाल्न तीस वटा बुटा पुग्छ जस्तो लाग्छ’ पुनले भने,‘सिँचाइ तथा आधुनिक प्रविधिको विकासमा जोड दिनसके अझ राम्रो आम्दानी गर्न सकिन्थ्यो । किने उनको भनाइ छ । किसानलाई प्रोत्साहनका कार्यक्रम ल्याउन तीनै तहको सरकारले नसकेको उनको गुनासो छ । गुल्मी र प्यूठानका सुन्तला किसानले प्यूठानका वजारमा विक्रीका लागि प्रतिष्पर्धा गर्ने गरेका छन् । एक सय रूपैयाबाट प्रतिष्पर्धा गर्दै ७० रूपैयाँमा दिन परेपछि किसान मारमा परेको बताउँछन् ।

जिल्लामा वार्षिक २ हजार ४ सय ६७ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको एकीकृत कृषि तथा पशुपन्छी विकास कार्यालयका निमित्त कार्यालय प्रमुख उमेशचन्द्र श्रेष्ठले जानकारी दिए । उनका अनुसार २ सय ३५ हेक्टर क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती गरिएको छ । गत वर्ष २ सय २९ हेक्टरमा दुई हजार ३ सय ३५ मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको थियो । त्यसैगरी गत वर्ष १ सय ३८ हेक्टरमा १ हजार २ सय २५ मेट्रिकटन जुनार उत्पादन भएकोमा यस वर्ष १ सय ४० हेक्टरमा १ हजार तीन सय ६५ मेट्रिक टन उत्पादन भएको छ । सुन्तला र जुनार उत्पादन बृद्धिका लागि कार्यालयले काटछाटका तालिम प्रदान, कार्यालयबाट किसानको फर्ममा पुगेर उपचार गरेको जानकारी दिए । सुन्तला विशेष गरेर समुन्द्री सतहबाट एक हजारदेखि एक हजार दुई सय मिटरसम्मको उचाइमा राम्रो फस्टाउने गर्दछ ।