© २०२३
दाङ, १६ साउन । दाङको घोराही उपमहानगरपालिका–१६ करौँतीडाँडामा गल्ने फोहरबाट ग्यास र मल उत्पादन सुरु भएको छ । साथै उपमहानगरपालिकाले पाइप लाइनका माध्यमबाट ग्याँस वितरण भने सुरु गरेको छ ।
उपमहानगरपालिकाले ग्यास वितरण गरेकामा वडा नं. १६ निवासी शोभा चौधरीले खुसी व्यक्त गरिन् । ‘ग्यास बाल्न पाउँदा धेरै खुसी लागेको छ, दाउराको प्रयोग गरेर खाना पकाउने गरेको थिएँ, उपमहानगरपालिकाले घरघरमा ग्यास वितरण गरेपछि ग्यासमा खाना पकाउने गरेको छु’, उनले भनिन् । बायोग्यास उद्योगले पाइपका माध्यमबाट घरमै ग्यास दिन थालेपछि समय र इन्धनको बचत भएको छ । वैशाख अन्तिम सातादेखि उद्योगले बायोग्यास वितरण थालेपछि दैनिक भान्सामा काम गर्न सहज भएको चौधरी बताउँछिन् ।
सोही ठाउँकी सुशिला चौधरीले पनि दैनिक दाउराका भरमा खाना पकाउँदै आएकी थिइन् । उनले सुरुमा त ग्याँस प्रयोग गर्न नजानेको बताइन् । घरमै पानीको धारा खोलेजस्तै गरि ग्यास बाल्न पाउँदा उनमा खुसीको सीमा नै छैन । ‘दाउराकै भरमा घरमा खाना पकाउने गरेका थियौँ, तर अहिले उद्योगले निःशुल्क रूपमा ग्यास दिन थालेपछि सजिलो भएको छ’, उनले भनिन्, ‘दाउरा खोज्नुपर्ने बाध्यता हटेको छ ।’ धुलो धुवा पनि नहुने घर सफा हुने र खाना पनि छिटै पाग्ने भएकाले समयको पनि बचत भएको उनले बताइन् ।
करौँतीडाँडामा फोहरबाट ग्याँस उत्पादन गरी पहिलो चरणमा प्रभावित क्षेत्रका ३५ घरपरिवारलाई निःशुल्करूपमा ग्याँस वितरण गरिएको छ । वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रको ४० प्रतिशत र नेपाल ऊर्जा विकास कम्पनी प्रालिको ६० प्रतिशत लगानीमा ग्याँस उत्पादन परियोजना तयार भएको नगर उपप्रमुख हुमा डिसीले बताइन् । फोहर प्रभावित क्षेत्रका नागरिकलाई ग्याँस चुलो वितरण र घरघरमा पाइपलाइन पुर्याउने काम भइरहेको डिसीले बताइन् ।
उद्योगबाट उत्पादित ग्याँस पाइप लाइनबाट वडा नं १० र १६ का एक हजार पाँच सय घरमा पुर्याइने परियोजनाको लक्ष्य रहेको उपप्रमुख डिसीले बताइन् । पाइप लाइनबाट ग्यास प्रयोग गर्न पाउँदा स्थानीय खुसी भएका छन् ।
ग्यास प्लान्ट पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन भएमा दैनिक दुई हजार घनमिटर ग्यास उत्पादन र दैनिक तीन सय क्विन्टल फोहर चाहिने भएको छ । फोहरबाट ग्यास उत्पादन सुरु भएपछि उपमहानगरलाई फोहर व्यवस्थापनमा सजिलो भएको छ ।
त्रिपक्षीय सम्झौता भएर वि.सं. २०७५ मङ्सिर ५ गतेबाट सुरु भएको परियोजना निर्माणका लागि करिब रु २० करोड लाग्ने अनुमान गरिएको थियो तर पाइप मार्र्फत घरघरमा ग्यास पुर्याउने भएपछि २२ करोड लगानी लाग्ने बताइएको छ । संरचना निर्माणका लागि उपमहानगरपालिकाले करिब तीन बिघा जग्गा उपलब्ध गराएको छ ।
फोहरबाट ग्याससंगै कम्पोष्ट मलसमेत उत्पादन सुरु गरिएको नेपाल उर्जा विकास कम्पनीका प्लान्ट म्यानेजर हरिशरण श्रेष्ठले बताए । कम्पनी र नगरपालिकाबीच २० वर्षको सम्झौता गरिएको छ । सम्झौता अनुसार २० वर्ष पछि नगरपालिकालाई हरुतान्तरण गरिने उनले बताए ।